«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
ترافیک با تکنولوژی از بین می‌رود؟
ترافیک در برخی شهرهای بزرگ جهان، به عاملی برای آلودگی هوا، اتلاف وقت و آسیب‌های جسمی و روانی تبدیل شده اما در مناطقی هم تکنولوژی به کمک شهروندان آمده است.
امیرحسین جعفری/ به گزارش تجارت‌نیوز، ترافیک به عنوان یکی از چالش‌های اصلی زندگی مدرن، در بسیاری از کشورها جهان آسیب‌هایی را به دنبال داشته است. تراکم خودروها در خیابان‌هایی که به مرور زمان دیگر گنجایش پذیرش وسایل نقلیه بیشتر را ندارند؛ وضعیت بغرنجی از شلوغی، هدررفت وقت، ایجاد آلودگی و فرسایش ماشین‌ها را به دنبال دارد که راهکار‌های مختلف مراقبتی، انتظامی و حتی علمی برای بهبود آن امتحان شده است. اما با این وجود باز هم شاهد چالش‌هایی در این حوزه به خصوص در ایران هستیم.
کنترل یا رفع مشکل؟
آن دسته از مسئولان ایرانی که در حوزه ترافیک نقش دارند؛ از جمله پلیس و معاونت ترافیک شهرداری‌ها، معمولا از رصد و کنترل ترافیک صحبت می‌کنند. اما آنچه جامعه با وجود ابزار‌های جدید انتظار دارد؛ کاهش یا حذف ترافیک به روش‌های مختلف است. سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس سابق راهور، چندی پیش درباره کنترل ترافیک گفته بود: «در کشور، ۸۵ میلیون جمعیت و در واقع ۸۵ میلیون کاربر ترافیک داریم و همکاران ما با به صورت شبانه‌روز در حال تعامل با همه این افراد و مشغول ارائه خدمات به شهروندان هستند. همچنین ۵۲ میلیون دارنده گواهینامه در کشور داریم و ۴۲ میلیون وسیله نقلیه، یعنی هر ۲ ایرانی یک وسیله و در واقع مدیریت ترافیک و ایجاد تردد آسان و روان از جمله برنامه‌های پلیس است.».
اما در میان صحبت‌های رئیس سابق پلیس راهور نکته قابل توجهی نیز وجود داشت و آن تمرکز روی تکنولوژی برای حل مشکل ترافیک بود. هادیانفر گفته بود: «مسئله ترافیک قابل حل است و باید به سمت تکنولوژی و فناوری‌های جدید برویم. فناوری و تکنولوژی مثل هوش مصنوعی موضوعاتی است که امروز کشوری مثل چین با جمعیت بسیار بالایی که دارد با آن ترافیک را کنترل کرده است و باید تا می‌توانیم نیروی انسانی را کم و افسران را روی تکنولوژی‌ها مسلط کنیم. امروز کروکی الکترونیکی با ۷ هزار تبلت در قم اجرا شده و با داشتن کد ملی راننده می‌توان تمام مشخصات راننده و خودرو را در لحظه به دست آورد.»
تکنولوژی به کمک می‌آید
تکنولوژی در قامت یک کنترلگر هوشمند، جایگزین نیروی انسانی و کاهش‌دهنده خطر، می‌تواند با دقت بالا و به صورت شبانه‌روزی اطلاعات و تصاویری را از ترافیک به ما ارائه کند. هرچند دستگاه‌های دولتی مرتبط با این بحث در ایران، تا کنون از این تکنولوژی بیشتر در حوزه نصب دوربین‌ها و جریمه استفاده کرده‌اند. در واقع از هوش مصنوعی کمتر برای تحلیل رفتار ترافیکی و ترسیم مسیر‌های جدید به منظور کاهش ترافیک، بهره گرفته شده است.
این در حال است که هوش مصنوعی می‌تواند با دریافت اطلاعات روزمره از وضعیت ترافیکی شهر‌ها، نوع رفتار شهروندان و زمان‌بندی حضور آنها، مسیر‌های جایگزین یا اصلاحی را نشان دهد که پیروی از آن ترافیک شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد و اصفهان را کاهش خواهد داد. البته در مسیر‌های ارائه شده باید مسائلی از جمله عدم تخریب بافت تاریخی نیز مدنظر قرار گیرد.
البته یکی از ابزار‌های ساده‌ای که تکنولوژی برای فرار از ترافیک به شهروندان ارائه داده؛ نقشه‌ها و اپلیکیشن‌هایی است که شرایط را تا حدی برای یک شهروند بهبود می‌بخشند و کوتاه‌ترین مسیر را به او ارائه می‌کنند. اما این ابزار مشکل اصلی را حل نمی‌کند و صرفا یک مُسکن موقت برای شهروندانی است که زیاد در ترافیک گرفتار می‌شوند. با این وجود، استفاده از تکنولوژی در سطح ملی نباید تنها جنبه تنبیهی داشته باشد و در دست پلیس برای جریمه کردن و شناسایی رفتارهای پرخطر استفاده شود. می‌توان از آن برای بافتن راهکاری به منظور تسهیل روندها و حل ترافیک نیز بهره گرفت.
تجربه جهانی از ترافیک چه می‌گوید؟
بوگوتا در کلمبیا، مکزیکوسیتی در مکزیک، بانکوک در تایلند، جاکارتا در اندونزی و قاهره در مصر، تعدادی از پرترافیک‌ترین شهرهای جهان هستند که هریک راهکاری متفاوت از هم را برای حل این مشکل انتخاب کرده‌اند.
مصری‌ها برای حل مشکل پایتخت ۲۰ میلیون نفری خود اقدام به احداث پایتخت جدیدی کرده‌اند که به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها شرایط برای انتقال آماده شود.
کلمبیایی‌ها نیز با وجودی که سالانه ۱۹۱ ساعت از وقت خود را در ترافیک از بین می‌برند، چندان به سمت تکنولوژی نرفته‌اند و بیشتر برای گسترش حمل و نقل عمومی تلاش می‌کنند. اگرچه گسترش این سبک از حمل و نقل تاثیر قابل توجهی بر کاهش ترافیک دارد، اما برخی کارشناسان معتقدند اصلاح فرهنگ عمومی در کنار آشتی با تکنولوژی، نتیجه بهتری برای این کشور فقیر به دنبال خواهد داشت.
البته، کلمبیایی‌ها با هزینه فراوان در چند سال اخیز تواسته‌اند ساعات حضور در ترافیک را از ۲۷۲ ساعت به ۱۹۱ ساعت کاهش دهند، اما کماکان رتبه نخست جهان را در اختیار دارند.
به یک نکته اساسی نیز باید اشاره کرد؛ برخی مانند مصری‌ها تصور می‌کنند با کاهش جمعیت می‌تواند ترافیک را برای همیشه کنترل کرد. این ادعا شاید به صورت کوتاه‌مدت در سطح شهر‌ها قابل رویت باشد، اما تجربه برخی شهرهای دیگر نشان می‌دهد که مسئله تنها جمعیت نیست. به عنوان مثال در سال ۹۲ شهر ارومیه با جمعیتی نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر، دومین شهر پرترافیک ایران اعلام شد اما مسئولان آن گفته بودند که این مشکل حاد نیست و تا دو سال دیگر قابل حل است. اما هنوز ارومیه ترافیک دارد و جمعیت آن هم کمتر از اصفهان و مشهد است. این نمونه ثابت می‌کند که کاهش جمعیت چندان به رفع ترافیک منجر نمی‌شود.
در این میان، شهر هانگژوی چین نمونه موفقی از استفاده از هوش مصنوعی است. این شهر ۹ میلیون نفری، با استفاده از هوش مصنوعی به نام مغز شهر که نمونه مشابهی نیز در کوآلالامپور دارد با در اختیار گرفتن اطلاعات لازم برای کنترل ترافیک، راهکار مناسب آن را به خودروها ارائه می‌کند. تکنولوژی استفاده شده اگرچه در اجرا نگرانی‌هایی از جهت حفاظت از داده‌ها دارد، اما در صورت ایجاد بستری مناسب برای حفظ داده‌های ترافیکی و عدم سوءاستفاده از آن، می‌توان حمل و نقل در شهر‌هایی مانند تهران و مشهد را روان‌تر کرد.
نظرات