ثبت سفارش واردات برنج پاکستانی و هندی از دوازدهم آذرماه 1404 آغاز شده است. بر اساس اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی اعتبار ثبت سفارشات، سهماهه است. مصوبه دولت مبنی بر واردات کالاهای اساسی بدون منشاء ارز، قیمت برنج را از قیمتهای مصوب کنونی بیشتر میکند. رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفتوگو با «تجارتنیوز» میگوید قیمت روز بازار بر نرخ مصوب منطبق نیست و با واردات، روند کاهشی خواهد داشت.
در 6 ماهه نخست امسال ۹۶۵ هزار تن برنج وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه پارسال حدود دو برابر شده است. همچنین در این مدت هند بزرگترین فروشنده برنج به ایران بوده است.
در حالی که بازار برنج کشور در حوزه تأمین با چالشهای جدی روبرو است، دستگاههای دولتی که متولی ساماندهی این بازار میشوند، برای توزیع این محصول نسخههای شفابخش تجویز میکنند.
با آغاز فصل برداشت برنج نو در مناطق شمالی کشور، محصول تازه با کیفیت مطلوب وارد بازار شد. هرچند نوسان اولیه قیمتی تا حدودی بهتر شده، اما چالشهای نظام توزیع و تفاوت قیمت برنج از تولید تا مصرف همچنان مورد توجه قرار دارند.
بر اساس ابلاغیه رئیس مجلس به رئیس جمهور، در مورد یکی از مصوبات هییات دولت در خصوص قانون مقررات صادرات و واردات، ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت مغایر با قانون است.
با شروع توزیع برنج وارداتی از طریق سامانه بازارگاه از تاریخ ۲۹ مرداد، وزارت کشاورزی گامی مهم در راستای شفافسازی و ساماندهی بازار برنج برداشته است، اما کارشناسان بر این باورند که محدودیتهای وارداتی و مشکلات اجرایی ممکن است چالشهای جدیدی را برای بازار بهوجود آورد.
وزارت کشاورزی از ۲۹ مرداد توزیع برنج وارداتی را از طریق سامانه بازارگاه و تحت نظارت شرکت بازرگانی دولتی آغاز کرده است. هدف این سیاست، شفافسازی مسیر واردات و جلوگیری از عرضه غیرمصوب عنوان شده، اما محدودیت واردات به چند واریته خاص نگرانیهایی درباره کاهش تنوع و مشکلات عرضه در بازار ایجاد کرده است.
نماینده مردم آستانهاشرفیه در مجلس، گفت: دولت برخلاف قوانین در اوج برداشت، واردات برنج را آزاد کرد؛ سیاستها به نفع واردکنندگان و به زیان تولیدکنندگان داخلی است.
در پی انتشار شایعاتی مبنی بر کمبود برنج در بازار، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران این ادعاها را بیاساس دانست و تأکید کرد: به نظر میرسد برخی در فضای مجازی، صرفاً برای چند بازدید بیشتر، با درج تیترهای جنجالی، به نگرانی بیمورد در افکار عمومی دامن میزنند.
اختلال در سیاستهای وارداتی، قیمتگذاری غیرشفاف و حضور پررنگ دلالان، بازار برنج ایران را به میدان رقابت نابرابر میان تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان تبدیل کرده است. رقابتی که در آن کشاورزان متضرر، مصرفکنندگان سرگردان و واسطهگران برنده اصلیاند.
با آغاز فصل برداشت برنج در ایران و ورود محصول تازه به بازار، هرچند قیمتها کاهش یافته، اما رکود معاملات، نبود آمار شفاف و تلاش بعضی واردکنندگان برای دریافت ارز ترجیحی، نشان میدهد بازار همچنان زیر سایه بیثباتی و منافع گروهی خاص اداره میشود.
با وجود نزدیک شدن به فصل برداشت، قیمت برنج ایرانی نهتنها کاهش نیافته بلکه در مواردی از ۳۰۰ هزار تومان هم عبور کرده است. افزایش بیوقفه قیمتها، نگرانیها را درباره ناکارآمدی سیاستهای تنظیم بازار و آینده این کالای اساسی بیشتر کرده است و فعالان این حوزه خواستار تغییر بعضی سیاستها از جمله ارز ترجیحی هستند.
در پی معطلی و تاخیر چند ماهه تخصیص ارز ترجیحی برای واردات برنج دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج تخصیص فوری ارز جهت پرداخت معوقات واردکنندگان برنج را خواستار شد.
ثبت سفارش برنج هندی ۱۱۲۱ از فردا با هدف جبران کسری بازار آغاز میشود. در حالی این برنج در راه بازار ایران قرار گرفته که هنوز ابهامات زیادی درباره برنجهای وارداتی قبلی که بیکیفیت بودند، وجود دارد. همچنین، نگرانیهایی درباره تکرار تجربه واردات برنج آلوده هم وجود دارد.
وزارت جهاد کشاورزی از آغاز ثبت سفارش واردات برنج و روغن برای سهمیه تابستان ۱۴۰۴ خبر داد. طبق اطلاعیهای که معاونت توسعه بازرگانی این وزارتخانه منتشر کرده، واردکنندگان از تاریخ ۱۰ خرداد میتوانند برای واردات برنج اقدام کنند. ثبت سفارش روغن نیز از ۳۱ اردیبهشت آغاز شده است.
