آمار صادرات نفت ایران قبل و بعد از تحریم‌ها

تا پایان سال 2017، میزان ذخایر نفتی ایران حدود 157 میلیارد بشکه برآورد شده که 10 درصد ذخیره نفت خام جهان و 13 درصد از ذخایر نفتی سازمان اوپک را تشکیل می‌دهد.

به گزارش تجارت‌نیوز، ایران طی این سال، روزانه بالغ بر 4.7 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی تولید که کرد که از این میزان 3.8 میلیون بشکه آن نفت خام بوده است.

صادرات نفت ایران که تحت تحریم‌های بین‌المللی در سال‌های 2012 تا 2015 به شدت کاهش یافته بود، از سال 2016 به بعد و با امضای برجام بار دیگر روند صعودی خود را ادامه داد.

گزارش‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد، صادرات نفت ایران در سال 2017 به‌طور متوسط 2.5 میلیون بشکه در روز بوده که این رقم در مقایسه با یک سال قبل از آن 200 هزار بشکه بیشتر بوده است.

با این حال، در ماه می سال 2018، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که از توافق هسته‌ای خارج می‌شود و قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند.

جدول زیر صادرات نفت ایران را از ابتدا تا پایان سال 2018 نشان می‌دهد:

ماه	متوسط صادرات روزانه	ماه	متوسط صادرات روزانه
ژانویه	2.116 میلیون بشکه	جولای	2.389 میلیون بشکه
فوریه	2.511 میلیون بشکه	آگوست	1.978 میلیون بشکه
مارس	2.540 میلیون بشکه	سپتامبر	1.721 میلیون بشکه
آپریل	2.820 میلیون بشکه	اکتبر	1.62 میلیون بشکه
می	2.720 میلیون بشکه	نوامبر	1.1 میلیون بشکه
ژوئن	2.583 میلیون بشکه	دسامبر	1 میلیون بشکه

داده‌های جدول فوق از ماه ژانویه تا سپتامبر برگرفته از منبع بلومبرگ و سه‌ماهه پایانی سال برگرفته از منبع اوپک است.

اگرچه تحریم‌ها در ماه نوامبر اجرایی شدند، اما صادرات نفت ایران از همان ماه می و با اعلام دونالد ترامپ مبنی بر خروج از برجام روند نزولی خود را شروع کرد.

دو کشور هند و چین -بزرگ‌ترین مشتریان نفتی ایران- چند ماه زودتر واردات نفت از ایران را کاهش دادند و دو مشتری مهم دیگر یعنی ژاپن و کره جنوبی نیز از ماه آگوست خرید نفت از ایران را به طور کامل متوقف کردند.

با این حال یک روز پیش از اجرایی شدن تحریم‌ها در پنجم ماه نوامبر، مقامات آمریکایی به دلیل نگرانی از افزایش قیمت نفت ، به هشت مشتری نفتی ایران -هند، چین، کره جنوبی، ژاپن، ترکیه، تایوان، ایتالیا و یونان- معافیت اعطا کردند تا طی مدت 6 ماه و به میزان محدودی اجازه خرید نفت از ایران را داشته باشند.

این معافیت‌ها در ماه می -اردیبهشت‌ماه- منقضی می‌شوند و گزارش‌ها حاکی از آن است که احتمالا بار دیگر تمدید نخواهند شد.

آمار و ارقام نشان می‌دهد که متوسط واردات نفت ایران از سوی کشورهای چین، هند، ژاپن و کره جنوبی در سال ۲۰۱۸، حدود ۱٫۳۱ میلیون بشکه در روز بوده است که این رقم، ۲۱ درصد کمتر از حجم واردات مشتریان آسیایی در سال ۲۰۱۷ و همچنین کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ تاکنون -دوره پیشین تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران- است.

به دنبال این معافیت‌ها اما دو کشور ژاپن و کره جنوبی از ماه ژانویه خرید نفت از ایران را از سر گرفتند. این مسئله موجب شده صادرات نفت ایران از ابتدای سال 2019 بار دیگر روند افزایشی به خود بگیرد.

بر اساس آمار رفینیتیو آیکان (Refinitive Eikan)، صادرات نفت ایران در ماه ژانویه -اولین ماه امسال- 1.1 میلیون بشکه در روز بوده و برآوردها نشان می‌دهد که احتمالا در پایان ماه جاری -فوریه 2019- به 1.25 میلیون بشکه در روز برسد.

در حال حاضر، ایران کمی بیشتر از یک میلیون بشکه نفت در روز -حدودا 50 درصد کمتر در مقایسه با ماه می- صادر می‌کند.

صادرات کمتر نفت خبر خوبی برای دولت ایران نیست. در حالی که اقتصاد ایران به دلیل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا تحت فشار قرار دارد، دولت در لایحه بودجه 98 پیش‌بینی کرده که به واسطه فروش یک و نیم میلیون بشکه نفت در روز به نرخ 54 دلار، 142 هزار میلیارد تومان درآمد نفتی خواهد داشت و درآمدهای نفتی سال آینده نسبت به امسال حدود 10 درصد بیشتر خواهد شد. این پیش‌بینی اما تعجب بسیاری از کارشناسان این حوزه را به دنبال داشته است.

به عقیده برخی کارشناسان، صادرات 1.5 میلیون بشکه نفت در روز برای سال آینده ممکن نیست.

برخی مقامات ایرانی پیش‎بینی کرده‌اند که به دلیل جلوگیری از ایجاد اختلال در عرضه جهانی، واشینگتن پس از انقضای معافیت‌ها در ماه می -اردیبهشت‌ماه- آنها را تمدید خواهد کرد. این در حالی است که برایان هوک، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، پیش‌تر اعلام کرده که معافیت‌های آمریکا در مورد خریداران نفت ایران به هیچ‌وجه تمدید نخواهند شد.

بلومبرگ اما پیش‌تر در گزارشی مدعی شده بود که حتی اگر تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه صنعت نفت ایران لغو شوند، ایران تنها ظرفیت تولید چهار میلیون بشکه نفت در روز را دارد که با تولید 6 میلیون بشکه‌ای دهه 50 شمسی در این کشور قابل مقایسه نیست.