رضا نصری، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز»:
ایران حق دفاع مشروع خود در برابر اقدام اسرائیل را برون‌سپاری نمی‌کند
ایران، اسرائیل، آمریکا، دولت‌های غربی و حتی نتانیاهو را روی پنجه پا قرار داده است / تصمیمات نظامی در ملأ عام شکل نمی‌گیرد
رضا نصری در پاسخ به این سوال که آیا جمهوری اسلامی واکنش به اقدام اسرائیل در ترور اسماعیل هنیه در خاک ایران را به جریان مقاومت خواهد سپرد می‌گوید: طبیعتاً، ایران اختیارات و حقوق ذاتی خود- از جمله حق دفاع مشروعش- را برون‌سپاری نخواهد کرد.
رضا نصری، کارشناس حوزه حقوق بین‌الملل، در جواب این پرسش که کدام یک از کشورها و جریانات سیاسی بین‌المللی در کنار اسرائیل از ترور رهبر شاخه سیاسی حماس در کشورمان منتفع شده‌اند توضیح می‌دهد: «اگر برخی از کشورها احیاناً تصور می‌کردند از ترور هنیه سود خواهند برد جایگزینی او با یحیی سنوار این تصور را به هم ریخته است.»
او در بخش دیگری از گفت‌وگو با تجارت‌نیوز ادامه می‌دهد: «حتی اسرائیل هم از ترور شهید هنیه و جایگزینی متعاقب او با یحیی سنوار غافلگیر شده است؛ چراکه اگر احیاناً توافق آتش‌بسی حاصل شود، عملاً یعنی با فردی توافق کرده که به صورت مستقیم رهبری عملیات ۷ اکتبر را بر عهده داشته است و این یعنی یک شکست فاجعه‌آمیز سیاسی برای اسرائیل و شخص نتانیاهو.»
مشروح کامل گفت‌گوی تجارت‌نیوز با رضا نصری را در ادامه بخوانید.
***
دولت پزشکیان را نمی‌شود دولت دوم یا سوم رئیس‌جمهور دیگری تلقی کرد
*ترور اسماعیل هنیه پیش از استقرار دولت مسعود پزشکیان شاید موجب شد سیاست‌هایی که کابینه چهاردهم بر تحقق آنها تاکید داشت برای مدتی مسکوت باقی بماند؛ این‌طور گفته می‌شد که دولت آقای پزشکیان، دولت سوم سیدمحمد خاتمی است که همان سیاست‌ها در تنش‌زدایی و گفت‌وگو با جهان را دنبال می‌کند. شما نیز این دیدگاه را می‌پذیرید؟
پزشکیان و تیم سیاست خارجی او با علم به اینکه در منطقه ما چنین اتفاقاتی رخ خواهد داد برنامه سیاست خارجی تدوین کرده‌اند. برنامه دولت پزشکیان در حوزه منطقه و مناسبات همسایگی نیز با علم به ماهیت و همین رفتارهای بی‌ثبات‌کننده رژیم اسرائیل تنظیم شده است. در نتیجه این آمادگی وجود دارد که در حین رسیدگی به این قبیل چالش‌ها، برنامه‌های کلان و اهداف سیاست خارجی کشور نیز به اجرا گذاشته شود.
دولت‌ها هر یک با توجه به مقتضیات زمان خود تصمیم می‌گیرند و عمل می‌کنند. در نتیجه، دولت پزشکیان را نمی‌شود دولت دوم یا سوم رئیس‌جمهور دیگری تلقی کرد. دولت پزشکیان در بستر یک نظم جدید جهانی و با درک مناسبات حاکم معاصر در حوزه سیاست خارجی فعالیت خواهد کرد و از این رو دولت پزشکیان را فقط می‌توان دولت اول پزشکیان دانست!
رژیم اسرائیل یک رژیم آپارتاید است
*از دیدگاه شما با دولتی که بارها با تخطی از موازین بین‌المللی به خاک ایران تجاوز کرده است چطور باید برخورد کرد؟ به این موضوع نیز توجه داشته باشید که این دولت با برخورداری از حمایت‌های کشورهای غربی همواره اهداف خود را در اقصی نقاط جهان پیگیری کرده است و بیم آن می‌رود که برای هرگونه مواجهه با ایران، بتواند مجدداً جبهه‌ای را علیه ما شکل دهد؟
رژیم اسرائیل یک رژیم آپارتاید است که در عالی‌ترین مرجع قضایی جهان متهم به نسل‌کشی شده است؛ مقامات بلندپایه آن در آستانه تعقیب از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی قرار دارند و قریب به اتفاق سازمان‌های بین‌المللی و مدنی در جهان گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای از جنایات آن به ثبت رسانده‌اند. افکار عمومی جهان نیز نسبت به اسرائیل کاملاً منزجر شده و افسانه «شکست‌ناپذیری» و «مظلومیت» آن هم فرو ریخته است. ضمن اینکه هزینه حمایت سیاسی از آن برای دولت‌های غربی نیز بسیار بالا رفته است.
در عین حال، میزان جنایات این رژیم در غزه و کرانه باختری در حدی بوده که دولت‌های عربی- که مایل به عادی‌سازی با این رژیم بوده‌اند، دیگر قادر نیستند به‌آسانی پروژه «پیمان‌های ابراهیم» را پیش ببرند و وضعیت متفاوتی نسبت به ۱۰ ماه پیش پیدا کرده‌اند.
مجموع اینها فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای ایران فراهم کرده که نباید از آن غافل ماند. در واقع، لازم است در چارچوب یک راهبرد کلان، در حوزه‌های سیاسی، دیپلماتیک، دیپلماسی عمومی، حقوقی، رسانه‌ای، امنیتی و نظامی یک هماهنگی و هم‌افزایی کاملی در کشور ایجاد شود تا بتوان به موثرترین شکل با این رژیم مقابله کرد.
ایران مطابق ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد از حق دفاع مشروع در برابر اقدامات اخیر اسرائیل برخوردار است
*آیا ایران باید رأساً وارد تقابل با اسرائیل شود یا باید این کار را به جبهه مقاومت بسپارد تا آنها از چند سو جبهه همه‌جانبه‌ای علیه اسرائیل تشکیل دهند؟
در این تردیدی نیست که ایران مطابق ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد از حق دفاع مشروع در برابر اقدامات اخیر اسرائیل برخوردار است. با اعلام اینکه از این حق استفاده خواهد کرد، ایران عملاً همه کشورهای منطقه، رژیم اسرائیل، آمریکا، دولت‌های غربی و حتی شخص نتانیاهو را روی پنجه پا قرار داده است! وقتی هم طرف مقابل را روی پنجه پا قرار می‌دهید، یعنی ثبات او را به هم ریخته‌اید و می‌توانید از تزلزل او برای رسیدن به اهداف کلان‌تر استفاده کنید.
ایران از «اهرم نظامی» برای تسریع روند آتش‌بس که به مثابه سقوط دولت نتانیاهو خواهد بود استفاده خواهد کرد
قطعاً مقامات و نهادهایی که در حوزه دفاعی تصمیم می‌گیرند این فضای پدیدآمده را نیز در فرایند «تعیین واکنش» مد نظر خواهند داشت و با سنجیدن جمیع جوانب پاسخ جامعی خواهند داد. معتقدم ایران از «اهرم نظامی»ای که اکنون به صورت مشروع و قانونی در دست دارد برای تسریع روند آتش‌بس- که به مثابه سقوط دولت نتانیاهو خواهد بود- نیز استفاده خواهد کرد. در واقع، اهرم نظامی اهرمی در خدمت اهداف کلان است و یکی از گزینه‌های جدی روی میز به شمار می‌رود که باید از آن هوشمندانه استفاده کرد.
*آیا ایران می‌تواند راهبری هرگونه اقدام علیه اسرائیل را به حزب‌الله لبنان بسپارد یا از دیدگاه شما باید در این زمینه وارد عمل شود؟
هر یک از اعضای محور مقاومت نقش و جایگاه خاص خود را دارند و حین حفظ استقلال‌شان، در راستای یک هدف مشترک گام برمی‌دارند. طبیعتاً، ایران اختیارات و حقوق ذاتی خود- از جمله حق دفاع مشروعش- را برون‌سپاری نخواهد کرد.
اگر برخی از کشورها تصور می‌کردند از ترور هنیه سود برده‌اند، جایگزینی او با یحیی سنوار این تصور را به هم ریخته است
*تحلیلی وجود دارد که علاوه بر اسرائیل، جریانات و کشورهای دیگری نیز از ترور اسماعیل هنیه منتفع می‌شوند. به نظرتان کدام کشور، فرد یا گروهی از این واقعه انتفاعی به دست می‌آورند؟
اگر برخی از کشورهای دیگر تصور می‌کردند از ترور شهید هنیه سود برده‌اند، جایگزینی او با یحیی سنوار قطعاً تاکنون این تصور را به هم ریخته است! اشتباه محاسباتی آنها این است که حماس را یک جنبش قائم به فرد می‌دانند، حال آنکه تاریخچه حماس- که مملو از ترورهای این‌چنینی است- نمی‌تواند مؤید چنین ادعایی باشد. معتقدم حتی اسرائیل هم از ترور شهید هنیه و جایگزینی متعاقب او با یحیی سنوار غافلگیر شده است؛ چراکه اگر احیاناً توافق آتش‌بسی حاصل شود، عملاً یعنی با فردی توافق کرده که به صورت مستقیم رهبری عملیات ۷ اکتبر را بر عهده داشته است و این یعنی یک شکست فاجعه‌آمیز سیاسی برای اسرائیل و شخص نتانیاهو!
زمان دقیق واکنش ایران و حزب‌الله لبنان برای هیچ ناظر بیرونی‌ای قابل پیش‌‌بینی نیست
*از صحبت‌های اخیر حسن نصرالله چنین برداشت می شود که قرار نیست به‌زودی اقدام گسترده نظامی علیه اسرائیل رخ دهد. جناب‌عالی نیز این موضوع را می‌پذیرید؟
زمان دقیق واکنش ایران و حزب‌الله لبنان برای هیچ ناظر بیرونی‌ای قابل پیش‌‌بینی نیست. یکی از حربه‌های نظامیان «غافلگیری» است و نمی‌شود از اظهارات علنی سید حسن نصرالله درباره زمان عملیات نتیجه خاصی استنتاج کرد. در واقع، تصمیمات نظامی پشت دوربین و در ملأ عام شکل نمی‌گیرد و تنها برداشتی که من از صحبت‌های ایشان کردم این است که واکنش حزب‌الله سنجیده و فکرشده خواهد بود.
نظرات