ایران یکی از ۱۰ کشور حادثه‌خیز جهان/ ۵۶ میلیون نفر در معرض سیل هستند

به گزارش تجارت‌نیوز، تغییرات اقلیمی منجر به افزایش سیلاب در سراسر جهان شده است؛ ایران هم از این تغییرات مستثنی نیست. در ایران نیز شدت سیلاب‌ها افزایش یافته است. آنطور که آمارهای رسمی نشان می‌دهد در یک دهه اخیر حدود 4500 سیل در کشور به وقوع پیوسته است.

ویرانی‌های سیلاب در ایران کم نیست؛ از سیل در استان لرستان در سال ۱۳۹۸ گرفته تا سیلاب امامزاده داوود در استان تهران. عزای عزیزان از یک سو و خسارت‌های مالی‌گسترده از سوی دیگر باری است بر دوش سیل‌زدگان. گفته می‌شود فقط سیل امامزاده داوود بیش از ۳۳۰ میلیارد تومان خسارت مالی به بار آورده است. بخشی از این خسارت‌ها هم به زیرساخت‌های شهری وارد می‌شود که بازسازی آن نیز نیاز به زمان و بودجه دارد.

ایران یکی از ۱۰ کشور حادثه‌خیز جهان

 مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارشی به بررسی وضعیت ایران از نظر مخاطرات طبیعی از جمله سیلاب پرداخته است. در زمان بروز حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان و... بسیاری از ساختمان‌ها، مسیرهای ارتباطی، پل‌ها و زیر ساخته‌های مهم شهری و روستایی ممکن است دچار آسیب شوند. این حوادث هم می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر جامعه تاثیرگذار باشد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده که ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و مشخصات زمین‌شناختی آن یکی از 10 کشور حادثه‌خیز جهان محسوب می‌شود.

وقوع ۴۵۰۰ سیلاب در ۱۰ سال گذشته

در ادامه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده که در حال حاضر آمارهای جهانی حاکی از افزایش قابل توجه فراوانی و شدت سیلاب‌ها در دهه‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی در بسیاری از مناطق جهان است. افزایش سیلاب‌ها لزوم توجه بیش از پیش به موضوع اقدامات پیشگیرانه و کنترلی در رابطه با این پدیده را نشان می‌دهد.

ایران هم از خسارات اقتصادی مصون نیست. بر اساس آمار ISDR، خسارات مالی کشور به واسطه رخداد حوادث طبیعی طی دهه‌های اخیر بالغ بر 21 میلیارد میلیارد دلار برآورد شده است.

بنا بر گزارش‌های سازمان مدیریت بحران کشور، به طور میانگین در 10 سال گذشته سالانه 12759 رخداد زلزله در کشور به وقوع پیوسته است و حدود 4500 سیلاب طی 10 سال اخیر در ایران ثبت شده است.

۵۶ میلیون نفر در معرض سیل

همچنین بر اساس گزارش سازمان جنگل‌ها و مراتع در سال 1398، حدود 28 درصد از مساحت کشور در معرض سیلاب‌های شدید و طغیانی قرار دارند. به عبارتی حدود 56 میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض سیل هستند که حدود 15 میلیون نفر از این تعداد در معرض سیل با شدت بالا قرار دارند.

بر اساس آمارهای دهه 90، تعداد سیل‌های ثبت‌شده در این بازه بیش از 1600 مورد بوده که میانگین خسارت‌ هر سیل حدود 400 میلیارد ریال برآورد شده است.

متوسط بارندگی در ایران یک سوم متوسط جهانی است؛ اما هر بار که بارش شدیدی هم آمده، خسارت‌های زیادی به بار آورده است. مانند آنچه در سیل امامزاده داوود شاهد بودیم. پیش از این علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به تجارت‌نیوز گفت: «ایران از نظر بارندگی در رده‌های پایین جهانی است، اما خسارت سیل در اینجا به مراتب بالاتر از کشورهایی است که چند برابر ایران بارندگی دارند. از نظر خسارات‌های سیل، ایران جزء 20 کشور اول دنیاست.»

خشکسالی بیشترین خسارت اقتصادی را وارد کرد

ابعاد خسارت‌ مالی و جانی هر کدام از حوادث طبیعی متفاوت است. بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، با در نظر گرفتن تعداد انواع بلایای طبیعی، فراوانی رخداد زمین‌لرزه و سیل از سال 1369 تا 1393 در ایران به ترتیب 47/2 درصد و 41/5 درصد بوده است. با این وجود، سهم زمین‌لرزه در تلفات انسانی طی این مدت حدود 92 درصد و برای سیل تنها 6/5 درصد بود.

در رابطه با سهم وقایع طبیعی در خسارت‌های اقتصادی، خشکسالی بیشترین تاثیر و حدود 45/5 درصد سهم دارد، در حالی‌که سهم وقایع زلزله و سیل در آسیب‌های اقتصادی به ترتیب 30/4 درصد و 23/7 درصد بود.

اکثریت جامعه در معرض یکی از مخاطرات طبیعی

در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده از آنجا که طبق نقشه پراکندگی جمعیت، اکثریت مردم ساکن نقاط مختلف کشور در معرض حداقل یکی از مخاطرات طبیعی همچون سیل، زلزله، طوفان، فرونشست، زمین‌لغزش، خشکسالی و... هستند. توجه ویژه به اقدامات پیشگیرانه و آمادگی مقابله با بحران از جمله به‌روزرسانی و ارتقای سامانه‌های هشدار سریع وقوع بحران و... ضرورت بیش از پیش دارد.

اهمیت پیشگیری و آمادگی برای مقابله مخاطران طبیعی از آن جهت است که خسارات جانی و مالی ناشی از آن کاهش پیدا کند. این خسارت‌ها که کم شود، هزینه‌های بازسازی مناطق آسیب‌دیده هم کمتر می‌شود.