شاخص تولید بخش صنعت در تیرماه ۱۴۰۴ بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته و صنعت ایران حالا در وضعیت رکود عمیق‌تری فرو رفته است. اما چه چیزی باعث این سقوط شده؟ ناترازی‌های گسترده در تامین گاز، برق و آب تا چه اندازه تولید را زمین‌گیر کرده‌اند؟
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به‌تازگی گزارشی از وضعیت مسکن و دسترسی اقشار مختلف به این نیاز حیاتی منتشر کرده که ابعاد تاریکی از شرایط تامین مسکن و تبعیض‌های ناروا در این حوزه را روشن می‌کند. بر اساس این گزارش، نرخ فقر مستاجران در ایران به 40 درصد رسیده و رکورد 17 ساله را شکسته است. همچنین، تعداد مستأجران دچار فقر مطلق در کمتر از 6 سال 50 درصد رشد کرده است. این در حالی‌ست که اصل سی و یکم قانون اساسی کشور، حق دسترسی تمامی اقشار جامعه به مسکن را مورد تاکید قرار داده است. حالا اما با گذشت 46 سال از تصویب این قانون، بازوی پژوهشی مجلس از چهار چهره تبعیض مسکن در ایران پرده برداشته و نسبت به گسترش فقر مسکن هشدار داده است.
ایجاد صندوق خصوصی برای سازمان ملی هوش مصنوعی طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس مغایر با قانون اساسی است و این مرکز معتقد است صندوق سازمان ملی هوش مصنوعی باید دولتی باشد.
بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد سیاست‌های حمایتی، با وجود رشد چشم‌گیر اعتبارات، در تحقق هدف کاهش فقر ناکام مانده‌اند. اعتبارات نظام حمایتی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ با تخصیص ۹۲۳ هزار میلیارد تومان (معادل ۱۷ درصد بودجه عمومی) رشد ۴۱درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. بررسی جزئیات لایحه بودجه نشان می‌دهد که ۸۳درصد این اعتبارات به حمایت‌های غیرهدفمند همچون یارانه نقدی، نان و دارو و تنها ۱۷درصد به برنامه‌های هدفمند نظیر مستمری مددجویان اختصاص داده شده است. این رویکرد علاوه بر عدم تحقق اهداف رفاهی، موجب فشار بر سایر بخش‌های کلیدی همچون بودجه عمرانی شده و کارآمدی تخصیص منابع عمومی را تضعیف کرده است. تداوم این روند می‌تواند پیامدهای بلندمدتی بر ثبات اقتصادی کشور برجای گذارد؛ از همین رو بازنگری در شیوه هزینه‌کرد اعتبارات حمایتی و تمرکز بر هدفمندسازی این اعتبارات یک ضرورت سیاستی محسوب می‌شود.
مرکز پژوهش های مجلس به تازگی نتایج مطالعاتی را منتشر کرده که نشان می دهد: موش های خانگی با پراکنش تقریباً در تمام استان های کشور و پس از آن موش نروژی با پراکنش در ۱۲ استان و موش سیاه با پراکندگی در ۱۰ استان کشور به ترتیب فراوان ترین گونه های موش ها در سطح کشور هستند.
پژوهشکده پولی و بانکی به تازگی تخمینی جدید از رشد اقتصادی در سه‌ماه تابستان ارائه داده است. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز پیش از این تخمین خود را از رشد اقتصادی با روشی مشابه ارائه داده بود. تخمین پژوهشکده پولی و بانکی از رشد تابستان برابر با ۳.۱درصد و تخمین مرکز پژوهش‌ها برابر با ۲.۴درصد است. هر دو نهاد، هدف اصلی خود را از ارائه این تخمین‌ها تسهیل سیاستگذاری و بهبود اطلاع‌رسانی اعلام کرده‌اند؛ هرچند که هنوز در آمارهای اصلی نیز تشکیک وجود دارد.
گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس بیانگر این است که یک سوم ایرانی ها زیرخط فقر هستند که به گفته ی نمایندگان کارگری قدرت خرید کارگران ازابتدای سال تا امروزنصف شده است.
محمد جواد ظریف معاون راهبردی رییس جمهور در دیدار با رییس مرکز پژوهش های مجلس که با حضور معاونین معاونت راهبردی ریاست جمهوری و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برگزار شد، با اشاره به اهداف مشترک معاونت راهبردی ریاست جمهوری و مرکز پژوهش‌های مجلس، موضوع کنسرسیوم اندیشکده‌ها را از مسائل قابل همکاری نزدیک دو طرف توصیف کرد و افزود: در این کنسرسیوم می‌توان شاهد همکاری موثر مرکز بررسی‌های استراتژیک و مرکز پژوهش‌های مجلس بود تا در نتیجه نظرات مشترکی به مجلس و دولت ارائه شود.
نوسازی بافت فرسوده مناطق شهری یکی از مسائلی است که طی سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای به آن شده است. بافتی که ظرفیت‌های زیادی دارد و اکنون ساکنان بسیاری را در خود جای داده است. مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی منتشر کرده است که نشان می‌دهد با وجود تلاش برای نوسازی این بافت در دولت سیزدهم، مسائلی وجود دارد که مغفول مانده و باعث بروز مشکلات بسیاری شده است.
بررسی ها از گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت شفافیت و انتشار اطلاعات در وزارتخانه های کشور؛ نشانگر این است که وزارت صمت بیشتر از سایر دستگاه های اجرایی در اجرای این بند قانون کوشا بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی سرعت اینترنت در ایران بر اساس آمار وبگاه شاخص جهانی تست سرعت و وضعیت توسعه دولت الکترونیک در کشور می‌پردازد.
بررسی آخرین داده‌های رسمی از وضعیت فقر در کشور نشان می‌دهد که نرخ فقر متوسط کشور از سال 1396 به بعد افزایش چشمگیری داشته و از حدود 20 درصد به 30.4 درصد در سال 1400 رسید. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به تازگی هشدار داده که پیش‌بینی می‌شود با ادامه موج تورمی در ایران، روند افزایش جمعیت زیر خط فقر ادامه یابد.
بخشی از شعارها و دعواهای انتخاباتی این روزها بر تولید مسکن و شهرسازی متمرکز است. وعده‌هایی نظیر اهدای زمین رایگان یا توسعه شهری و ایجاد شهرهای جدید از این قبیل است. این در حالی است که تازه‌ترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد توسعه شهری و شهرسازی در ایران عموماً ساختاری بیمارگونه داشته و بر اساس سه رکن اقتصادی، توسعه اجتماعی و حفاظت محیط زیست بنا نشده است.
روند تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی همچنان کاهشی است. طی سه‌ماهه منتهی به فروردین‌ماه سال۱۴۰۳، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید کاهش ۱.۳درصدی و شاخص فروش آن کاهش ۰.۹درصدی را نشان می‌دهد. در فروردین ماه سال۱۴۰۳، نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی کاهش ۱.۳درصدی و شاخص فروش افزایش ۱.۵درصدی را تجربه کرده است؛ ضمن آنکه شاخص تولید و فروش در فروردین‌ماه۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۳.۶ و ۳۳.۹درصدی مواجه شده است که مطابق انتظارات ناشی از کاهش فعالیت‌های بخش صنعت در تعطیلات فروردین‌ماه است. همچنین طبق روال دوره‌ای در فروردین‌ماه اکثر رشته‌فعالیت‌های بخش صنعت با کاهش شاخص روبه‌رو بوده‌اند. شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۸.۴درصد افزایش و نسبت به ماه قبل ۱.۴درصد افزایش داشته است.
یک نماینده مجلس یازدهم گفت: متاسفانه در مجلس یازدهم ما چند مورد از نزدیک مشاهده کردیم و این مساله بسیار آزاردهنده بود اینکه بعضی از کارمندان مرکز پژوهش‌ها هنگام بررسی بعضی از طرح‌ها و یا لوایح، اعمال نفوذهای فردی و سیاسی می‌کردند و جریان خاصی را آنجا مشاهده کردیم به خصوص در مورد ساماندهی طرح فضای مجازی که صددرصد از طریق رسانه‌ها مستقیم از طریق فضای مجازی و اینترنت پخش می‌شد.
عباس زاده مشکینی، عضو کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: در حال حاضر ۵،۶ نماینده در مجلس داریم که در فرآیند قانون‌گذاری بر روی بیش از ۵۰ درصد مجلس تآثیرگذار هستند.
گزارش‌های اخیر مرکز پژوهش‌ها در حوزه‌های فقر و وضعیت اقتصاد کشور نشان می‌دهد، وضعیت تا حدی غیرقابل دفاع شده که حتی مرکز پژوهش‌ها برای حفظ استقلال پژوهشی خود و مبتنی بر واقع بینی اطلاعات پژوهشی خود را منتشر کرده است.
