موضوع کاهش صادرات ایران به دنبال تحریم‌ها و موانع متعدد داخلی، همواره برای کشوری که وابسته به منابع ارزی است، امری مهم به شمار می‌آید. با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس از کاهش مقاصد صادراتی و افت تنوع و پایداری محصولات صادراتی در دو دهه اخیر خبر داد.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت گفت: بر اساس آمار گمرک، تجارتِ غیرنفتی کشورمان از ابتدای امسال تا پایان بهمن، به رقم بالای۱۱۷ میلیارد دلار رسید که سهم صادرات، بیش از ۵۳ میلیارد دلار بود، که این میزان بالاترین میزان (رکورد) صادرات غیرنفتی کشورمان در طول دو سال بود
جدیدترین آمار گمرک نشان می‌دهد تراز تجاری ۷ماهه منتهی به مهر امسال رقمی معادل منفی ۷.۷میلیارد دلار است؛ رقمی بی‌سابقه که بیش از دو برابر مدت مشابه سال گذشته است. به نظر میرسد این کسری تجاری به‌دلیل رشد واردات ناشی از افزایش درآمد نفتی ایران بوده است و دولت تلاش دارد با کمک این درآمد قیمتها در بازار داخلی را کنترل کند.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت می‌گوید در سال ۱۴۰۱بیش از ۵۸ میلیارد و ۸۴۳میلیون دلار کالا بین ایران و ۱۵کشور همسایه تبادل شد که این میزان ۵۲درصد از تجارت غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است.
اخیراً اتاق بازرگانی تهران گزارشی درباره میزان تولید، صادرات و واردات انواع محصولات و صنایع معدنی منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد محصولات فولادی بیشتر از دیگر محصولات این صنایع صادر و وارد می‌شوند. نکته جالب توجه دیگر، غلبه جریان واردات محصولات یادشده بر صادرات آنهاست.
ارزش صادرات کالاهای ایرانی به ترکیه در یک دهه اخیر سیر کاهشی داشته است. وابستگی تولید دو کشور به ارز و متهعد نبودن طرفین به قراردادهایشان از جمله مهم‌ترین دلایل چنین روندی شناخته می‌شود. با این حال کارشناسان از ظرفیت تجارت 15 میلیارد دلاری ایران با این همسایه غربی سخن به میان می‌آورند.
رئیس کل گمرک ایران با بیان اینکه در سال گذشته حجم مبادلات تجاری ایران با کشورهای همسایه ۵۸ میلیارد دلار بود، گفت: از این میزان ۳۰ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات و ۲۸ میلیارد دلار آن به واردات اختصاص یافت.
بررسی آمار گمرک نشان می‌دهد به‌رغم افزایش تجارت در 11 ماهه سال 1401، تراز تجاری منفی شده است؛ طی این مدت حدود 48 میلیون دلار صادرات و حدود 53 میلیون دلار واردات انجام شده است.
سخنگوی گمرک ایران گفت: در 8 ماهه نخست امسال تجارت خارجی 10 درصد افزایش پیدا کرد که توانست به رقم ۶۹ میلیارد و ۴۸۴ میلیون دلار برسد. با توجه به آمارهای اعلام شده تراز تجاری کشور در هشت ماه نخست سالجاری به منفی ۴.۷ میلیارد دلار رسید.
طی نه ماه نخست سال 2022 میلادی، صادرات ترکیه به روسیه از چهار میلیارد دلار به پنج میلیارد و 743 میلیون دلار رسیده است که رشد 43 درصدی را نشان می‌دهد. برخی علت رشد صادرات ترکیه به روسیه را غیبت ایران می‌دانند.
جدیدترین گزارش منتشرشده از سوی دفتر آمار آمریکا نشان می‌دهد که تجارت ایران با این کشور در 9 ماهه نخست سال 2022 به 42 میلیون دلار رسید. بررسی این آمار حکایت از این دارد که ایران از آخر، یازدهمین کشور در میان مقاصد صادراتی آمریکاست.
پیش‌بینی می‌شود خاورمیانه با رشدی بالغ بر ۱۴.۶ درصد بیشترین رشد صادرات را ثبت کند. بعد از آن به نوبت، کشورهای آفریقا، آمریکای شمالی، آسیا، اروپا و آمریکای جنوبی به ترتیب با رشد ۳.۴، ۲.۹، ۱.۸ و ۱.۶ درصد جای می‌گیرند.
بر اساس آمار گمرک، به‌رغم رشد ۲۱ درصدی ارزش صادرات ایران، از لحاظ وزنی شاهد افت ۳٫۵ درصدی صادرات بودیم. مهم‌ترین بخش این گزارش به از دست رفتن بازار افغانستان مربوط می‌شود.
