بسیاری از رسانههای وابسته به دولت در روزهای گذشته روی گزارش صندوق بینالمللی پول مبنی بر کاهش تورم ایران مانوور دادهاند. اما این پیشبینی تا چه اندازه قابل اتکا است؟
دادههای مرکز آمار ایران نشان میدهد در مهرماه 1401 از 53 خوراکی، 28 قلم افزایش قیمتی بالاتر از میانگین نرخ تورم عمومی نقطهای داشتند که میتوان ردپای حذف ارز ترجیحی را همچنان در افزایش قیمتها مشاهده کرد.
نرخ تورم نقطهای در مهر ماه ۱۴۰۱ به عدد ۴۸٫۶ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور بهطور میانگین ۴۸٫۶ درصد بیشتر از مهر ۱۴۰۰ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند.
در شرایط رکود تورمی مانند آنچه در سال ۱۴۰۱ به وجود آمده است، اصرار دولت به گرفتن مالیات بیشتر خالی از اشکال نیست. این وضعیت به اندازه چاپ اسکناس توسط بانک مرکزی تورم زاست.
آمارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد که شکاف تورم ۱۲ماهه در شهریورماه ۸/ ۷واحد درصد بوده که نسبت به مردادماه که این شکاف ۹/ ۶واحد درصد بوده ۹/ ۰واحد درصد افزایش داشته است. بنا بر این آمار شکاف تورمی بین کمدرآمدها و پردرآمدها رکورد زد.
اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی بزرگترین شوک تورمی سال ۱۴۰۱ را به اقتصاد ایران وارد کرد. اقدامی که اگر مشابه آن در رابطه با افزایش قیمت حاملهای انرژی تکرار شود میتواند به جهش نرخ تورم منجر شود.
برای شهریور ماه ۱۴۰۱، مواد غذایی پیشتاز نرخ تورم بودند. گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که در ماه گذشته لبنیات، نان، شیرینجات و مواد پروتئینی بالاترین نرخ تورم را داشتند.
دولت از ابتدای فعالیت خود سعی داشت تورم را کاهش دهد. سیاستهای به کار گرفته شده نرخ تورم را کاهشی کرده است؟ آیا تداوم این سیاستها تورم را پایین می آورد؟
اگرچه دولت رئیسی با وعده کاهش تورم روی کار آمده بود، اما بررسی عملکرد یک ساله این دولت در حوزه تورم نشان میدهد این دولت نه تنها نتوانسته نرخ تورم را مهار کند که در خرداد ماه رکورد تورم در سه دهه اخیر را زد و بالاترین نرخ تورم بعد از دوره جنگ را به کارنامه خود اضافه کرد.