تورمی که مسکن در سال‌های گذشته پشت سر گذاشته اکنون دیگر بر کسی پوشیده نیست. تورمی که دولت در سال ۱۴۰۲ با استفاده از خبردرمانی و کاهش تعداد معاملات سعی کرد از سرعت آن بکاهد. آیا دولت می‌تواند به کنترل قیمت مسکن در سال ۱۴۰۳ نیز ادامه دهد؟
گزارش‌های بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن تهران نشان می‌دهد سهم خرید خانه‌هایی با عمر بیش از ۲۰ سال، در سال‌های اخیر مسیری افزایشی را پشت سر گذاشته است. بنا بر گزارش اسفند ۱۴۰۲، سهم این واحدها از معاملات مسکن به ۲۵.۵ درصد رسیده است، در حالی که آمار بهمن حدود ۲۰ درصد ثبت شده بود. اما چرا خرید خانه های کلنگی روند افزایشی دارد؟
بانک مرکزی با انتشار گزارش تحولات بازار مسکن تهران در اسفندماه، اعلام داده‌های مربوط به بازار املاک در سال ۱۴۰۲ را به پایان رساند. به این ترتیب مشخص شد که متوسط قیمت مسکن در نیمه سال ۱۴۰۲ رشدی هفت درصدی را پشت سر گذاشته و تعداد معاملات نیز در این بازه ۶ ماهه افزایشی ۱۰۰ درصد داشته است.
بازار مسکن نیز مانند هر بازار مالی و سرمایه‌ای دیگری در ایران، از قیمت دلار و نوسانات آن تاثیری مستقیم می‌پذیرد. بر این اساس، اگر قیمت دلار سال ۱۴۰۳ روند باثباتی را طی کند، بازار مسکن چه افقی خواهد داشت؟ رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در این باره به «تجارت‌نیوز» گفت: «اگر در سال آینده ثبات قیمت وجود داشته باشد و از سوی دیگر تولید مسکن هم انجام بگیرد، شاهد ثبات قیمت مسکن خواهیم بود.»
بررسی بازار مسکن عربستان نشان می‌دهد، این کشور تورمی نسبتا صعودی را در بخش مسکن پشت سر گذاشته و در آغاز سال ۲۰۲۴ تورمی معادل ۷.۸ درصد را تجربه کرده است. اما تورم مسکن عربستان از چه دلایلی نشات می‌گیرد و دولت عربستان برای کنترل آن چه راهکارهایی را در نظر گرفته و تا چه اندازه موفق بوده است؟
پروژه نهضت ملی مسکن یکی از محوری‌ترین سیاست‌های دولت سیزدهم است، اما گذر زمان مشخص کرد انتقادهای ابتدایی کارشناسان در مورد آن حقیقت دارد. این پروژه از ابتدای آغاز به کار ابراهیم رئیسی با موانع بسیاری مواجه بوده است که هربار نیز مشکلات جدیدی سر راه آن قرار می‌گیرد، تا آنجا که دولت سعی دارد با استفاده از آمارسازی در زمینه ساخت واحدهای این پروژه کم و کاست‌ها را در این زمینه پنهان کند.
سیاست‌های انقباضی و محدودیت فعالیت مشاوران املاک از اصلی‌ترین سیاست‌های دولت در سال ۱۴۰۲ هستند که در بازار مسکن پیاده شد. رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران درباره سیاست‌های دولت در بازار مسکن به «تجارت‌نیوز» گفت: «سیاست‌های دولت به‌جز قسمتی که به مشاوران املاک مربوط می‌شد، تقریبا موفق بوده است. دولت تمام مشکلات را به گردن بنگاه‌های املاک انداخت و معتقد بود که آنها مسئول گرانی مسکن هستند.»
امارات متحده عربی در سال‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین کشورهای منطقه در زمینه جذب مهاجر و توریسم بوده و همین مسئله نیز تورم مسکن در این کشور را افزایشی کرده است. امارات اما سیاست‌هایی را در این زمینه به‌کار گرفته که تا حد زیادی به خانه‌دار شدن ساکنان بومی و مهاجران کمک کرده است.
قیمت مسکن سال ۱۴۰۲ را نسبت به سال‌های گذشته با مسیری کاهشی و باثبات به پایان رساند. اما از آنجا که این کاهش قیمت برآمده از سیاست‌های انقباضی دولت بود نمی‌توان چندان به تاثیر مثبت آن بر مسیر کلی بازار امیدوار بود.
بانک مرکزی و مرکز آمار ایران از اصلی‌ترین نهادهایی هستند که آمارهای مربوط به بخش مسکن را در ابعاد مختلف منتشر می‌کنند، اما برخی کارشناسان معتقدند آمارهای مربوط به این بخش دقیق و کافی نیست. رئیس اتحادیه مشاوران املاک در این باره به «تجارت‌نیوز» گفت: «هنوز سند جامعی برای تولید مسکن وجود ندارد. اینکه گفته می‌شود کشور در حال حاضر چه مقدار به مسکن نیاز دارد آمارهایی ذهنی و احتمالی است.»
