آمار تجرد قطعی در ایران، در سال 1395، حدود 80 هزار نفر بود. حالا مرکز پژوهشهای مجلس نوشته است که در سال 1410، کشور با بیش از یک میلیون تجرد قطعی مواجه میشود. یعنی تا هشت سال دیگر!
شیوع تنهازیستی زنان سالمند در یک دهه اخیر از 18 به 24 درصد و برای مردان سالمند از 4 به 5.5 درصد افزایش داشته است. وضعیت زندگی و معیشت سالمندان زن از سالمندان مرد، نامناسبتر است.
سرپرست معاونت فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: سالمندآزاری براساس آمارهای تماس با خط ۱۲۳ نسبت به قبل مقداری افزایش داشته است که دلایل مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد و گاهی نیز ممکن است مردم با خدمات خط ۱۲۳ بیشتر آشنا شده اند و الزاما به معنای افزایش پدیده سالمندآزاری نیست.
رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران با بیان اینکه جمعیت سالمند فعلی کشور، هفت میلیون نفر است، گفت: جمعیت سالمندی ایران در سال ۱۴۱۰ به ۱۵ درصد و در سال ۱۴۲۰ به ۲۰ درصد میرسد.
اگر با همین روند پیش برویم در سال ۱۴۸۰ جمعیت ایران به ۳۰ میلیون خواهد رسید، در حالی که نصف این جمعیت همه سالمند هستند. بنابراین از هم اکنون باید به فکر این مشکل بود.
یکی از چالشهای مهم سالمندی، تجرد قطعی آنهاست.بنا بر آخرین آمار سرشماری، در سال 1395 آمار تجرد قطعی در ایران حدود 80 هزار نفر بود. اما حالا مرکز پژوهشهای مجلس نوشته است که در سال 1410 کشور با بیش از یک میلیون تجرد قطعی مواجه میشود؛ یعنی تا هشت سال دیگر.
سالمندی در ایران به سمت زنانه شدن پیش میرود. بررسی آمارها نشان میدهد که جمعیت زنان سالمندِ تنها در بازه زمانی 1430 به بیش از سه برابر افزایش خواهد یافت. شیوع تنهازیستی زنان سالمند در یک دهه اخیر از 13 به 23 درصد و برای مردان سالمند از 4 به 5.5 درصد افزایش یافته است. الگوی تنهازیستی در میان زنان سالمند بیش از چهار برابر مردان سالمند است.
بحران سالمندی در چند قدمی ایران است و آنطور که دادههای رسمی نشان میدهد سالمندی در کشور به سمت زنانه شدن پیش میرود. بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد که تعداد زنان سالمند تنها نیز در حال افزایش است و با توجه به وضعیت اقتصادی، این افراد وضعیت حادتری را تجربه خواهند کرد.
پیشبینی میشود جمعیت سالمندان ایران تا سال 1430 به 30 میلیون نفر برسد. برخی از کارشناسان با بررسی وضعیت فعلی و آینده جمعیت کشور از آن به عنوان ابربحران سالمندی یاد میکنند. مرکز پژوهشهای مجلس نیز در این مورد نوشت تا سال 1424 میانگین رشد سالمندان ایران از میانگین جهانی سبقت گرفته و پنج سال بعد حتی از رشد آسیا هم پیشی میگیرد.
ایران در حال حاضر با 10 میلیون سالمند مواجه است و پیشبینیها نشان میدهد تا سه دهه آینده جمعیت آنها به 30 میلیون نفر میرسد. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی نوشت سالمندی جمعیت، کشور را با چالشهایی مواجه خواهد کرد. یکی از مهمترین چالشها در این مورد، افزایش هزینههای مراقبتهای بهداشتی و درمانی است.
حدود 10 میلیون سالمند بالای 60 سال در ایران داریم و پیشبینیها نشان میدهد که جمعیت آنها تا حدود 30 سال دیگر به 30 میلیون نفر برسد. وضعیتی که از آن به عنوان بحران سالمندی در آیندهای نزدیک عنوان میشود. محمدعلی محمدی، جامعهشناس میگوید: «چهار میلیون جوان بیکار در کشور داریم. بیش از 75 درصد از جوانان نوعی اختلالی روانی را تجربه کردهاند و این یک فاجعه است. اگر بخواهیم وزنکشی کنیم در جامعه کنونی، سالمندان وضعیت بسیار بهتری نسبت به جوانان دارند.»
احمد بخارایی، جامعهشناس درباره بحران سالمندی در آیندهای نزدیک گفت: «جمعیت 30 میلیونی سالمندان ایران در سال 1430 شوخی نیست. سالمندان از ابعاد مختلف رها شدهاند. بهویژه از نگاه اخلاقگرا با یک اقدام ضدانسانی مواجه خواهیم بود. دیگر نه خانواده آنچنانی خواهیم داشت و نه دولت برنامه و حمایتی دارد. اوضاع اسفباری خواهد بود.»
سرپرست مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت با بیان اینکه حدود ۱۰ میلیون سالمند بالای ۶۰ سال در کشور داریم، در کشور ما اگر از جوانی جمعیت غفلت شود، در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیتمان سالخورده خواهند بود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در پیامی به مناسبت روز جهانی سالمندان، نسبت به افزایش ۲ برابری جمعیت سالمندی در کشور طی ۲۰ سال آینده هشدار داد و گفت: این در حالی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان، دو برابر شدن جمعیت سالمندی در طول بیش از ۱۰۰ سال اتفاق افتاده است.
ازدواج دانشجویی که با هدف الگوی ازدواج آسان شکل گرفت هم از رونق افتاد. مرکز پژوهشهای مجلس نوشته ازدواجهای دانشجویی در دهه 90 کاهش چشمگیری داشت. سال 91 بیشترین ازدواج دانشجویی در کشور ثبت و پس از آن روند این ازدواجها کاهشی شد.
ایران در حال نزدیک شدن به بحران سالمندی است. برآوردهای رسمی نشان میدهد که تا سال 1420 تعداد افراد 65 سال و بالاتر در ایران به 13 میلیون نفر میرسد. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با بررسی پیامدهای اجتماعی سالخوردگی جمعیت در ایران نوشت که نظام سلامت برای مواجه شدن با این بحران باید دگرگون شود.
بررسیها نشان میدهد، ایران تا سال 1445 در دسته جوامع فوق سالخورده قرار خواهد گرفت. همچنین پیشبینی میشود که در سال 1410 کشور با بیش از یک میلیون تجرد قطعی روبهرو شود.
بازنشستگانی که بعد از سالها کار و بیمهپردازی حالا در دورانِ پیری - یعنی دورهای که بیشترین نیاز را به گرفتنِ خدماتِ درمانی دارند - به حال خود رها شدهاند. آنها نمیتوانند به بیمهی تأمین اجتماعیشان دل خوش کنند.