قیمت دلار در هفته‌های اخیر در محدوده ۱۰۷ هزار تا ۱۰۸ هزار تومان آرام گرفته است. فعالان بازار معتقدند این ثبات متاثر از سیاست‌های ارزی نیست، بلکه نتیجه فضای انتظاری و خوش‌بینی محتاطانه به مذاکرات سیاسی است. کامبیز افسری، فعال بازار ارز در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز از کاهش تقاضا در بازار، نبود منابع برای ارزپاشی و وابستگی شدید قیمت دلار به تحولات سیاسی گفته است.
بازار ارز در روزهای اخیر نوسانات شدیدی را تجربه کرده و شایعات درباره تغییرات مدیریتی در بانک مرکزی و اخبار مذاکرات بین‌المللی، بر روند قیمت دلار تاثیر گذاشته است. سعید مشکات، کارشناس بازارهای مالی معتقد است هر بار که احتمال تغییر رئیس کل بانک مرکزی مطرح می‌شود، بازار ارز به‌ویژه دلار دچار اصلاح می‌شود. او به تجارت‌نیوز می‌گوید تجربه نشان داده است که برخی روسای کل، برای بهبود کارنامه خود یا تحویل دلار با قیمت پایین‌تر به مدیر بعدی، ممکن است به‌طور موقت در بازار مداخله کنند. مشکات همچنین تاکید دارد که شایعات درباره مذاکرات سیاسی و تغییرات مدیریتی اخیر، فضای بازار را ملتهب کرده و به نوسانات اخیر دامن زده است.
اقتصاد ایران در آستانه بازگشت احتمالی تحریم‌ها بار دیگر به نقطه حساس رسیده است. از یک سو رشد اقتصادی ناچیز و تورم بالا، نشانه‌های ضعف ساختاری اقتصاد را آشکار کرده و از سوی دیگر، بازار ارز را در معرض شوک‌های جدید قرار دارد. هومن مقراضی کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید می‌کند که حتی اگر دولت بتواند با ابزارهای کوتاه‌مدت، قیمت دلار را کنترل کند، تداوم فشارهای خارجی می‌تواند دوباره چرخه تورم و کاهش ارزش ریال را فعال کند.
از دی ماه سال 1401 به این سو سیاست‌های ارزی بانک مرکزی دچار تحولاتی شد که براساس وعده‌های مسئولان این بانک قرار بر این بود تمام نیازهای ارزی فعالان اقتصادی با نرخ 28 هزار و 500 تومانی تامین شود و مابقی نیازها که کمتر از 40 درصد است در مرکزی به نام مرکز «مبادله ارز و طلای ایران» تامین شود.
همزمان با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، بانک مرکزی از مصوبه تازه‌ای در راستای ایجاد محدودیت برای معاملات تتر رونمایی کرده است. مصوبه تازه بانک مرکزی برای تعیین سقف خرید استیبل‌کوین‌ها از جمله تتر، در حالی ابلاغ شده که برخی فعالان بازار آن را اقدامی نمایشی و ناکارآمد می‌دانند. منتقدان بر این باورند که چنین محدودیت‌هایی نه‌تنها مانع خروج سرمایه از کشور نمی‌شود و بازار ارز را نیز کنترل نمی‌کند، بلکه به رونق بازارهای زیرزمینی و گسترش معاملات غیرشفاف دامن خواهد زد. در همین راستا، مجتبی دیبا کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز هشدار داده است که این تصمیم بازار را از چرخه متعارف خود خارج می‌کند و چنین اقداماتی جنبه بازدارندگی ندارد.
افشای مکاتبه محرمانه میان مشاور وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت، از تلاش‌ها برای معاف‌کردن برخی اقلام عمده صادراتی از الزام بازگشت ارز به سامانه رسمی بانک مرکزی پرده برداشت.
قیمت دلار در هفته‌های گذشته با عقب‌نشینی از قله‌های قبلی، تا حدی آرام گرفته است. دلیل اصلی این افت، افزایش عرضه ارز از سوی بازارساز و انتشار خبرهایی درباره احتمال بهبود روابط خارجی و گشایش‌های اقتصادی ارزیابی می‌شود. این تحولات باعث شد تقاضای هیجانی برای دلار کاهش یابد و بازار کمی متعادل شود. اکنون سوال این است که آیا روند کاهشی قیمت دلار دوباره از سر گرفته می‌شود یا رشد روز گذشته دلار به معنای بازگشت اسکناس آمریکایی به روند صعودی است؟ سعید مشکات، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرده است که حتی در صورت انتشار اخبار مثبت سیاسی، عوامل مهمی نظیر کسری بودجه و رشد نقدینگی مانع از ثبات پایدار قیمت دلار و بازار ارز می‌شود.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان ای که ما در بحث حکمرانی ریال مشکل داریم گفت: به نظر من نرخ هایی که در بازار ارز وجود دارد متناسب با واقعیت های اقتصادی کشور نبوده است و به محض اینکه فضای التهاب جاری بگذرد نرخ ارز هم تعدیل می شود.
به عقیده یک کارشناس اقتصادی، امروز بیش از هر زمانی در قیاس با دهه‌های اخیر، اقتصاد کشورم متاثر از وضعیت روانی در عرصه‌های بین‌المللی است؛ بنابراین اگر وضعیت بین‌المللی و سیاست اقتصادی چشم‌انداز روشنی را به نمایش بگذارد، بی‌شک انتظارات تورمی کاهشی خواهد شد و می‌توان انتظار داشت التهابات در بازار ارز نیز فروکش شود.
روز گذشته قیمت دلار در بازار آزاد با افزایش ۳۵۰ تومانی نسبت به روز یکشنبه به ۹۳ هزار و ۵۵۰ تومان رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در دو هفته اخیر نرخ دلار در بازه ۹۰ تا ۹۵ هزار تومان نوسان داشته و همین امر حکایت از آن دارد که بازار روزهای آرامی را سپری می‌کند. می‌توان گفت که با کاهش تقاضای ارز برای سفرهای خارجی، از جمله سفر اربعین، منجر به شکل‌گیری یک ثبات نسبی در بازار ارز شده است. انتشار اخبار مربوط به از سری مذاکرات ایران و اروپا که احتمال تعویق فعال‌سازی مکانیسم ماشه را به وجود آورده، یکی دیگر از دلایل ثبات نسبی بازار ارز در شرایط فعلی است.
نایب‌رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با اشاره به نقش موثر تیم اقتصادی دولت، تأکید کرد که با اقدامات هماهنگ وزارت اقتصاد و بانک مرکزی، فرصت سودجویی و اخلالگری به شیادان اقتصادی داده نشد و با مقابله با جوسازی و شایعه‌پراکنی، روند عمومی بازار ارز و کالا حفظ شد.
با گذشت بیش از ۳ هفته از آغاز درگیری نظامی میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی و فروکش‌کردن تبعات آن، بازار ارز ایران یکی از مهم‌ترین عرصه‌هایی بود که در معرض سنجش تاب‌آوری اقتصادی قرار گرفت.
یک کارشناس اقتصادی گفت: مردم در جنگ با رژیم صهیونیستی با حفظ آرامش، فضای بازار را کنترل کردند و پیش از آغاز رسمی درگیری، با بالا گرفتن زمزمه‌ها، مردم نشان دادند که به‌جای هجوم به بازار ارز و طلا، به آرامش جمعی فکر می‌کنند. نه‌تنها رفتار هیجانی نداشتند، بلکه اصلاً به بازار مراجعه نکردند. این سرمایه اجتماعی بی‌نظیری است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
مسئولان بانک مرکزی و وزارت صمت در مراسم رونمایی از «سامانه پیش فروش ارز» و «بازار معاملات امتیاز صادراتی» به بررسی ابزارهای نوین تامین مالی و ارزی در کشور و تبیین برنامه‌های آینده به منظور عملی کردن شعار سال پرداختند.
به گفته یک کارشناس اقتصادی، سیاست بانک مرکزی و رئیس کل آن مبنی بر به رسمیت نشناختن بازار آزاد ارز، سست‌ترین سیاست ارزی است که طی چند دهه گذشته در مورد این بازار پیشه شده است.
بانک مرکزی، به تازگی دستورالعمل محدودیت ارائه خدمات بانکی به فعالان اقتصادی در صورت عدم ایفای تعهد ارزی از سوی آنها را منتشر کرده است. این در حالی‌است که کارشناسان یکی از علت‌های عدم ایفای این تعهدات را سیاست‌های نامناسب ارزی در سال‌های اخیر می‌دانند. مرکز پژوهش‌های مجلس به‌تازگی گزارشی رسمی از عملکرد بازار ارز تجاری منتشر کرده است. براساس این گزارش، نوسانات ارزی ناشی از عوامل ساختاری همچون کسری بودجه دولت است و تغییر شکل بازار بدون اصلاحات اساسی، نمی‌تواند مشکلات ارزی کشور را حل کند.
کانال‌های تلگرامی اعلام قیمت دلار در روزهای پرهیجان بازار ارز، به اصلی‌‌ترین مرجع استعلام قیمت در میان مردم تبدیل می‌شوند. تعداد این کانال‌های تلگرامی نیز اندک اندک از شمار انگشتان دست بالاتر رفته و هر روز یک کانال جدید اعلام قیمت دلار و انواع ارزها در شبکه‌های اجتماعی بروز و ظهور می‌کند. اما این کانال‌ها چقدر قابل اعتماد هستند؟ آیا می‌توان به قیمت‌های اعلامی از سوی این کانال‌ها اعتماد کرد؟ کامبیز افسری در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفته است، از آنجا که افراد و اهداف پشت پرده کانال‌های تلگرامی اعلام قیمت دلار شناخته شده نیست، نمی‌توان به قیمت اعلامی از سوی آنها چندان اعتماد کرد.
