صنعت دارو یکی از بخش‌های استراتژیک اقتصاد ایران است که نقش حیاتی در تأمین سلامت جامعه دارد. این صنعت به دلیل ارتباط مستقیم با حوزه بهداشت و درمان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و شرکت‌های فعال در آن نیز حضوری پررنگ در بازار سرمایه دارند. با این حال، صنعت دارو با چالش‌های متعددی مواجه است که می‌تواند بر عملکرد آن تأثیر بگذارد. در مقابل، فرصت‌های رشد نیز در این حوزه وجود دارد که می‌تواند مسیر توسعه را هموار کند.
در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۳ یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار انواع دارو از سوی ۳۴۵ شرکت دارویی به کشور وارد و در مقابل ۱۰۴ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار دارو صادر شده است.
همزمان با برگزاری هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان، کمیته‌های تخصصی دو کشور در زمینه‌های توسعه تجارت، همکاری‌های گمرکی، حمل و نقل دریایی ایران و غذا و دارو برگزار شد و دو کشور برای توسعه روابط اقتصادی تاکید کردند.
در حالی که بسیاری از بیماران، حتی برای ویروس‌های فصلی و سرماخوردگی در ایران با کمبود دارو مواجه هستند، حالا رئیس سازمان و غذا و دارو به صادرات دارو به بیش از ۵۰ کشور جهان می‌بالد. صادراتی که البته از لحاظ ارزشی هم چندان چشمگیر نیست.
کمبود دارو و گرانی دارو در ایران نفس بسیاری از بیماران را بند آورده است. در همین حال بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت از قدرت نرم کشور در حوزه دارویی و صادرات دارو به 20 کشور می‌گوید. این در حالی‌ست که پیش از این با تشدید مشکلات حوزه دارو، عین‌اللهی گفته بود قرارگاهی برای رسیدگی به نیازهای دارویی در کشور تشکیل شده است. حالا سوال اینجاست که دارو نداریم یا آنقدر داریم که صادر می‌شود؟ کدام را باور کنیم؟
وزیر بهداشت اعلام کرد اکثر داروهای مورد نیازمان در داخل کشور تولید می‌شود، ما علاقمند هستیم که این داروها رو به افغانستان صادر کنیم. چرا که در آنجا داروهای ایرانی برایشان از نظر اقتصادی مطلوبیت بیشتری دارد.
کمبود دارو از صف‌های بلند جلوی داروخانه‌ها به صف جراحی در بیمارستان‌ها رسید. نماینده مجلس در این مورد گفت: «کمبود دارو و سرم در کرمان موجب شده که مردم دچار آسیب جسمی و روحی شوند و حتی برای عمل‌های جراحی و عمل‌های سرپایی نیز باید چندین هفته در نوبت بمانند.»
رییس سازمان توسعه تجارت گفت: طبق آمارها واردات دارو و تجهیزات پزشکی روسیه در سال ۲۰میلیارد دلار است. با خروج شرکت‌های غربی از این کشور به علت تحریم‌ها، بازار مناسبی پیش روی شرکت‌های ایرانی قرار گرفته که می‌توان از آن بهره برد.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، از امضای موافقت‌نامه همکاری میان قطعه‌سازان ایران و روسیه در نمایشگاه بین‌المللی اتومبیلیتی ۲۰۲۲ روسیه به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار، خبر داد.
عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفت: ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات داروی کامل، مواد اولیه و تجهیزات در نیمه ابتدایی امسال به پایان رسیده است و در صورت تخصیص نیافتن ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، باید از ارز نیمایی برای واردات استفاده کرد.
برخی از داروها در داروخانه‌های ایران کمیاب شده و مردم باید ساعت‌ها برای تهیه دارو شهر را بالا و پایین کنند. اما در این میان عضو سابق هیات مدیره انجمن داروسازان می‌گوید یکی از دلایل کمبود دارو صادرات آن به کشورهای منطقه است. کشورهایی مانند افغانستان، عراق، ازبکستان، یمن و لبنان.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران گفت: اسناد و اطلاعات واصله از کامیون‌های توقیف شده بیانگر این است که داروهای ساخت کشور عراق در این محموله وجود دارد و کامیون‌های حامل این داروها نیز عراقی بوده است.
میزان صادرات دارو در سال 2017 حدود 341.5 میلیارد دلار بوده و به‌طور کلی گزارش‌‌ها نشان می‌دهد که ارزش صادرات دارو در مقایسه با سال 2013، نزدیک به 0.6 درصد افزایش و در مقایسه با سال 2016، حدود 2.6 درصد افزایش یافته است.
رییس سازمان غذا و دارو ضمن تشریح وضعیت بازار دارویی کشور بعد از اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا، گفت: در حال حاضر مشکل اصلی حوزه دارو در نقل و انتقال پول و کالا است.
یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی کمبود دارو در شرایط تحریم را طبیعی خواند و در عین حال گفت: در شرایط فعلی لازم است مقامات مسئول راه‌های تامین دارو و تجهیزات پزشکی را برای مردم توضیح دهند تا آنها اطمینان لازم را به دست آورند.
