ناامنی از دو طریق به جامعه تحمیل میشود، یکی شرارتهای داخلی و دیگری مداخلات برونمرزی. نوع دوم که تحت عنوان «امنیت ملی» تعریف میشود، شامل جنگ نیز هست ولی در مواردی بدون آنکه جنگ به وجود بیاید، اغراض خاصی ممکن است انگیزه بعضی دولتها برای ناامن ساختن مرزها یا حتی داخل کشور شوند.
یک فعال فولادی گفت: مقاصد صادراتی فولاد کشور مانند افغانستان و عراق تعرفه شدیدی برای محصولات نهایی ایرانی وضع کردهاند و به نظر میرسد واردات محصولاتی مانند میلگرد و تیرآهن به مقاصد مهم صادراتی به ویژه افغانستان، به صفر رسیده است.
در اجلاسیه مشترک ایران و افغانستان که در مرز دوغارون برگزار شد محدودیت ۲۰ روزه ورود ناوگان باری ایرانی به مرز اسلامقلعه افغانستان لغو شد و ساعات کاری گمرک دوغارون به ۱۲ ساعت افزایش یافت.
درحالی برخی مسئولان ایران، افغانستان را مقصد مهمی برای تجارت، بهویژه صادرات منابع انرژی میدانند که طالبان تا به امروز به معاهده هیرمند عمل نکرده و از اساس به دلیل محرومیت اقتصادی سود چندانی برای ایران ندارد.
سیاستهای ارزی بانک مرکزی بهویژه پیمانسپاری ارزی باعث شده که صادرات غیرنفتی بشدت کاهش پیدا کند و قاچاق معکوس شدت بگیرد. تا جایی که صادرکنندگان زعفران تصمیم گرفتند به ریال زعفران را به افغانستان بفروشند و دولت طالبان آن را به نام خود بزند.
در حالیکه ایران در همه حوزهها هزینه همجواری با افغاستان را میدهد و در 40 سال اخیر در تمام مشکلات این کشور سهیم بوده است، در اولین مزایده معدنی که در این کشور برگزار شد، طالبان شرکت های معدنی ایرانی را دور زد.
آنگونه که امارت اسلامی افغانستان میگوید تورم و قیمت اجناس در این کشور کمتر از اغلب کشورهای در حال توسعه و ممالک توسعهیافته جهان است! اما نتایج بررسی سازمانها و نهادهای بینالمللی نشان از چه دارد؟