ایران در میان کشورهای با تلفات جاده‌ای بالا/ یکی از پنج علت مهم مرگ در کشور، تصادفات است

به گزارش تجارت‌نیوز، هشتمین علت مرگ‌ومیر در تمام سنین و در جهان مربوط به حوادث جاده‌ای است. حوادثی که سالانه هزاران نفر هم به جمعیت افراد دارای معلولیت اضافه می‌کند. اما وضعیت ایران از این نظر چگونه است؟ 

بنا بر داده‌های سازمان پزشکی قانونی کشور، در هفت ماهه نخست سال جاری، 12 هزار و 580 نفر جان خود را در حوادث رانندگی از دست داده‌اند. آمار فوتی‌های این حوادث در مقایسه با سال گذشته بیش از 7 درصد افزایش داشته است. 

همچنین در هفت ماهه نخست امسال، 239 هزار و 630 نفر در تصادفات رانندگی مصدوم شدند که در مقایسه با سال گذشته بیش از 5 درصد افزایش داشته است.

در همین مورد مهدی مداح، کارشناس آمارهای ساختمان زیربنایی دفتر انرژی، صنعت و زیربنایی در یادداشتی که در مرکز آمار ایران منتشر شده به وضعیت ایران از نظر حوادث رانندگی پراخت. 

هر 24 ثانیه یک کشته در تصادفات

مداح به آمارهای سال 2018 اشاره کرده که بر اساس آن هر 24 ثانیه یک نفر در جهان در جاده‌ها کشته می‌شود. بیش از نیمی از مرگ‌ومیرهای جاده‌ای در میان عابران پیاده، دوچرخه‌سواران و موتورسیکلت‌سواران هستند. او همچنین درباره وضعیت ایران نوشته که آسیب‌های ناشی از تصادفات جاده‌ای یکی از پنج علت مهم مرگ‌ومیر در ایران به شمار می‌رود. 

آمارهای اعلامی از سوی دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی متفاوت است. مداح نیز بخشی از آمارها از سوی این دستگاه‌ها را در یادداشت خود آورده است. آنچه که در ادامه می‌خوانید خلاصه‌ای از داده‌هایی است که این کارشناس از وضعیت تصادفات رانندگی در ایران جمه‌آوری کرده است. 

افزایش 10 درصدی فوتی‌ها طی 6 سال

بر اساس داده‌های فراجا، تعداد تلفات فوتی در هر 100 هزار نفر جمعیت در سال 1395، 20/2 بود. به این معنا که در هر صدهزار نفر جمعیت، حدود 20 نفر طی یک سال فوت کرده‌اند. در سال 1401 اما این رقم به 22.2 رسید. یعنی نسبت به سال 1395، 9.8 درصد افزایش داشت. 

سازمان پزشکی قانونی اما می‌گوید در سال 1395 در هر 100 هزار نفر جمعیت، تعداد تلفات فوتی 19.9 بود. در سال 1401 اما به 23 نفر رسید. به عبارتی 15.4 درصد افزایش داشت.

ایران در میان کشورهایی با بیشترین تلفات جاده‌ای 

مداح در بخش دیگری از گزارش خود به بررسی جایگاه ایران در جهان از نظر حوادث جاده‌ای پرداخت. در سال 2018 ایران از نظر میزان تلفات جاده‌ای بر حسب صدهزار نفر جمعیت، عدد 20/5 را به خود اختصاص داد. بر این اساس، ایران در میان 175 کشور جهان، رتبه 113 را داشت که رتبه خوبی نیست. 

سال 2018، کشورهای مارینو، مالدیو، میکرونوزی، سوئیس و نروژ در رتبه‌های 1 تا 5 قرار داشتند. یعنی کمترین میزان تلفات جاده‌ای را به خود اختصاص دادند. جمهوری دومینیکن، زیمباوه، برونئی، سنت لوسیا و لیبریا به ترتیب در رتبه‌های 171 تا 175 بودند و بیشترین میزان تلفات را داشتند.

هدف برنامه ششم توسعه محقق نشد

بررسی آمارها نشان می‌دهد که هدف برنامه ششم توسعه برای کاهش تلفات جاده‌ای مانند اغلب اهداف دیگر این برنامه محقق نشد. 

مداح در این مورد نوشت که آمار تلفات جاده‌ای در هر 10 هزار خودرو و موتورسیکلت در سال‌های برنامه ششم توسعه (1396 تا 1401) نسبت به سال 1395 (آخرین سال برنامه پنجم توسعه) کاهشی اما روند این کاهش از سال 1397 تا 1399 بوده و در سال‌های 1400 و 1401 افزایشی بود. به‌گونه‌ای که این کاهش در سال پنجم برنامه (سال 1400)، بر اساس آمار پلیس راهنمایی و رانندگی، 16/4 درصد و بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی 12/9 درصد بود.

همچنین تلفات جاده‌ای در سال 1401 بر اساس آمار پلیس راهنمایی و رانندگی 8/2 درصد و بر اساس گزارش سازمان پزشکی قانونی 4/01 درصد بود. 

نکته مهم در این آمارها این است که این کاهش با میزان کاهش لحاظ‌شده در ماده 108 قانون برنامه ششم توسعه (یعنی 31 درصد کاهش در پایان سال پنجم برنامه) فاصله قابل ملاحظه‌ای دارد. 

ضمن آنکه این کاهش 12/9 درصدی در سال پنجم برنامه، تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های سفرها بود. با فروکش کردن کرونا و افزایش ترددها در سال 1401، بار دیگر شاهد بالا رفتن حوادث جاده‌ای و افزایش میزان مرگ و میر تصادفات جاده‌ای هستیم.