خانه‌هایی با متراژ زیر ۳۰ متر، سوئیت‌های ۱۸ متری و حتی کانکس‌ها، حالا به قوطی کبریت‌هایی تبدیل شده‌اند که برخی از مردم مجبورند برای داشتن سقفی بالای سر، به آنها پناه ببرند. این وضعیت در مناطق مختلف تهران مشاهده می‌شود. فشار اقتصادی زندگی در تهران، اقشار ضغیف را به نقطه‌ای رسانده که اجاره چنین فضاهایی به یک انتخاب اجباری تبدیل شده است. خانه‌هایی که حتی با متراژ بسیار کوچک، اجاره‌بهای بالایی دارند؛ خانه های ۲۰ متری!
رکورد تاریخی تورم اجاره در سال 1403 شکسته شد؛ به استناد داده مرکز آمار ایران متوسط قیمت اجاره در سطح کشور در این سال 40.3درصد افزایش یافت که این رقم بیشترین میزان تورم اجاره در بازه سالانه در طول ثبت این داده بود. متوسط تاریخی تورم اجاره در کشور کمتر از 15درصد است؛ اما جهش‌‌های متوالی قیمتی در بازار مسکن از سال 96 و افزایش مستمر تورم عمومی باعث شد تا مستاجران طی سال‌های اخیر با افزایش قابل‌توجهی در میزان اجارهبها مواجه شوند.
سالی که گذشت، سال خوبی برای حوزه مسکن نبود. بازار مسکن در رکود ماند اما قیمت اجارهبها برای بسیاری از خانوارها بیشتر و سنگین‌تر از قبل شد؛ به‌ویژه در تهران، که فشار تورم بیش از هر چیز خود را در بخش اجاره نشان داد. حالا با آغاز سال ۱۴۰۴ و نزدیک شدن موعد تمدید قراردادهای اجاره، بسیاری از مستاجران نگران وضعیت اجاره خانه خود در سال جاری هستند. بررسی‌های تجارت‌نیوز از مناطق مختلف تهران نشان می‌دهد که اجاره خانه در فروردین ۱۴۰۴ متناسب با نرخ تورم رشد کرده است؛ نه براساس سقف قانونی افزایش ۲۵ درصدی اجاره که مجلس به تصویب رسانده بود.
میانگین سن بنا در این فایل‌‌‌ها ۸ سال و میانگین متراژ آپارتمان نیز ۷۸.۵ متر مربع است. براساس سطح مبالغ اجاره، میانگین اجارهبها در شرق تهران (مناطق ۱۳ و ۱۴) ۹.۵ میلیون تومان و میانگین ودیعه نیز ۵۳۰ میلیون تومان است که میزان ودیعه سالانه آپارتمان در این دو منطقه ۲۳.۵ درصد بیشتر از مناطق جنوبی تهران است.
محله‌های لوکس تهران مانند زعفرانیه، الهیه و نیاوران همواره مقصدی برای طرفداران زندگی در خانه‌های مجلل بوده‌اند. بررسی آگهی‌های مسکن در این مناطق نشان می‌دهد، در شرایط فعلی، بازار مسکن شمال پایتخت آنقدر از بازار مناطق متوسط شهر فاصله گرفته که با هزینه «اجاره» یک آپارتمان در این مناطق، می‌توان در مرکز شهر تهران چند خانه خرید!
محله یافت آباد در جنوب غربی تهران و در منطقه 18 پایتخت واقع شده است. با توجه به بافت قدیمی این محله و اینکه بیشتر املاک این منطقه سند اوقافی دارند، یافت آباد قیمت کمتری نسبت به محله‌های همجوار دارد و همین موضوع باعث شده افراد زیادی از همه اقشار در این محله سکونت داشته باشند. اما قیمت خرید و اجاره مسکن در یافت آباد چقدر است؟
بوشهر یکی از شهرهایی است که طی سال‌های گذشته همراه با صعود تورم عمومی، دچار افزایش چشمگیری در بخش اجارهبها شده است. بررسی آگهی‌های اجاره خانه بیانگر آن است که اکنون مستاجران برای اجاره یک سوئیت 35 متری در بوشهر ملزم به پرداخت رهنی بیش از 50 میلیون تومان هستند.
پیروزی یکی از محله‌های شرقی تهران که قیمت مناسب آن باعث شده هرساله متقاضیان زیادی برای اجاره خانه به سوی آن هدایت شوند. اما اکنون برای اجاره مسکن در این محله چه بودجه‌ای باید در نظر داشت؟
محله گیشا یکی از محله‌های غربی تهران است که بررسی آگهی‌های اجاره خانه در آن نشان می‌دهد، می‌توان با رهن 100 تا 200 میلیون تومان در آن سوئیت‌های کوچک‌متراژ اجاره کرد. همچنین اگر مستاجران رهنی معادل 250 تا 300 میلیون تومان داشته باشند و بتوانند اجاره‌ای بیش از 15 میلیون تومان پرداخت کنند، امکان این را دارند تا در گیشا خانه‌هایی با متراژ متوسط و عمر بالا اجاره کنند.
معادلات بازار اجاره مسکن در کشور، روند اجاره بها را به گونه‌ای پیش برد که در تیر ماه به عنوان ماه اول اجرای «نرخ مصوب برای رشد اجاره بها»، سقف مدنظر دولت برای افزایش مبالغ اجاره، شکافته شد.
وزیر راه و شهرسازی گفت: با ابلاغ قانون ساماندهی بازار مسکن و اجارهبها، دولت برای اولین بار می‌تواند سقف اجارهبها را تعیین کند.مداخله دولت بازار اجاره را آرام می‌کند.
در هفتمین جلسه شورای عالی مسکن به ریاست رئیس‌جمهوری، طبق رویه سنوات گذشته حداکثر سقف مجاز افزایش اجاره‌بهای مسکن در شهر تهران ۲۵ درصد و سایر شهرها ۲۰ درصد تصویب شد.
با افزایش قیمت مسکن در چند سال اخیر، نرخ اجاره مسکن هم افزایش پیدا کرده است. بسیاری از مناطق هستند که در نرخ اجاره ماهیانه بالای ۱۱ میلون تومان را دارند. کدام منطقه در غرب تهران بیشترین قیمت اجاره را دارد؟
در بازار پاییزه مسکن نیز عرضه آپارتمان اجاری به‌صورت رهن کامل همچنان پرتعداد است، طوری که تقریبا از هر دو فایل نزد بنگاه‌ها، یکی به‌صورت «رهن کامل» یا رهن با اجاره زیر ۵۰۰ هزار تومان فایل شده است.
دبیر انجمن انبوه‌سازان قم می‌گوید: در اواخر شهریور و اوایل مهر به دلیل جابه‌جایی برخی مردم در فصل مدارس ممکن است که قیمت اجاره‌بهای مسکن دوباره افزایش یابد. بنابراین در روزهای پایانی تابستان نباید تصور کاهش قیمت اجاره خانه را داشته باشیم.
یک کارشناس بازار مسکن می‌گوید: اجاره‌بهای دلاری در برخی املاک لوکس تهران غیرقانونی است. طبق قانون هر گونه مبادلات اقتصادی بر اساس واحد ریال باید انجام شود.
نایب رئیس اتحادیه املاک تهران می‌گوید: در نظر گرفتن تسهیلات 25 درصدی برای تهرانی‌ها، 20 درصدی برای کلان‌شهرها و 15 درصدی برای سایر شهرها بازار اجاره مسکن را به لحاظ روانی کنترل کرد و از افسارگسیختگی نجات داد.
