به گزارش تجارت نیوز، اتحادیه اروپا، با وجود اینکه ظاهراً مدافع تجارت آزاد است، در عمل با چالش‌های خاصی روبرو می‌شود. بسیاری از شرکت‌های بزرگ اروپایی توان رقابت با رقبای آمریکایی و چینی را ندارند. توافق تجاری با اتحادیه اروپا اغلب به معنای پذیرش قوانین سختگیرانه‌ای است، مثلاً اینکه شامپاین باید فقط از منطقه شمالی فرانسه بیاید یا پنیر فتا فقط از یونان صادر شود.
در داخل اروپا، حتی اشاره‌ای به توافق تجارت آزاد کافی است تا کشاورزان از سراسر قاره به بروکسل هجوم آورده و مقامات را با تخم‌مرغ و کود بمباران کنند.
با این حال، اتحادیه اروپا در حال حاضر به‌عنوان یکی از معدود مدافعان تجارت آزاد در جهان شناخته می‌شود، اگرچه این نقش را بیشتر به‌صورت پیش‌فرض ایفا می‌کند. آمریکا و چین، دو اقتصاد بزرگ جهان، از اصول تجارت آزاد فاصله گرفته‌اند، اما اتحادیه اروپا همچنان به تجارت باز پایبند است، حتی اگر این موضوع باعث نگرانی برخی سیاستمداران اروپایی شود.
اهمیت تجارت بین‌المللی برای اتحادیه اروپا/ اتحادیه اروپا کالاهایی به ارزش ۲۹ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را وارد و صادر می‌کند
برای اتحادیه اروپا، تجارت بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود مشکلات اقتصادی، این بلوک یکی از بزرگ‌ترین قدرت‌ها در واردات و صادرات به جهان است.
۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا بیش از هر کشوری (به‌جز چین) کالا صادر می‌کنند و در واردات نیز پس از آمریکا در رتبه دوم قرار دارند. اتحادیه اروپا کالاهایی به ارزش ۲۹ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را وارد و صادر می‌کند، در حالی که این رقم برای آمریکا تنها ۱۹ درصد است. مازاد تجارت فراتر از مرزهای اتحادیه برای اقتصاد اروپا حیاتی است، به‌ویژه با توجه به اینکه مصرف‌کنندگان و دولت‌های اروپایی از نظر مالی تحت فشار هستند.
دو نگرانی بزرگ اروپا
ترامپ که اتحادیه اروپا را «فاجعه»ای در تجارت می‌خواند، تهدید کرده است که همانند دوره اول ریاست‌جمهوری خود، تعرفه‌های جدیدی اعمال خواهد کرد. چنین اقدامی می‌تواند صادرات اروپا به بزرگ‌ترین بازارش را در زمانی که اقتصادش در رکود است، مختل کند.
از سوی دیگر، چین که با محدودیت‌های تجاری آمریکا روبرو است، ممکن است کالاهای خود را به بازار باز اتحادیه اروپا روانه کند تا کارخانه‌هایش به فعالیت ادامه دهند. هرچند مصرف‌کنندگان اروپایی از کالاهای ارزان‌تر بهره‌مند خواهند شد، اما شرکت‌های اروپایی تولیدکننده خودرو، لوازم خانگی و دیگر کالاها آسیب خواهند دید. این وضعیت قبلاً باعث شد اتحادیه اروپا تعرفه‌هایی حدود ۳۵ درصد بر خودروهای الکتریکی چینی اعمال کند تا مزیت یارانه‌های دولتی چین را جبران کند.
تغییر نگرش به تجارت آزاد
در داخل اتحادیه اروپا نیز شک و تردید نسبت به مزایای تجارت آزاد در حال افزایش است.
سیاستمداران اکنون بیشتر نگران امنیت اقتصادی هستند و از وابستگی به کالاهای تولیدشده توسط کشورهای بالقوه دشمن (مانند گاز روسیه) اجتناب می‌کنند.
فرانسه که مدت‌ها نسبت به تجارت بیش از حد باز بدبین بوده است، ایده «خودمختاری استراتژیک» را مطرح کرده که به معنای کاهش وابستگی به کشورهای خارجی است.
اتحادیه اروپا با اصرار بر رعایت استانداردهای خود، تجارت بین‌المللی را پیچیده‌تر کرده است. برای مثال، کشورهایی که فولاد تولیدشده با زغال‌سنگ آلاینده صادر می‌کنند، به‌زودی باید در چارچوب «مکانیسم تنظیم مرزی کربن» هزینه پرداخت کنند.
طرفداران تجارت آزاد در اروپا
با وجود این تغییرات، طرفداران تجارت آزاد همچنان در اروپا، به‌ویژه در کشورهای کوچک‌تر مانند دانمارک، جمهوری چک و ایرلند حضور دارند.
تجارت آزاد در معاهدات بنیان‌گذار اتحادیه اروپا گنجانده شده است. به گفته سیسیلیا مالمستروم، کمیسر سابق تجارت اتحادیه، پایین آوردن موانع تجاری بخشی از هویت اتحادیه اروپا است.
گزینه‌های پیش رو؛ اتحادیه اروپا چاره‌ای جز ادامه تجارت ندارد
با توجه به اهمیت تجارت برای اقتصاد اروپا، این بلوک چاره‌ای جز ادامه تجارت ندارد.
اتحادیه اروپا می‌تواند به آمریکا در مهار چالش صادرات چین کمک کند یا برعکس، به دنبال گسترش تجارت با چین باشد. نتیجه نهایی هنوز مشخص نیست.
اتحادیه اروپا در ماه‌های اخیر مجموعه‌ای از توافقات تجاری دوجانبه با شرکای کوچک‌تر، از جمله مکزیک، مالزی و مرکوسور (بلوک شامل برزیل و آرژانتین) امضا یا آغاز کرده است.
اروپا برای حفظ اقتصاد خود به شرکای جدید نیاز خواهد داشت
اگر آمریکا و چین از تجارت آزاد فاصله بگیرند، اروپا برای حفظ اقتصاد خود به شرکای جدید نیاز خواهد داشت، حتی اگر این موضوع باعث نارضایتی کشاورزان شود.
اتحادیه اروپا در دورانی که دیگر قدرت‌های بزرگ جهانی از تجارت آزاد فاصله گرفته‌اند، به‌عنوان آخرین مدافع اصلی آن باقی مانده است. هرچند این مسیر پرچالش است، اما برای اقتصاد اروپا حیاتی می‌نماید. در دنیایی که ژئوپلیتیک و امنیت اقتصادی به اولویت تبدیل شده‌اند، اتحادیه اروپا باید راهی برای حفظ تعادل میان اصول تجارت آزاد و منافع استراتژیک خود پیدا کند.
