سهیل بانی 
کامران ندری، استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق، در گفتوگو با «تجارت‌نیوز»:
دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصدی بسیار بعید است/ تفکرات برنامه‌ریزی متمرکز جلیلی نگران‌کننده است
یک کارشناس اقتصادی در گفتوگو با تجارت‌نیوز با بررسی اظهارات کاندیداهای انتخابات در مورد رشد اقتصادی هشت درصدی، دستیابی به این هدف را بسیار بعید دانست.
به گزارش تجارت‌نیوز، دو کاندیدای نهایی چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شب گذشته در اولین مناظره دور دوم انتخابات حاضر شدند و برنامه‌های خود را ارائه کردند. اگرچه موضوع این مناظره فرهنگی-سیاسی بود، بخش مهمی از اظهارات هر دو کاندیدا مسائل اقتصادی را دربر می‌گرفت. یکی از موضوعات مهم مورد بحث نیز برنامه هفتم توسعه و هدف‌گذاری رشد اقتصادی هشت درصدی در این برنامه بود.
مسعود پزشکیان در بخشی از این مناظره اظهار کرد رشد اقتصادی هشت درصدی که در برنامه هفتم بر آن تاکید شده تحقق‌پذیر نیست. سعید جلیلی اما در پاسخ به گفته‌های پزشکیان گفت: «کسی که می‌گوید رشد هشت درصدی ممکن نیست یعنی نمی‌خواهد مشکلات را حل کند.»
با بالا گرفتن بحث بین این دو کاندیدا، در نهایت پزشکیان تاکید کرد: «بنده همین جا در جلوی چشم این مردم اعلام می‌کنم؛ همین امروز از انتخابات کنار می‌روم، به شرطی که آقای جلیلی این رشد هشت درصدی را محقق کند ولی اگر نتوانست رشد دهد، اعدامش کنند!»
حال سوال اینجاست که دیدگاه کدام کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری به واقعیت‌های اقتصاد ایران نزدیک‌تر است و آیا در شرایط کنونی اقتصاد کشور، دستیابی به نرخ رشد اقتصادی هشت درصدی واقعاً ممکن است؟ کامران ندری، کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق، در گفتوگو با تجارت‌نیوز به این پرسش‌ها پاسخ داد.
اصلاح روابط خارجی؛ پیش‌نیاز حل مشکلات اقتصادی
ندری در ابتدا با اشاره به چالش‌ها و مشکلات اقتصاد ایران، احتمال تحقق رشد اقتصادی هشت درصدی را بسیار بعید دانست و توضیح داد: «تا زمانی که روابط خارجی کشور اصلاح نشود، گره این مشکلات باز نخواهد شد. ضمن اینکه موضوع سیاست خارجی، تنها مساله موجود نیست و در داخل کشور هم با مشکلات عدیده‌ای مثل انحصارات مواجه هستیم که حل آن یک روند سیاسی است.»
او ادامه داد: «بحث دیگر، تفکر اقتصادی است که فکر می‌کند دولت می‌تواند با برنامه‌ریزی، به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان دیکته کند که چه کالاهایی را تولید و مصرف کنند و چه کالاهایی را تولید و مصرف نکنند. با در نظر گرفتن همه این موارد، به نظر نمی‌رسد رشد هشت درصدی امکان‌پذیر باشد.»
رشد 8 درصدی در صورت اصلاحات ساختاری نیز بعید است
این کارشناس اقتصادی در ادامه به موضوع هدف تورم تک‌رقمی در برنامه هفتم توسعه پرداخت و گفت: «از طرف دیگر، وقتی درآمد اقتصاد یک کشور پایین باشد و چالش‌های اقتصادی زیاد باشد، دولت نمی‌تواند درآمد کافی کسب کند و همواره درگیر کسری بودجه است. بنابراین دولت برای جبران این کسری بودجه، به طور مستقیم یا غیرمستقیم از منابع پولی استفاده می‌کند. به این ترتیب، مهار تورم نیز برای دولت بسیار دشوار می‌شود.»
او همچنین تصریح کرد: «البته ممکن است دولت بتواند در یک سال و با فروش نفت، رشد هشت درصدی و حتی بیش از آن را با فروش نفت محقق کند اما رشد پایدار هشت درصدی و کاهش مستمر تورم، حداقل در چهار سال آینده، حتی برای دولتی که اصلاحات زیرساختی را هم بپذیرد، بسیار دشوار خواهد بود؛ چه برسد به دولتی که حتی قبول ندارد ایران با مشکلات زیرساختی مواجه است و تحریم‌ها را مشکلی برای اقتصاد کشور نمی‌داند. در این شرایط احتمال اینکه در چهار سال آینده، اقتصاد ایران به رشد میانگین هشت درصدی و تورم تک‌رقمی برسد، بسیار بسیار پایین است.»
تفکرات جلیلی به رشد اقتصادی 8 درصدی ختم می‌شود؟
ندری در ادامه در پاسخ به این سوال که برنامه‌های اقتصادی جلیلی تا چه حد می‌توانند در رسیدن به هدف رشد اقتصادی هشت درصدی موفق باشند توضیح داد: «مساله اصلی برنامه‌های جلیلی نیست، بلکه تفکر برنامه‌ریزی متمرکزی است که در اظهارات جلیلی مشاهده می‌شود و نگران‌کننده است. کدام کشور با برنامه‌ریزی متمرکز توانسته به رشد اقتصادی بالا برسد؟ بررسی تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد کشورهای با این طرز تفکر نیز به رشد اقتصادی بالا نرسیده‌اند.»
او خاطرنشان کرد: «برنامه‌های جلیلی مشخص نیست و او تنها در اظهارات خود می‌گوید: من برنامه دارم؛ اما تاکنون از این برنامه‌ها رونمایی نشده است. با این حال، هر برنامه‌ای وجود داشته باشد، از این طرز تفکری به وجود آمده که جلیلی در مناظرات نشان داده است. با این شرایط، بعید است با این طرز تفکر به رشد اقتصادی هشت درصدی رسید.»
برای مطالعه بیشتر، صفحه اقتصاد کلان در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.
نظرات