صنعت چوب و کاغذ ایران در آستانه ورشکستگی است/ قانون «تنفس جنگل» باید اصلاح شود

قاسم محمدی، نماینده ادوار مجلس و مدیرعامل صنایع چوب و کاغذ مازندران درباره وضعیت صنایع چوب گفت: اگر بخواهیم صنعت چوب و کاغذ را به عنوان یک سیستم و مجموعه هم‌تنیده نگاه کنیم، که مکمل آن فرآورده‌ای به نام کاغذ است، باید بگویم سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در دهه ۵۰ امروز با استهلاک بسیار جدی و مخاطرات قابل توجه مواجه شده‌اند. به عنوان مثال، صنایع چوکا در گیلان، مازندران و خوزستان حدود ۳۰ سال عمر دارند و در ابتدای کار، کنسرسیوم‌ها پشتیبانی‌های خوبی در زمینه علمی، آموزشی، فروش و مهندسی ارائه می‌دادند. اما در دوره تحریم، این پشتیبانی‌ها قطع شد و بسیاری از تریدرها و تأمین‌کنندگان قطعات از کشور و منطقه خارج شدند. این اتفاق، صنعت را با مشکلات جدی روبه‌رو کرد.

وی افزود: همچنین عمر قطعات و فرایندهای کارخانه به پایان خود رسیده و نیاز به اورهال‌ها و بازسازی‌های فنی و تکنیکی وجود دارد تا زنجیره ارزش و تک‌تأمین تکمیل شود و بتوانیم به بازارهای داخلی و فراتر از منطقه وارد شویم.

اهمیت مکان‌یابی و سرمایه‌گذاری در مناطق جنگلی

مدیرعامل صنایع چوب و کاغذ مازندران ادامه داد: این صنعت، صنعتی فاخر و بسیار مهم است و براساس امکان‌سنجی و شناسایی، در مکان‌یابی‌های مناسب ایجاد شده است. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری یک میلیون دلاری در ساری و کیاسر برای تولید سالانه ۱۷۵ تا ۱۹۰ هزار تن صورت گرفته بود و رکوردهای قابل توجهی ثبت شد. اما منحنی عملکرد به تدریج کاهش یافت و امروز به کف رسیده است. یکی از عوامل اصلی این کاهش، فقدان پشتیبانی فنی و مهندسی بود.

وی در مورد قانون «تنفس جنگل» گفت: من به عنوان نماینده ادوار مجلس در کمیسیون کشاورزی نسبت به این قانون نقد دارم. این قانون به جای حمایت از توسعه صنایع، به نوعی بازدارنده بوده است. کشورهایی مانند برزیل و کره جنوبی با شرایط مشابه، برداشت از جنگل‌ها را با مطالعات علمی و برنامه‌ریزی انجام می‌دهند، اما در کشور ما چنین سازوکاری وجود ندارد و صنایع پایین‌دست با بحران تامین چوب مواجه شده‌اند.

مدیرعامل صنایع چوب و کاغذ مازندران افزود: تحریم‌ها اثرگذار بودند، اما خودتحریمی‌های داخلی بدتر از آن بود. وقتی منابع اولیه مانند چوب محدود می‌شوند، صنعت قادر به ادامه تولید نیست و باید به دنبال واردات از کشورهایی مانند بریکس برویم، در حالی که این کشورها با سیستم تولید اروپایی ما سازگار نیستند.

بحران بدهی‌ها و پیگیری حقوق صنایع

وی با اشاره به بدهی‌های معوقه گفت: تا سال ۱۳۹۶، سازمان جنگل‌ها ۳۳ هزار متر مکعب چوب به ما بدهکار بود. با پیگیری‌های مستمر و جلسات متعدد، توافقات لازم انجام شد و اکنون بخش عمده بدهی‌ها جبران شده است. این فرایند نزدیک به ۲۰۰ ساعت زمان برد و حتی رئیس قوه قضاییه در مازندران از نزدیک پیگیری کردند.

محمدی تأکید کرد: با مدیریت جهادی و وظیفه‌مند، می‌توان این صنعت را احیا کرد، اما نیازمند تعهد و همکاری مسئولان است. اگر با علم و درایت عمل شود، نتیجه‌بخش خواهد بود.

تولید کاغذ و مقابله با واردات

مدیرعامل صنایع چوب و کاغذ مازندران در ادامه گفت: در بخش تولید کاغذ، ما دو خط داریم. خط یک مخصوص چاپ و تحریر است که تولید کتب درسی و تقویم کشور را بر عهده دارد. در یک سال گذشته نزدیک ۳۵ هزار تن کاغذ تولید کرده‌ایم که ۲۲ هزار تن آن صرف کتب درسی شد.

وی درباره چالش‌های واردات گفت: در کشور ما جریان فکری ضد تولید داخلی وجود دارد که همیشه به واردات متمایل است. ما شرکتی با ۲۰۰۰ میلیارد بدهی و ۸۰۰ میلیارد زیان انباشته تحویل گرفتیم، اما با وجود همه این مشکلات تولید را ادامه دادیم و حتی برای سال‌های آینده مجوز تولید ۵۰ هزار تن کاغذ را گرفته‌ایم.

محمدی افزود: برای تأمین چوب مورد نیاز نیز همکاری با سازمان جنگل‌ها انجام شده و نزدیک به ۱۲۰ هزار تن چوب برای دو سال آینده در نظر گرفته شده است تا تولید بدون مشکل ادامه یابد.

مدیرعامل صنایع چوب و کاغذ مازندران در پایان گفت: با برنامه‌ریزی، پیگیری مداوم، استفاده از دانش فنی و مدیریت جهادی، می‌توانیم صنعت چوب و کاغذ ایران را احیا کنیم. هدف ما تقویت تولید داخلی، تأمین چوب از منابع داخلی و توسعه بازارهای فراتر از ایران است تا این صنعت با کیفیت و رقابت‌پذیری بالا به مسیر خود ادامه دهد.