به گزارش تجارت نیوز، وابستگی اقتصادی به درآمد حاصل از فروش نفت و سایر درآمدهای متبوع آن، سالها است به یکی از بزرگترین چالشها در حوزه اقتصاد تبدیل شده است. کسری بودجههای سالانه و ناکافی بودن درآمدهای مبتنی بر نفت، مدتی است که دولتها را به سمت جایگزینی روشهای درآمدی دیگر کرده است.
استفاده از الگوی اقتصادی سایر کشورها و طراحی پلن های قابل اجرا در کشور در نهایت، مالیات ستانی را به عنوان یکی از روشهای مؤثر در این زمینه به اجرا درآورده است. راهکاری که برخی آن را مؤثر و برخی همچنان آن را ناکافی میدانند؛ اما نظر غالب صاحبنظران این حوزه این است که با وجود وابستگی اقتصاد کشور به نفت و از سوی دیگر بواسطه تحریمها و محدودیتهایی که بر سر راه فروش نفت وجود دارد بهترین راهکار، استفاده از این فرصت اجباری برای حرکت به سمت راهکارهای غیرنفتی دیگر است تا این وابستگی اقتصادی به نفت بیش از پیش کاهش پیدا کند.
بدون تردید درآمدهای مالیاتی، یکی از پایدارترین، مطمئنترین و سالمترین نوع درآمدهای مؤثر جایگزین درآمدهای نفتی هستند که در بسیاری از کشورهای توسعهیافته و اقتصادهای مدرن دنیا، بهعنوان یک درآمد پایدار قابلاتکا برای دولتها مدنظر است. اما الزاماً در شرایط موجود نمیتواند به تنهایی مؤثر واقع شود در نتیجه به اذعان برخی اقتصاددانان، درآمدهای ناشی از توسعه صنعت گردشگری نیز برای کشوری مثل ایران با قابلیتها و پتانسیلهای فراوان در حوزههای مختلف گردشگری و توریسم اعم از توریسم فرهنگی، طبیعی، مذهبی و سلامت، میتواند یک منبع درآمد پایدار و مناسب تلقی شود.
یکی دیگر از درآمدهای پایدار جایگزین نفت، میتواند درآمدهای حاصل از صادرات غیرنفتی باشد که خود به انواع درآمدهای مربوط به صادرات محصولات پتروشیمی، صادرات خدمات فنی و مهندسی و سایر کالاها و خدمات نیز تسری پیدا میکند و ارزآوری مناسبی را برای اقتصاد ملی بهخصوص در شرایط سخت تحریمی به همراه خواهد داشت.
برخی از صاحبنظران اقتصادی در این زمینه نظراتی را مطرح کردند که به شرح زیر است:
تسریع در اجرای قانون سامانه مؤدیان درآمدهای مالیاتی را افزایش میدهد
مهدی سرمست کارشناس مسائل اقتصادی در رابطه با وضعیت فعلی درآمدهای پایدار برای عبور از اقتصاد مبتنی بر نفت، اظهار کرد: در مورد اینکه دولتها به دنبال جداسازی بودجه از درآمدهای نفتی هستند، میتوان ادعا کرد که بیشتر تمایل به وقوع آن از سوی دولتها وجود داشته اما در واقعیت تلاشی که برای تحقق اقتصاد بدون نفت نیاز بوده، از سوی دولتها محقق نشده است.
وی عنوان کرد: تلاشهای صورت گرفته در چند سال اخیر به خصوص سه، چهار سال گذشته این بوده که درآمدهای مالیاتی از ۵۰ درصد بودجه به بالای ۵۰ درصد بودجه رسیده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه در حال حاضر اصلیترین منبع درآمد دولت، درآمدهای مالیاتی و گمرکی است، گفت: در دستیابی به این رویکرد با هدف گذاریهایی که از قبل در قوانین برنامه داشتیم و داریم، فاصله وجود دارد. در قانون برنامه هفتم توسعه باید ۸۰ درصد بودجه جاری از طریق مالیات تأمین شود و نسبت مالیات به تولید ناخالص ملی به ۱۰ درصد برسد که در حال حاضر این میزان بین ۵ تا ۶ درصد است.
سرمست تصریح کرد: ما با وجود این اقدامات، همچنان شاهد کسری بودجه در اقتصاد هستیم. در حال حاضر اوراق مشارکت در حجم بالایی منتشر میشوند و معمولاً اواسط سال هم مجوزهایی از نهادهای قا
منبع: مهر
