طوفان تندروها علیه پزشکیان؛ از حملات لفظی تا زمزمه عدم کفایت سیاسی

به گزارش تجارت نیوز، در هفته‌های بعد از جنگ 12 روزه حملات به شخص مسعود پزشکیان قوت گرفته است. اخیرا مخالفان تندروتر دولت در داخل و خارج از مجلس بر سر هر موضوعی انتقاداتی از یک کنایه ساده گرفته تا «طرح عدم کفایت سیاسی» و «استیضاح» به رئیس‌جمهور وارد می‌کنند.

دولت پزشکیان به تازگی از یک سالگی بر سر کار آمدن، عبور کرده و به نظر می‌آید آنچه همواره در یک سال گذشته با عنوان وفاق بین مجلس و دولت مطرح می‌‌شد، توسط گروهی خاص نشانه رفته است.

اگرچه عمده نمایندگان مجلس و اعضای دولت همچنان در تلاش هستند تا عهدی که به عنوان وفاق با یکدیگر بستند را حفظ و در شرایط کنونی بیش از آنکه سنگ پیش پای هم بیندازند به یکدیگر کمک کنند، اما به نظر می‌آید اعضای تندرو مجلس متشکل از جبهه پایداری و چهره‌های نزدیک به آنها فرآیند دیگری را دنبال می‌کنند.

با وجود گذشتن کشور از جنگ 12 روزه در اوایل تابستان و تلاش‌ها برای عبور از بحران در کشور، مدتی بعد از این وقایع تندروها در مجلس شمشیر را برای شخص رئیس‌جمهور از رو بسته‌اند. اگرچه پیش از این هم هر از چندگاهی صحبتی از برخی نمایندگان مبنی بر استیضاح رئیس‌جمهورمطرح می‌شد اما بعد از سفر پزشکیان به جمهوری آذربایجان بحث عیان شد و نمایندگان مخالف رسما از طرح عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور سخن گفتند.

چه شد که سفر پزشکیان به جمهوری آذربایجان مخالفان دولت را عصبانی کرد؟

خود سفر پزشکیان به باکو هرچند در قالب اجلاس اکو انجام شد، به دلیل گمانه‌زنی‌ها از همدستی الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، با اسرائیل مورد انتقاد بود؛ هر چند یک خطای دیپلماتیک هم به ماجرا دامن زد.

یکی از انتقاداتی که به پزشکیان وارد شد، این بود که چرا موقع ورود الهام علی‌اف از جای خود بلند شده است. این انتقاد صرفاً مربوط به منتقدان دولت نبود و برخی حامیان و کارشناسان نیز به این رفتار واکنش نشان دادند. ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در واکنش به این اقدام در توئیتر نوشت: «به نظرم تشریفات ریاست‌جمهوری یک هفته کارش را رها کند و به رئیس بیاموزد که عرصه دیپلماسی و ملاقات‌های رسمی، عرصه چاکرم نوکرم گفتن، عرصه بغل کردن خائنین، عرصه یاالله گفتن و دولا شدن نیست.»

یکی دیگر از مخالفان بهارستان‌نشین رئیس دولت چهاردهم ابوالفضل ظهره‌وند است؛ او در فیلمی یک ساعت و نیمه که در شبکه های اجتماعی منتشر شده به طوری جدی با پزشکیان مخالفت و در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به نشستن پزشکیان کنار الهام علی‌اف که دشمن پوتین است، با او مخالفت می‌کند.

او در بخش دیگری از سخنانش شائبه حادثه سقوط هلی کوپتر ابراهیم رئیسی را مطرح می‌کند و مدعی می‌شود که «آذربایجان پایگاه دشمن است و آقای رئیسی را شهید کردند.»

مصاحبه پزشکیان با تاکر کارلسون و موج عظیم انتقادات مخالفان در مجلس

مصاحبه مسعود پزشکیان با تاکر کارلسون، مجری آمریکایی و موضع‌گیری او درباره جنگ هم موجی از حملات نمایندگان مخالف در مجلس و گروه‌ها و رسانه‌های همسوی آنها را به همراه داشت.

امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آقای پزشکیان؛ پاسخ‌های ضعیف‌تان به خبرنگار آمریکایی خلاف وحدت ملی و شرم‌آور بود. ظاهرا هنوز از مذاکرات غیرعاقلانه و غیرشرافتمندانه قبلی با آمریکا عبرت نگرفته‌اید و دوست دارید بازهم فریب بخورید. اگر دست فرمان دولت در سیاست خارجی تغییر نکند برخورد مجلس با دولت عوض خواهد شد.»

حمید رسایی، نماینده دیگر تهران هم در کانال خود در فضای مجازی، در واکنش به مصاحبه پزشکیان و مجری آمریکایی نوشت: «امروز بعد از شنیدن مصاحبه آقای پزشکیان با تاکر کارلسون، مجری شبکه آمریکایی، توییت یکی از فعالان سیاسی جمهوری باکو درباره ایشان را دیدم. سوگمندانه و با عرض شرمندگی باید بگویم توصیف دقیقی کرده است: پزشکیان مثل دکتر رشید محمدوف ماست. خوش‌زبان و مهربان است، اما فقط به درد مراسم خواستگاری می‌خورد نه ریاست. آن هم به شرطی که فقط چای بخورد و حرف نزند، چون ممکن است با یک جمله همه‌ چیز را خراب کند.»

مصطفی طاهری نماینده زنجان و طارم در مجلس هم نوشت: «بعضی‌ها حرف زدن بلد نیستن، کاش حرف نزدن رو بلد بودن.»

قاسم روانبخش، نماینده قم، کهک و جعفرآباد در مجلس نوشت: «آقای پزشکیان! در این مصاحبه اخیر از خود بیرون آمدی و در قالب ظریف سخن گفتید! ای کاش یا سکوت می‌کردید با در همان قالب خودت می‌ماندید. با این مصاحبه دل دشمنان را شاد کردید و انسجام ملی را شکستید! امیدوارم جبران کنید. واقعاً آدم از دیپلماسی پزشکیان خجالت زده می‌شود. اگر یک آدم عادی مصاحبه می‌کرد از این مصاحبه به مراتب بهتر بود.»

ماجرای «اگر مذاکره نکنیم، چه کنیم» و سیبل شدن دوباره پزشکیان

ماجرا البته به همین‌جا ختم نشد و سخنان پزشکیان در جمع مسئولان رسانه‌ای که به مناسبت روز خبرنگار برگزار شده بود بار دیگر بحث عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور را در مجلس مطرح کرد.

پزشکیان در این نشست با اشاره به مذاکرات هسته‌ای با کشورهای اروپایی و آمریکا گفت: «من تصور نمی‌کنم با دعوا کردن بتوانیم به جایی برسیم، ولاَ تَدْفَعَنَّ صُلْحاً دَعَاکَ إِلَیْهِ عَدُوُّکَ، صلحی که دشمن تو را به آن دعوت می‌کند دفع نکن (نامه 53 نهج‌‎البلاغه). کسی نگفته وقتی من حرف زدم، می‌روم تسلیم می‌‎شوم. اصلاً در ذات ما تسلیم شدن نیست اما چه کسی گفته که «از حرف زدن بترسید.»»

او در ادامه تاکید کرد: «حرف نمی‌‎زنیم. می‌خواهیم چه کار کنیم؟ گفت‌و‌گو نمی‌کنیم. می‌خواهیم چه کنیم؟ می‌خواهی بجنگیم؟ او آمد زد و ما برویم درست کنیم و او باز هم بزند. یکی بگوید که چه کار کنیم؟ اینها مسائلی نیست که بخواهیم احساسی با آن برخورد کنیم و این را هم بگویم ما بدون رضایت و هماهنگی با مقام معظم رهبری هیچ کاری نخواهیم کرد حتی اگر مخالف نظر خودمان باشد. چون به این موضوع اعتقاد دارم نه اینکه بخواهم شعاری بگویم و هم از نظر علمی و هم اعتقادی به نظرم باید این اتفاق بیفتد ولی وقتی هماهنگ کردیم بهتر است بقیه گیر ندهند که چرا این کار را کردیم بدون هماهنگی هم کاری نخواهیم کرد آنچه مصلحت مردم و کشور است باید انجام گیرد.»

بعد از این نشست و ایرادات سخنان جدید رئیس‌جمهور بار دیگر مخالفان سیاست‌های او در مجلس به ابراز انتقاد برخاستند.

حمید رسایی، نماینده تندرو تهران با کنار هم قرار دادن دو موضع‌گیری متفاوت پزشکیان که در اسفند ۱۴۰۲ گفته بود: «مراکز هسته‌ای را بزن، ما دوباره آنها را می‌سازیم» و در اظهارات اخیرش گفته: «خب اومد زد، الان میریم دوباره درست می‌کنیم بازم میاد می‌زنه، یکی بگه میخوایم چی کار کنیم؟» نوشت: «آیا شخصیتی با این مواضع متناقض که تصویر «ضعف» و «انفعال» و «بیچارگی» و «درماندگی» به دشمن القاء می‌کند و او را به حمله مجدد تشویق می‌کند، کفایت سیاسی برای اداره کشور دارد؟ آقای پزشکیان یا نمی‌داند چه می‌گوید و یا دانسته این حرف‌ها را میزند. در هر دو صورت کفایت سیاسی ندارد.»

رسایی که پیش از این هم طرح عدم کفایت سیاسی پزشکیان را مطرح کرده بود، بعد سخنان او درباره مذاکره بار دیگر تاکید کرد: «می‌گویند طرح موضوع عدم کفایت سیاسی پزشکیان وسط دو جنگ، خلاف مصلحت است. می‌گویم جلسه عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر وسط جنگ بود. می‌گویند ثبات نظام و همراهی مردم چه می‌شود؟ می‌گویم روز استیضاح بنی‌صدر، نه نظام، ثبات و قدرت امروز و نه مردم، فهم و بصیرت امروز را داشتند.»

میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی هم در همین خصوص در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این که رئیس‌جمهور محترم می‌گوید اگر مذاکره نکنیم چه کنیم یعنی اساساً قائل به این نیست که در جعبه ابزار سیاست خارجی و از آن فراتر اداره کشور چیز دیگری غیر از مذاکره آن هم با یک کشور خاص وجود دارد و این رویکرد زودتر از آنچه تصور می‌‌شود دولت ایشان را به بن‌بست خواهد کشاند.»

با مطرح شدن چند باره طرح عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور از زبان نمایندگان مجلس اگر چه کلیت مجلس با آن همراهی نکند، مشخص است که حداقل جناح تند و تیزتر به طرق مختلف آن را دنبال خواهد کرد.

«طرح عدم کفایت سیاسی» ابزار تندروها برای فشار به دولت

ابراز طرح عدم کفایت سیاسی و استیضاح رئیس‌جمهور به جز ابوالحسن بنی‌صدر – که رسما عملی شده – در دوره‌های مختلف ریاست‌جمهوری در مجلس مطرح بوده است. در دوره سیدمحمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات از زبان مخالفان شنیده می‌شد. در دوره محمود احمدی‌نژاد بعد از خانه‌نشینی یازده روزه و قهر او میان آمد و در دوره دوم حسن روحانی و خارج شدن آمریکا از برجام هم مخالفان سفت و سخت او در مجلس راهکار برون‌رفت از مشکلات را در برکناری می‌دانستند.

این مجلس اما به واسطه همان طرح وفاق با دولت همراه‌تر است. شرایط اقتصادی و معیشتی مردم و بحران‌های بزرگ و کوچکی که دولت و کشور با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند و بعد از جنگ هم بر میزان آنها افزوده شده، نیاز به یکپارچگی و اقتدار حاکمیت که به وجود یک دولت یکدست وابسته است و موارد بسیار دیگری، موضوعاتی است که به احتمال زیاد موجب می‌شود این مجلس زیر بار طرح‌هایی مانند عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور که تندروها در حال کلید زدن آن هستند، نروند.

از طرفی بخش قابل توجهی از نمایندگان با توجه به واکنش‌هایی که از آنها دیده می‌شود قائل به ایجاد تنش در دولت و کشور نیستند. برکناری یک رئیس‌جمهور یعنی برکناری یک دولت و آغاز یک تلاش 50 روزه دیگر برای بر سر کار آوردن یک دولت جدید. شرایطی که با توجه به تنش‌های بین‌المللی که جمهوری اسلامی با آن درگیر است دور از ذهن به نظر می‌رسد.

اصل هشتاد و نهم قانون اساسی درباره عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور چه می‌گوید؟

هرچند که اگر نمایندگان مخالف دولت درنهایت موفق شوند خواسته خود را به کرسی بنشانند بر اساس اصل هشتاد و نهم قانون اساسی به رای دو سوم نمایندگان نیاز دارند. در این اصل قانون اساسی تاکید شده «برای بررسی عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور، به امضای حداقل یک سوم نمایندگان مجلس نیاز است و رای‌گیری با ورقه انجام می‌شود و دو سوم نمایندگان حاضر در جلسه باید به آن رای موافق بدهند.» بنابراین رسیدن به خواسته این گروه آنچنان هم راحت نخواهد بود.

از سوی دیگر اظهارات برخی از نمایندگان نشان می‌دهد که مخالفت با ریاست‌جمهوری پزشکیان از همان ابتدای رای اعتماد گرفتن دولت او از مجلس وجود داشته و همواره گروه مخالف در کمین به وجود آمدن زمان مناسب بوده‌اند. احمد آریایی‌نژاد، نماینده ملایر در مجلس در گفت‌وگو با هم‌میهن در خصوص موضوع عدم کفایت رئیس‌جمهور گفته است: ‌«از اول هم بوده است اما بعضی از موضوعات را نمی‌توانم مطرح کنم. یعنی از روزی که آقای رئیس‌جمهور رای آورده این مسائل مطرح بوده شاید الان پررنگ‌تر شده است.»

آریایی نژاد با اشاره به این که موضوع عدم کفایت از ابتدا بوده، تاکید کرده: «شاید فردی پزشک خوبی باشد اما در امور دیگر حتماً باید مشاورین قوی داشته باشد. ما می‌خواهیم بگوییم بعضی از وزرا آنچه که ما خواستیم نشدند.»

با همه این تفاسیر برای اثبات اینکه صحبت‌های گروه تندرو مجلس که جمعیتی بین 50 تا 70 نماینده را شامل می‌شود، جدی است یا صرفا برای نگه داشتن شمشیر داموکلس بر گردن دولت است باید منتظر روزهای آتی بود. در دو هفته گذشته که بحث‌های استیضاح و عدم کفایت سیاسی رئیس‌جمهور پررنگ‌تر شده است نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه حضور داشته‌اند و برای مشخص شدن واکنش عمومی آنها باید منتظر روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه همین هفته بود.