به گزارش تجارت نیوز، جمعیت جهانی در حال تجربه یک تغییر اساسی در ساختار جمعیتی است.
با کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، میانگین سن تقریباً در تمامی کشورها رو به افزایش است.
همزمان، چنان‌که در تصویر پایین مشاهده می‌شود، نرخ رشد جمعیت به طور پیوسته کاهش یافته است.
اینفوگرافی بالا رشد جمعیت جهانی و میانگین سن را از سال ۱۹۸۰ تا ۲۱۰۰ بر اساس داده‌های چشم‌انداز اقتصادی جهانی صندوق بین‌المللی پول (IMF) -نسخه آوریل ۲۰۲۵- به تصویر می‌کشد.
پیر شدن جهان همراه با کاهش رشد جمعیت
در سال ۲۰۲۵، میانگین سن افراد در جهان ۳۳.۶ سال است که نسبت به ۲۶.۵ سال در ۱۹۸۰ افزایش یافته است. طی همین دوره، نرخ رشد جمعیت جهانی از ۱.۸ درصد به ۰.۹ درصد کاهش یافته است.
پیش‌بینی می‌شود این روند تا پایان قرن ادامه یابد.
انتظار می‌رود جمعیت جهانی از سال ۲۰۸۵ شروع به کاهش کند، در حالی که میانگین سن بالاتر نیز می‌رود و به ۴۲ سال می‌رسد.
مطابق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، تا سال ۲۱۰۰، میانگین سن افراد ۴۳ سال خواهد بود و نرخ رشد جمعیت به -۰.۱ درصد کاهش می‌یابد.
تفاوت میان کشورها
این روند در میان کشورها متفاوت است. اقتصادهای پیشرفته مانند ژاپن، آلمان و ایتالیا به‌سرعت در حال سالمند شدن هستند و کاهش جمعیت را تجربه می‌کنند.
در مقابل، اقتصادهای نوظهور مانند هند همچنان دارای جمعیت‌های در حال رشد هستند، اما نرخ رشد آنها رو به کاهش است.
این کاهش تدریجی عمدتاً ناشی از افت نرخ باروری جهانی و بهبود خدمات بهداشتی و افزایش امید به زندگی است که باعث افزایش جمعیت سالمند شده است.
تأثیرات جمعیت سالمند بر اقتصاد
بسیاری از اقتصادها به نقاط عطف جمعیتی خود رسیده‌اند، جایی که سهم جمعیت در سن کار، نسبت به کل جمعیت شروع به کاهش کرده است.
کشورهای اروپایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا پیش از سال ۲۰۰۰ این مرحله را پشت سر گذاشته‌اند و اکنون جزو «جوامع فوق سالمند» جهان به شمار می‌روند.
ایالات متحده، بریتانیا و چین نیز در دو دهه اخیر به این مرحله رسیده‌اند.
چالش‌های اقتصادی ناشی از جمعیت سالمند
پیر شدن جمعیت چندین چالش اقتصادی را به همراه دارد. این چالش‌ها عبارت‌اند از: کاهش جمعیت نیروی کار، کندی رشد بهره‌وری، فشار مالی بیشتر بر سیستم‌های بازنشستگی و خدمات بهداشتی.
جمعیت سالمند از نظر سلامت آسیب‌پذیرترند و انجام برخی کارها و حتی امور روزمره برای آنها ممکن نیست. این امر می‌تواند باعث آهسته شدن فرایندها و گاهی ایجاد خلل در کار شود.
سالمندی سالم‌تر
با این حال، صندوق بین‌المللی پول (IMF) تأکید می‌کند که جنبه مثبتی برای این روند وجود دارد؛ اینکه افراد علاوه بر زندگی طولانی‌تر، سالم‌تر نیز پیر می‌شوند.
این تغییر می‌تواند منجر به افزایش طول عمر کاری و بهره‌وری بیشتر در میان کارگران مسن‌تر شود که ممکن است اثر اقتصادی پیر شدن جمعیت را کاهش دهد.
افزایش طول عمر کاری به معنی تجربه بیشتر در محل کار است. افراد سالخورده می‌توانند به جوان‌ترها آموزش دهند و فرآیند تجربه‌ورزی و کارآموزی آنها را سرعت بخشند. آنها می‌توانند راهنما و مرجعی برای افرادی باشند که تازه به نیروی کار پیوسته و سوالات زیادی دارند. این امر برای نگهداشت و انتقال تجربه و دانش در هر صنعت بسیار مهم است.
