کد مطلب: ۱۱۷۲

دغدغه هایی فراتر از جیره بندی آب

نگرانی هایی که در نتیجه کم آبی و یا بی آبی در حوزه های سلامت، محیط زیست، بهداشت، امنیت غذایی و سیاسی بوجود می آید به مراتب بالاتر از دغدغه های جیره بندی آب است لذا باید در مصرف این ماده حیاتی که نقش اساسی در ایجاد امنیت در بخش های یادشده دارد، تلاش شود.

نگرانی هایی که در نتیجه کم آبی و یا بی آبی در حوزه های سلامت، محیط زیست، بهداشت، امنیت غذایی و سیاسی بوجود می آید به مراتب بالاتر از دغدغه های جیره بندی آب است لذا باید در مصرف این ماده حیاتی که نقش اساسی در ایجاد امنیت در بخش های یادشده دارد، تلاش شود.

به اعتقاد صاحب نظران جنگ آینده بر سر آب خواهد بود و اگر نسبت به این موضوع ازهم اکنون که دیر هم شده، برنامه ریزی و سیاستگذاری نشود، آیندگان در معرض تهدید جدی قرار خواهند گرفت.

اگرچه مصرف بی رویه آب در کشور شرایط را به حدی رسانده که دولتمردان مرتب نسبت به صرفه جویی این ماده حیاتی هشدار می دهند که اگر الگوی مصرف رعایت نشود، جیره بندی آب قطعی خواهد بود، اما رعایت بهینه مصرف آب نه تنها به فرهنگ سازی بلکه به عزم و اراده ملی نیاز دارد.

این در حالی است که از آنجا که بیشتر استان های کشور با مشکل کم آبی مواجه هستند، دولت یازدهم برنامه ریزی انتقال آب از منطقه شمال را در دستور کار قرار داده است.

البته بحران آب نه تنها در ایران بلکه در جهان جدی است و مسئله کمبود آب همواره مطرح بوده به طوری که با وجود تنش های آبی و مصرف بی رویه به سمت افزایش بحران آب پیش می رویم.

اضافه برداشت 9 میلیارد مترمکعبی از منابع آب زیرزمینی، افت حدود 20 متری سطح آبخوان های کشور، کاهش بارش، افزایش بی سابقه مصارف بویژه در بخش کشاورزی و کاهش 46 درصدی در روان آب های سطحی و با حدود 1700 مترمکعب سرانه آب تجدیدپذیر از جمله موارد مطروحه تنش آبی است.

تامین امنیت آب در قرن 21 دغدغه اصلی کشورها و دولت ها بوده و براساس گزارش سازمان ملل متحد در اجلاس جهانی مکزیک، در سال 2006 بیش از 1.2 میلیارد نفر از مردم جهان از دسترسی به آب شرب بهداشتی محروم بودند و پیش بینی شده که این تعداد در سال 2025 به 2.8 میلیارد نفر و در سال 2050 به چهار میلیارد نفر برسند.

بنابراین حدود 40 درصد از جمعیت 9 میلیارد نفری جهان در سال 2025 به آب سالم دسترسی نداشته و در این سال از هر پنج نفر مردم جهان، دو نفر دغدغه تامین آب خواهند داشت.

در کشورمان نیز درسال های آینده با ادامه روند موجود و با رسیدن به سرانه آب تجدیدپذیر حدود 1000 مترمکعب در معرض بحران شدید آب قرار خواهیم گرفت ضمن آنکه هم اکنون در برخی مناطق پرآب کشور مانند حوضه دریاچه ارومیه و شرق تبریز، سرانه آب تجدیدپذیر کمتر از 600 مترمکعب است.

شرایط بحرانی موجود آب سبب شد تا حمید چیت چیان وزیر نیرو نسبت به شرایطی که قرار داریم هشدار داده و بگوید چنانچه هرچه سریع تر در زمینه مدیریت بهینه منابع آب مبتنی بر اصول مدیریت یکپارچه منابع آب، استفاده از پساب ها و زهاب ها، فن آوری های نوین و استفاده از منابع نامتعارف آب در استحصال و مصرف آب و بسیاری موارد دیگر اقدام نکنیم، به طور یقین هم در بخش توسعه دچار عقب ماندگی خواهیم شد و هم در توسعه آب و تامین آب شرب، این حیاتی ترین ماده برای زندگی بشر، دچار مشکلات عدیده خواهیم شد.

به گفته وزیر نیرو در حال حاضر شش هزار و 500 روستای کشور فاقد منابع آب شرب هستند و آب مورد نیاز آنها توسط تانکر از مناطق دوردست تامین می شود و این در حالی است که اگر کشوری از 20 تا 40 درصد منابع آب تجدیدشونده خود استفاده کند، در دامنه مطمئن قرار دارد.

چیت چیان مطرح کرد: با وجودی که حداکثر میزان مجاز برای استفاده از منابع آب تجدیدشونده 60 درصد است اما اکنون از 120میلیارد مترمکعب، 96 میلیارد مترمکعب آن مصرف می شود، یعنی به جای 60 حدود 80 درصد استفاده می شود که این فشار زیاد به منابع طبیعی وارد می کند و موجب خشکی تالاب هایی مانند هامون، بختگان و دریاچه ارومیه شده است.

بنابراین به نظر می رسد از حد مجازی که قوانین الهی در طبیعت اجازه استفاده آن را داده عبور کرده ایم که باید راه های مدیریت مصرف و جلوگیری از هدررفت آب را با جدیت پیگیری کنیم.

در این رابطه حمیدرضا جانباز مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه کاهش 10 تا 15 درصدی سرانه مصرف آب مشکل کم آبی را برطرف می کند، گفته است: اگر مشترکان مصرف آب را مدیریت کنند در شهرهای بزرگ در تابستان مشکل جدی جیره بندی آب نداریم.

وی با اشاره به اینکه تا سال 1394 بیش از 92 درصد جمعیت روستایی در کشور تحت پوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب قرار می گیرند، افزود: هم اکنون جمعیت برخوردار از آب روستایی در کشور حدود 77 درصد است.

به نظر کارشناسان اصلی ترین راه های عبور از بحران آب در ایران را می توان مدیریت یکپارچه سازی حوضه های آبریز، افزایش بازدهی آب در بخش کشاورزی، تامین آب مورد نیاز صنعت از پساب فاضلاب شهری و آب دریا، استفاده از آب های غیرمتعارف، بازچرخانی چندباره آب، کاهش هدررفت در شبکه های انتقال و توزیع و جلوگیری از برداشت های غیرمجاز را از جمله راهکارهای مهم برای عبور از چالش کم آبی عنوان می کنند.

اگرچه هنوز تصمیمی برای جیره بندی آب در شهرها و روستاها گرفته نشده ولی اگر صرفه جویی و رعایت الگوی مصرف صورت نگیرد، اتخاذ این روش قطعی است.

نظرات

مخاطب گرامی توجه فرمایید:
نظرات حاوی الفاظ نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد.