به گزارش تجارت نیوز، سه سال پیش و در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، OpenAI محصولی را معرفی کرد که در ظاهر، یک ابزار ساده گفتوگومحور بود. در معرفی اولیه فقط گفته شد مدلی به نام ChatGPT ارائه شده که میتواند به شیوهای محاورهای تعامل کند. اما کمتر کسی تصور میکرد این مدل نقطه آغاز یکی از مهمترین دگرگونیهای فناوری در دهه اخیر باشد. ChatGPT به سرعت فراتر از یک محصول آزمایشی رشد کرد و به موجی فرهنگی، اقتصادی و فناورانه تبدیل شد که مسیر صنعت را تغییر داد.
در طول این سه سال، ChatGPT از یک چتبات تازهکار به ابزار محبوب جهانی تبدیل شد. حتی امروز نیز در صدر اپلیکیشنهای رایگان اپاستور قرار دارد. محبوبیت آن باعث شد نسل تازهای از ابزارهای هوش مصنوعی مولد در تمام دستههای نرمافزاری شکل بگیرد و شرکتها در سراسر جهان به سمت توسعه و سرمایهگذاری گسترده در این حوزه حرکت کنند.
در کنار تاثیرات تکنولوژیک، این ابزار موجی از واکنشهای فرهنگی را نیز برانگیخت. برخی کاربران به طنز گفتهاند که استفاده فراگیر از ChatGPT باعث شده برخی علائم نگارشی ناگهان مشکوک به نظر برسند. چنین جزئیاتی نشان میدهد این فناوری تا چه اندازه در زندگی روزمره نفوذ کرده است.
نفوذ فزاینده و پیامدهای ژئوپولیتیکی
تأثیر ChatGPT فراتر از حوزه فناوری رفته و به سطحی ژئوپولیتیکی رسیده است. کارن هاو، نویسنده کتاب امپراتوری هوش مصنوعی، در گفتوگویی با تککرانچ ادعا کرده OpenAI اکنون نفوذی فراتر از بسیاری از دولتها دارد و توانسته ساختارهای اقتصادی، سیاسی و حتی اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد. این دیدگاه نشاندهنده نگرانی فزاینده درباره نقش شرکتهای هوش مصنوعی در شکلدهی زیرساختها و تصمیمات جهانی است.
چارلی وارتزل، نویسنده آتلانتیک نیز معتقد است جامعه در دنیایی زندگی میکند که ChatGPT ساخته؛ جهانی که در آن عدم قطعیت و انتظارِ تغییر دائمی به احساس غالب تبدیل شده است. او تأکید میکند نسل جوانی که وارد بازار کار میشود، بیش از دیگران نگران آینده شغلی خود است و نسلهای قدیمیتر نیز هشدارهایی درباره کماهمیت شدن مهارتهای سنتی دریافت میکنند.
با این حال، برخی همچنان نگاه امیدوارانه دارند. بسیاری باور دارند هوش مصنوعی ظرفیت خلق فرصتهای جدید و جهش اقتصادی را دارد، هرچند حتی خوشبینترین افراد نیز اذعان میکنند که این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی تکامل قرار دارد و نسخه نهایی آن شکل نگرفته است.
بازتاب در بازارهای مالی
بلومبرگ در گزارشی اثر ChatGPT بر بازار سهام را بررسی کرده است. در میان برندگان اصلی، انویدیا قرار دارد که ارزش سهام آن از زمان معرفی ChatGPT بیش از ۹۷۰ درصد رشد کرده است. سایر غولهای فناوری نیز رشد چشمگیری را تجربه کردهاند و اکنون هفت شرکت بزرگ بازار یعنی انویدیا، مایکروسافت، اپل، آلفابت، آمازون، متا و برادکام بیشترین اثر را بر شاخص اساندپی ۵۰۰ دارند.
بر اساس محاسبات بلومبرگ، تقریباً نیمی از رشد ۶۴ درصدی این شاخص از زمان ظهور ChatGPT مربوط به همین هفت شرکت است. سهم این گروه از وزن شاخص از ۲۰ درصد به حدود ۳۵ درصد افزایش یافته که نشاندهنده تمرکز بیسابقه بازار بر غولهای فناوری است.
آیا بازار هوش مصنوعی در مرحله حباب قرار دارد؟
افزایش سرمایهگذاری و هیجان عمومی در حوزه هوش مصنوعی باعث شده بسیاری از مدیران و تحلیلگران نسبت به احتمال شکلگیری حباب هشدار دهند. سام آلتمن، مدیرعامل OpenAI، چندی پیش گفته بود در این حوزه کسی قرار است مقدار قابل توجهی پول از دست بدهد. او تأکید کرده که با وجود تحولآفرین بودن این فناوری، تمام شرکتها برنده نخواهند بود.
برت تیلور، مدیرعامل سیرا و رئیس هیئتمدیره OpenAI نیز صنعت هوش مصنوعی را مشابه دوران داتکام دانسته است. او معتقد است برخی شرکتها دوام نمیآورند، اما خود فناوری ارزش اقتصادی عظیمی ایجاد خواهد کرد و تأثیر آن مانند اینترنت گسترده خواهد بود.
اکنون که ChatGPT سه ساله شده، آینده همچنان ترکیبی از امید و نگرانی است. این فناوری جهتگیری صنایع، بازارها و گفتوگوهای عمومی را تغییر داده و هنوز در ابتدای مسیر قرار دارد. در سه سال آینده ممکن است روشن شود آیا انتظارات امروز به واقعیت تبدیل میشود یا این شور و هیجان جای خود را به واقعبینی بیشتر خواهد داد. اما یک نکته قطعی است: ChatGPT مسیر فناوری و جامعه را به شکلی اساسی تغییر داده است؛ تغییری که کسی در روز معرفی آن تصور نمیکرد.
