الگوهای متفاوت خرید آنلاین در ایران

به گزارش تجارت نیوز، بازار تجارت الکترونیک ایران طی سال‌های اخیر شاهد رشد قابل توجهی بوده و داده‌های تازه منتشر شده از گزارش سالانه گروه «تکنولایف» تصویر دقیقی از تغییرات رفتاری مصرف‌کنندگان در حوزه خرید آنلاین ارائه می‌دهد. به گفته این گزارش، این شرکت از کل بازار تجارت الکترونیک کشور حدود ۵ درصد سهم دارد و در حوزه تخصصی کالای دیجیتال این سهم به حدود ۱۵ درصد می‌رسد؛ آماری که نشان می‌دهد بازار آنلاین تلفن همراه و تجهیزات وابسته همچنان یکی از پرترافیک‌ترین بخش‌ها در خرید اینترنتی است. با این سهم، تکنولایف پس از بزرگ‌ترین بازیگر این بازار، جایگاه دوم ای‌کامرس ایران را در اختیار دارد. این آمار نشان می‌دهد بازار آنلاین تلفن همراه و تجهیزات وابسته همچنان یکی از پرترافیک‌ترین بخش‌ها در خرید اینترنتی است.

بر اساس داده‌های منتشر شده، بیش از ۵ میلیون کاربر فعال در پایگاه کاربری تکنولایف حضور دارند و جمع کل کاربران قابل دسترس این پلتفرم به حدود ۱۴.۳ میلیون نفر می‌رسد. رشد ۲۵ درصدی تعداد مشتریان نسبت به سال گذشته نیز حاکی از افزایش اعتماد و گسترش نفوذ خرید آنلاین در میان اقشار مختلف است. ترکیب کاربران این پلتفرم نشان می‌دهد حدود ۶۲ درصد مشتریان را مردان و ۳۸ درصد را زنان تشکیل می‌دهند؛ موضوعی که با توجه به ماهیت کالای دیجیتال و نقش آن در مصرف روزمره، حاکی از حضور بالاتر مردان در حلقه تصمیم‌گیری خرید فناوری است.

از منظر عملکرد فروش، گوشی‌های موبایل همچنان اصلی‌ترین دسته کالایی هستند و نزدیک به ۴۰ درصد از کل فروش را به خود اختصاص می‌دهند. پس از آن، گروه کامپیوتر و لپ‌تاپ با ۲۵ درصد، لوازم خانگی با رشدی ۲۰ برابری نسبت به سال گذشته، و تجهیزات جانبی با سهم حدود ۲۹ درصد قرار دارند. داده‌های فروش نشان می‌دهد در بین مدل‌ها، گوشی‌های اقتصادی و میان‌رده همچون Redmi Note 13 در صدر پرفروش‌ها قرار گرفته‌اند. به‌طوری که تنها یک مدل از این محصول بیش از ۲۱ هزار بار فروخته شده است؛ عددی که اگر این گوشی‌ها پشت سر هم چیده شوند، طول آن به حدود ۶۵۰ کیلومتر می‌رسد.

در کنار فروش نقدی، یکی از بخش‌های رو‌به‌رشد در عملکرد تکنولایف، فروش اقساطی و اعتباری است. سرویس مالی «تکنوپی» در سال گذشته توانسته ۴,۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار به حدود ۱۵ هزار کاربر اختصاص دهد. در مجموع، ۷۶,۸۸۱ خرید اقساطی و ۲۲,۵۳۳ خرید اعتباری در این بستر ثبت شده است. بیشترین خریدهای اقساطی مربوط به سه مدل: iPhone 13، Samsung Galaxy A55 و Xiaomi Redmi Note 13 بوده؛ موضوعی که نشان می‌دهد تمایل به ارتقای تکنولوژیک همچنان در سبد مصرف خانواده‌ها باقی مانده، اما شکل پرداخت متناسب با شرایط اقتصادی تغییر کرده است.

در حوزه عرضه و زنجیره تأمین نیز بخش لجستیکی «تکنواکسپرس» اعلام کرده که بیش از یک میلیون مرسوله را برای مشتریان داخلی و کسب‌وکارهای دیگر ارسال کرده است. سریع‌ترین زمان ثبت شده برای تحویل کالا حدود ۴ ساعت و میانگین زمان تحویل ۲ روز بوده؛ آماری که نشان‌دهنده اهمیت سرعت و قابلیت ردیابی در تجربه خرید آنلاین است.

اما یکی از نکات مهم این گزارش، بررسی الگوهای خرید در مناطق مختلف کشور است. داده‌ها نشان می‌دهد مناطق شهری بیشتر به سراغ کالاهای با فناوری بالاتر و گوشی‌های رده‌بالا می‌روند؛ به بیان دیگر، انتخاب در این مناطق بیش از آنکه قیمت‌محور باشد، مبتنی بر کیفیت و به‌روز بودن است. در مقابل، شهرستان‌ها بیشتر به سمت کالاهای اقتصادی و کاربردی تمایل دارند؛ کالاهایی که نسبت میان قیمت و کارکرد در آنها اهمیت کلیدی پیدا می‌کند. در مناطق مرزی نیز الگوی متفاوتی مشاهده می‌شود؛ خریداران در این مناطق علاقه بیشتری به کالاهای دارای بیمه یا ضمانت رسمی نشان داده‌اند؛ عاملی که می‌تواند ناشی از حساسیت به پشتیبانی و خدمات پس از فروش و همچنین تفاوت در شبکه‌های تأمین محلی باشد.

به این ترتیب، گزارش نشان می‌دهد که بازار تجارت الکترونیک ایران نه تنها در حال رشد است، بلکه در حال تنوع‌یافتن نیز هست؛ به این معنا که الگوهای خرید و ترجیحات مصرف‌کنندگان در مناطق مختلف کشور تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند و بازیگران بازار برای حفظ سهم خود، ناگزیر از تطبیق با این نیازهای متفاوت هستند. رشد فروش اقساطی، گسترش تنوع کالایی و توسعه همکاری با فروشندگان محلی نیز نشان می‌دهد که آینده تجارت آنلاین در ایران بیش از گذشته به انعطاف‌پذیری و شناخت دقیق رفتار مصرف‌کننده وابسته خواهد بود.