جدیدترین گمانه زنی از کابینه پزشکیان/ کدام نام ها در یک قدمی وزارت دولت چهاردهم هستند؟ + جدول
با این همه با وجود اینکه هنوز زمان دقیق معرفی کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان به مجلس شورای اسلامی مشخص نیست اما برخی گمانه زنی‌ها در خصوص انتشار اسامی احتمالی یاران پزشکیان در دولت چهاردهم، بازار حدسیات و گاه شایعات را داغ‌تر کرد.
امروز حکم مسعود پزشکیان با حضور رسمی در مراسم تنفیذ، امضا و به او تحویل می‌شود؛ نهمین رئیس جمهوری ایران که بر اساس قرار قبلی روز نهم مرداد در مجلس سوگند یاد می‌کند و به نظر می رسد برنامه معرفی وزیران پیشنهادی اولین دستور کار او بعد از مراسم تحلیف خواهد بود.
با این همه با وجود اینکه هنوز زمان دقیق معرفی کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان به مجلس شورای اسلامی مشخص نیست اما برخی گمانه زنی‌ها در خصوص انتشار اسامی احتمالی یاران پزشکیان در دولت چهاردهم، بازار حدسیات و گاه شایعات را داغ‌تر کرد.
روزشمار برگزاری مراسم تنفیذ و تحلیف مسعود پزشکیان آغاز شده و نهمین رئیس جمهوری ایران بعد از شرکت در مراسم تحلیف (سه‌شنبه 9 مرداد)، چند روزی مهلت قانونی دارد تا کابینه پیشنهادی خود را برای دریافت رأی اعتماد به خانه ملت معرفی کند. اما مسعود پزشکیان در تعیین وزرای پیشنهادی یک بدعت نهاد و بر خلاف دوره های قبلی با تشکیل چند کارگروه تخصصی، طرحی نو در انداخت و از افکار عمومی، اقشار و احزاب درباره معرفی افراد شایسته نظرسنجی کرد؛ موضوعی که پزشکیان روز پنجشنبه چهار مرداد در مصاحبه ای با سایت khamenei.ir نیز به آن اشاره کرد و درباره سازوکار انتخاب اعضای کابینه گفت: «برای معرّفی افراد کابینه به مجلس، قدم اوّل این بود که به تمام جریانات، گروه‌ها و شخصیّت‌های سیاسی اعلام کردیم که افراد مورد نظر خودشان را که می‌توانند به دولت کمک بکنند معرّفی کنند تا وفاق ملّی شکل گیرد.»
پزشکیان با تشکیل یک شورای راهبردی با راهبری محمدجواد ظریف در تلاش است برای هر وزارتخانه و سازمان تحت نظر ریاست جمهوری چهار یا پنج گزینه در نظر بگیرد. او البته در این زمینه به سایت khamenei.ir گفته بود: «اگر جمع بندی ها انجام بشود، هرچه سریع‌تر تلاش خواهیم کرد خدمت رهبر انقلاب برویم و مشورت و هماهنگی نهایی را هم آنجا انجام بدهیم تا نهایتاً فهرستی را که از جمع‌بندی افراد معرّفی‌شده توسّط جریانات مختلف به دست آمده، ان‌شاءالله با تفاهم و رضایت کامل بتوانیم معرّفی کنیم.»
آخرین وضعیت جلسات شورای رهبری
بررسی ها نشان می‌دهد که تا این لحظه، برای هر وزارتخانه نام سه الی چهار نفر، شایع ترین نام هایی است که در اغلب گمانه زنی ها وجود دارد. هر چند برخی گمانه زنی‌ها از منابع موثق و نزدیک به پزشکیان یا همراهان او حاکی از آن است که به نظر لیست کابینه پیشنهادی نهایی شده؛ اما در این باره رئوف قادری، عضو شورای راهبری انتخاب وزرای کابینه دولت چهاردهم با اشاره به اینکه جلسات شورای راهبری ادامه دارد، گفته است: «همچنان جلسات شورای راهبری با قوت ادامه دارد و دوستان در جلسات فعال هستند». او نیز تاکید کرده که «احتمالا در دو سه روز آینده فهرست ما نهایی شده و این فهرست شورای راهبری را تقدیم رئیس جمهور منتخب خواهیم کرد.»
رقابت سنگین نام‌ها برای راس وزارت‌خانه‌ها
با این همه، نام هایی برای تصدی 21 وزارتخانه و چند سازمان و معاونت بیش از سایرین پرتکرارند.
مثلا برای جایگاه مهمی همچون «معاون اول ریاست جمهوری»، مهمترین نام های مطرح، علی طیب‌نیا و علی عبدالعلی زاده است. البته نام علی لاریجانی هم در این فهرست آمده که گفته می شود احتمال آن از سایرین کمتر است؛ فردی که خود 12 سال ریاست قوه مقننه را برعهده داشته و تا امروز چند باری برای ریاست جمهوری خیز برداشته اما در هموه موارد، یا نتوانسته رای مردم را جلب کند یا همانند دو دوره اخیر، نتوانسته از سد شورای نگهبان بگذرد و برای نشستن بر کرسی ریاست قوه مجریه تایید صلاحیت بگیرد.
با این حال شاید حضور علی لاریجانی در کابینه پزشکیان اندکی دور از ذهن باشد؛ هرچند بسیاری از نزدیکان او در ستاد انتخاباتی اش، پس از رد صلاحیت لاریجانی به ستاد مسعود پزشکیان پیوستند؛ ازجمله محمدجواد آذری جهرمی. با این حال نام او می تواند یکی از گزینه ها دبیری شورای عالی امنیت ملی باشد؛ جایگاهی که قبلا و همزمان با ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در اختیار داشت اما به دلیل اختلاف با رئیس جمهوری وقت بر سر پرونده هسته ای ایران، از این سمت کنار کشید.
حتی برخی منابع از محمد مخبر معاون اول ابراهیم رئیسی و سرپرست ریاست جمهوری به عنوان یکی از گزینه های مطرح برای معاون اولی پزشکیان یاد می کنند.
رئیس دفتر رئیس جمهوری: از سوی دیگر گفته می شود نورالدین آهی، محسن حاجی میرزایی و محمد جعفر قائم پناه گزینه های اصلی ریاست دفتر رئیس جمهوری هستند.البته از این میان دو نام به نظر برای تصدی این جایگاه محتمل‌ترند؛ محسن حاجی میرزایی و محمد قائم پناه که 18 تیرماه، دفتر جدید پزشکیان به عنوان منتخب ریاست جمهوری را در نهاد ریاست جمهوری تحویل گرفتند. محسن حاجی میرزایی در دولت حسن روحانی وزیر آموزش پرورش شد. او پیش از آن نیز به عنوان دبیر هیئت دولت روحانی در پاستور فعالیت داشت.
نکته آنکه در میان این فهرست، نام دیگری نیز وجود دارد؛ احسان باکری، فرزند شهید حمید باکری. با این حال این نام نیز همچنان از جرگه گمانه ها به نام های نهایی منتقل نشده است.
وزارت آموزش‌وپرورش: تا اینجای کار برای وزارتخانه پرپیچ و خم آموزش و پرورش 3 نام بیش از همه در میان گمانه زنی‌ها دیده می شود؛ 2 نفر که سابقه حضور در این وزارتخانه را دارند؛ ازجمله سید محمد بطحایی که چند سالی در قامت وزیر دولت روحانی در این وزارتخانه فعالیت کرد و دیگری، فاطمه مهاجرانی که سالها معاون این وزارتخانه بود. از یک منظر، این دو نام به دلیل آشنایی آنها با مشکلات عدیده این وزارتخانه برای قرار گرفتن در راس آن بیش از سایرین مطرح است.
با این حال یکی از اصلی ترین گزینه‌ها، محمدباقر نوبخت است؛ رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی که به نظر می رسد همین سابقه اش، او را برای وزارت آموزش و پرورش کاندیدا کرده است؛ فردی که بر کسری منابع وزارت آموزش و پرورش به دلیل حضور 8 ساله در راس سازمان برنامه و بودجه کشور مسلط است و شاید نامزد شدنش برای تصدی این وزارتخانه، برای چاره اندیشی درباره مصائب مالی وزارت آموزش و پرورش حائز اهمیت باشد.
اگر این انتخاب نهایی مسعود پزشکیان باشد و در مجلس نیز رای اعتماد بگیرد، او درست در مسیر عکس یک چهره مشهور حرکت خواهد کرد؛ محمدعلی نجفی. فردی که در دولت هاشمی رفسنجانی وزیر آموزش و پرورش بود و در دولت بعدی آن یعنی دولت سید محمد خاتمی به سازمان برنامه و بودجه رفت.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: گفته می شود برای وزارتخانه ای که در سالهای اخیر در مرکز تمرکز بوده و از منظر اقتصادی و اجتماعی کارکردهای غیرقابل انکار دارد، 3 نام مطرح است؛ ستار هاشمی، مرتضی براری ، رضا فرجی دانا و سجاد بنابی. این وزارتخانه در سالهای اخیر به دلیل موضوع پراهمیت وضعیت اینترنت در کشور همواره در معرض نقدهای متعدد بوده و به نظر می رسد هر کس برای این وزارتخانه به عنوان نامزد نهایی به مجلس معرفی شود، راه آسانی برای رای اعتماد ندارد.
وزیر اطلاعات: در میانه گمانه زنی های 20 روز اخیر، تا اینجای کار برای وزارت اطلاعات نام مصطفی پورمحمدی بیش از همه مطرح است؛ نامزد انتخابات ریاست جمهوری که سابقه وزارت کشور احمدی نژاد را در کارنامه دارد و سابقه وزارت دادگستری در دولت حسن روحانی. او چند وقتی معاون وزیر اطلاعات نیز بود و با این وزارتخانه بیگانه نیست.
همچنین از احمد شفیعی معاون پژوهشی وزارت اطلاعات در سالهای 1378 تا 1384 (دولت خاتمی) نیز به عنوان گزینه وزارت اطلاعات یاد می شود. حتی در این میان نام محسن اسماعیلی نیز شنیده می شود.
با این حال در کنار نام او، از محمود علوی وزیر اطلاعات دولت حسن روحانی نیز در میانه گزینه های پیشنهادی نام برده می شود. محمد علی رحمانی که 17 سال نماینده رهبری و رئیس سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی در سالهای 1370 تا 1387 بوده نیز از گزینه های پررنگ این وزارتخانه است.
وزیر اقتصاد و امور دارایی: برای وزارت اقتصاد هم نام علی طیب نیا به میان آمده؛ فردی که در میان گزینه های معاون اولی نیز هست. همچنین از عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در زمان دولت دوم روحانی و حجت الله میرزایی معاون اقتصادی پیشین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت روحانی نیز برای تصدی این وزارتخانه یاد می شود.
وزیر امور خارجه: با این حال برای دستگاه دیپلماسی سید عباس عراقچی اصلی ترین نام و پرتکرارترین گزینه است؛ عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در دولت روحانی. در کنار او نام علی اکبر صالحی استاد فعلی دانشگاه شریف و رئیس سازمان انرژی اتمی در دولت روحانی و همچنین مجید تخت روانچی، عضو دیگری از تیم مذاکره کننده هسته ای در زمان توافق جامع اقدام مشترک (برجام) نیز وجود دارد.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: ایرج حریرچی تا امروز پرتکرارترین گزینه برای وزارت بهداشت بوده است؛ وزارتخانه ای که مسعود پزشکیان خود 4 سال تصدی آن را بر عهده داشت.با این حال در کنار نام او از علی تاجرنیا و محمد ظفرقندی نیز به عنوان گزینه های تصدی وزارت بهداشت یاد می شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: در میان گزینه های مطرح برای تصدی وزارت عریض و طویل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نام احمد میدری و انوشیروان محسنی بندپی و علیرضا محجوب بیش از سایرین تکرار شده؛ وزارتخانه ای که شرکت های خصولتی تحت مدیریتش به عنوان مهمترین منابع این وزارتخانه، همواره در اغلب دولت ها با حواشی و چالش هایی روبرو بوده است تا جایی که وزیران این وزارتخانه تا چندین جلسه استیضاح را در کارنامه دارند و در برخی موارد نیز با استیضاح یا برکناری از این وزارتخانه کنار زده شدند.
نمونه اخیر آن حجت عبدالملکی در دولت ابراهیم رئیسی است که همچنان درباره کناره گیری یا برکناری او حرف و حدیث ها بسیار است. یا در دولت حسن روحانی، علی ربیعی دو بار برای استیضاح به مجلس رفت که در دومین نوبت نتوانست از مجلسی ها رای اعتماد دوباره بگیرد و از این وزارتخانه کنار زده شد. در دولت محمود احمدی نژاد هم عبدالرضا شیخ الاسلام در روزی که به یکشنبه سیاه مجلس معروف است، با حاشیه ای به بزرگی دعوای رئیس جمهور و رئیس مجلس وقت (علی لاریجانی) از دولت کنار گذاشته شد.
وزیر جهاد کشاورزی: برای این وزارتخانه از یزدان سیف، عبدالمهدی بخشنده ، غلامرضا نوری قزلجه و احمدعلی کیخا یاد شده است که البته هنوز گزینه نهایی آن نیز مشخص نیست.
وزیر دادگستری: گفته می شود میرهادی قره سیدی و محمد علی اسفنانی گزینه های مطرح برای وزارت دادگستری‌اند؛ وزارتخانه ای در میانه قوه قضائیه و قوه مجریه. با این حال نام یک زن نیز در میان گزینه های پیشنهادی وجود دارد که گمانه زنی ها درباره او نیز کم نیست؛ الهام امین زاده که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ معاون حقوقی حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران بود و در فاصله سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ دستیار روحانی در امور حقوق شهروندی شد. او استاد حقوق دانشگاه تهران است و سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی را نیز دارد.
وزیر راه و شهرسازی: برای این وزارتخانه نیز نام یک زن مطرح است؛ فرزانه صادق مالواجرد در ۲۷ دی ماه ۱۳۹۷ توسط محمد اسلامی وزیر اسبق به سمت معاون شهرسازی و معماری منصوب شد.این در حالی است که نام محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی نیز در میان این گزینه ها وجود دارد. گزینه دیگر پیروز حناچی است که سابقه شهرداری تهران را در کارنامه دارد.
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: در میانه گمانه زنی ها برای وزارت دفاع، از حبیب الله سیاری، شهرام ایرانی و عزیز نصیرزاده نام برده می شود. ویژگی این 3 گزینه آن است که هر 3 ارتشی هستند و از میان آنها یک نفر به عنوان اهل سنت در گزینه های پیشنهادی حاضر است؛ شهرام ایرانی که هم اکنون فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
وزیر صنعت معدن و تجارت: با این همه گزینه هایی که برای وزارت صمت مطرح است که در سالهای اخیر با حواشی زیادی روبرو بودند؛ از یک سو از حسین سلاح ورزی به عنوان وزیر پیشنهادی یاد می شود که سال گذشته از ریاست اتاق بازرگانی ایران کنار زده شد و در سویی دیگر، نام رضا رحمانی دیده می شود؛ نماینده سابق مجلس و وزیر صمت دولت روحانی که پس از یک دوره کوتاه از سوی حسن روحانی برکنار شد.
محمدمسعود سمیعی نژاد، ولی الله افخمی، فرشید گلزاده از نزدیکان به محمدرضا عارف، اردشیر سعدمحمدی رئیس سابق شرکت ملی مس و خداداد غریب پور نیز ازجمله گزینه های مطرح برای وزارت صمت در دولت چهاردهم است.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری: برای این وزارتخانه نام سید ضیا هاشمی و محمود نیلی احمدآبادی اصلی ترین گزینه های مدنظر است. نیلی احمدآبادی رئیس پیشین دانشگاه تهران، در سال 1393 به عنوان وزیر پیشنهادی علوم پس از استیضاح رضا فرجی دانا، از سوی حسن روحانی به مجلس معرفی شد اما مجلس نهمی ها به او رای اعتماد ندادند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: در میان گزینه های جدی برای وزرت ارشاد همچنان نام حسین انتظامی، رسول جعفریان و احمد مسجد جامعی به عنوان اصلی ترین گزینه ها مطرح است و گمانه زنی می شود.
وزیر کشور: با این همه نام مصطفی پور محمدی برای این وزارتخانه نیز مطرح است. در کنار نام او از محمدحسین مقیمی نیز مطرح است؛ فردی که سابقه معاونت سیاسی وزارت کشور دولت روحانی را در کارنامه دارد. همچنین برخی گمانه زنی ها از عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت روحانی نیز برای این وزارتخانه در دولت مسعود پزشکیان یاد می کنند.
وزیر میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری: از علیرضا تابش به عنوان اصلی ترین گزینه این وزارتخانه یاد می شود. با این حال نام عزت‌الله ضرغامی، سمیع الله حسینی مکارم نیز همچنان به عنوان گزینه های ضعیف تر مطرح است.
وزیر نفت: برای وزارتخانه مهم نفت نام اسحاق جهانگیری و مهدی کرباسیان مطرح است؛ مردان دولت روحانی که حالا نامشان برای وزارت نفت گمانه زنی می شود. همچنین اسامی رکن الدین جوادی، محمود امین نژاد و مرضیه شاهدایی نیز مطرح است.
وزیر نیرو: گفته می شود برای وزارت نیرو، رضا اردکانیان، محمد حاج رسولیها و حمید چیت چیان مطرح اند. با این حال نام بنفشه زهرایی و صدیقه ترابی نیز در فهرست پرتکرارترین گمانه ها برای تصدی وزارت نیرو آمده است.
وزیر ورزش و جوانان: سید رضا صالحی امیری، محمد مهدی تندگویان، حجت نظری ازجمله گزینه های مطرح برای وزارت ورزش و جوانان هستند.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه: بر اساس گمانه زنی های موجود، حمید پورمحمدی گلسفیدی و محمد قاسمی مهمترین گزینه ها برای ریاست سازمان برنامه و بودجه‌اند. همچنین از شاپور محمدی نیز برای تصدی این پست یاد شده است.
گمانه‌زنی‌هایی با ریشه‌های نادرست
آنچه مشخص است اسامی یاد شده از سوی سایت های خبری در حد گمانه زنی است؛ موضوعی که محمدجواد ظریف به عنوان رئیس شورای راهبری دولت چهاردهم در آخرین گزارش خود درباره وضعیت انتخاب نامزدهای حضور در کابینه دولت چهاردهم به آن اشاره کرد و با تاکید بر اینکه «بررسی پیشنهادهای دریافتی برای اعضای هیئت دولت به پایان خود نزدیک شده است» گفت: تقریبا تمامی گمانه‌زنی‌ها از نتایج بررسی نامزدها در کمیته‌ها نادرست یا ناقص بوده و بیشتر برای تشویش افکار عمومی و دامن زدن به نگرانی و یا خبرسازی و فشار روانی منتشر شده‌اند.»
ظریف همچنین به این نکته اشاره کرده بود که «کمیته‌ها بررسی‌های خود را انجام داده و بین ۱۰ تا ۱۵ نامزد برای ارزیابی در مرحله دوم انتخاب کردند. نامزدها در کمیته‌ها مورد ارزیابی دقیق‌تر قرار گرفته و در صورت ضرورت از نامزدها برای مصاحبه داوطلبانه دعوت به عمل آمده است.»
بر اساس آنچه که ظریف در ادامه این گزارش در حساب کاربری شبکه ایکس خود نوشته است، «همان‌گونه که رئیس جمهور منتخب عزیز بارها اعلام کرده‌اند، ایشان به صورت جداگانه فهرست‌هایی را دریافت می‌کنند. هر چند انتخاب اعضای دولت در نهایت توسط ایشان انجام می‌شود، اما دکتر پزشکیان عزیز برای اطمینان از شفافیت و سلامت کار، بررسی این نامزدها را نیز به شورای راهبری سپرده‌اند.»
چنین به نظر می رسد یکی از دلایل افزایش میزان گمانه زنی ها و انتشار اسامی با عنوان «کابینه احتمالی»این جمله ظریف باشد که گفته بود: «نام نامزدها و تعداد آرا برای رعایت حریم خصوصی افراد و نیز جلوگیری از هرگونه بهره‌برداری نابجا محرمانه خواهد ماند.»
نهایی شدن نامزدهای یک سازمان و یک معاونت ریاست جمهوری
هر چند هنوز خبری از کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان نیست اما پیگیری خبرنگار اقتصادنیوز حکایت از آن دارد که فهرست نهایی نامزدهای معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان اداری و استخدامی امروز توسط کمیته و کارگروه اجتماعی به شورای راهبری دولت چهاردهم ارسال شده است. در میان این فهرست نام احمد میدری، محسن نجفی‌خواه، ابراهیم شیخ، مرتضی بانک و فاطمه پهلوانی وجود دارد.
امرو یکشنبه هفت مردادماه با برگزاری مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان در حضور رهبر انقلاب، دوران چهار ساله ریاست جمهوری مسعود پزشکیان به طور رسمی آغاز می شود. با این حال، هنوز زمان مشخصی برای انتشار اسامی پیشنهادی کابینه پزشکیان به طور رسمی اعلام نشده است و باید منتظر ماند و دید آیا پزشکیان در روز تحلیف خود در خانه ملت، اسامی پیشنهادی را تقدیم نمایندگان می کند یا در فرصت قانونی و 14 روزه ای که در اختیار دارد نخستین گام را در دوران ریاست جمهوری اش بر می دارد؟ اقدامی که پیش از این تنها حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم و دوازدهم در روز تحلیف انجام داد و اسامی ورزای پیشنهادی را تقدیم مجلس کرد.
نظرات