نبرد بر سر آینده ونزوئلا / جهان چطور می‌تواند به ونزوئلا کمک کند؟

در بیست و سوم ژانویه بیش از یک میلیون نفر از مردم ونزوئلا به خیابان‌ها آمدند و خواستار کناره‌گیری نیکلاس مادورو از قدرت شدند. خوان گوایدو، رئیس مجلس ملی این کشور و رهبر مخالفان در همان روز خود را به عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا معرفی کرد.

به گزارش تجارت‌نیوز، اکونومیست در سرمقاله تازه‌ترین شماره خود در دوم فوریه با بررسی ناآرامی‌ها در ونزوئلا می‌نویسد: اگر اعتراضات مردم ونزوئلا به تنهایی می‌توانست زمینه‌ساز کناره‌گیری مادورو از قدرت بشود، اکنون او می‌بایست راهی کوبا بشود.

در حال حاضر، خوان گوایدو از حمایت بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین، اروپا و ایالات متحده برخوردار است. در حالی که سه کشور روسیه، چین و ترکیه از نیکلاس مادورو حمایت می‌کنند.

واقعیت این است که در دوران ریاست‌جمهوری نیکلاس مادورو، وضعیت اقتصادی این کشور بحرانی شده است. در پنج سال گذشته، تولید ناخالص داخلی به نصف کاهش یافته، تورم سالانه به 1.7 میلیون درصد رسیده است (دولت دیگر این نرخ‌ها را منتشر نمی‌کند). به این ترتیب اگر یک شهروند ونزوئلایی در اوایل سال 2018، 10 هزار دلار پس‌انداز کرده، حالا پول او تنها 59 سنت ارزش دارد.

این در حالی است که ونزوئلا ذخایر نفت و گازی فراوانی را در خود جای داده است. شرکت نفت دولتی ونزوئلا با بدهی‌های بسیار مواجه است و یکی از دو هزار ژنرال ارتش در این کشور، ریاست آن را برعهده دارد. در حال حاضر، تولید روزانه این شرکت به یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.

عده زیادی از مردم ونزوئلا دچار سوءتغذیه هستند و از کمبود کالاهای اساسی و دارو از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها رنج می‌برند. از سوی دیگر، مادورو که اغلب توطئه‌های خارجی را مقصر اصلی این وضعیت اقتصادی می‌داند، از دریافت کمک‌های بشردوستانه ممانعت به عمل می‌آورد.

به این ترتیب سرنوشت 32 میلیون ونزوئلایی در خطر است. به ادعای اکونومیست، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که 80 درصد از مردم با ماندن مادورو مخالفند. ناآرامی‌ها و بحران اقتصادی در ونزوئلا به کشورهای دیگر هم آسیب می‌رساند. بیش از سه میلیون نفر از مردم این کشور به دلیل گرسنگی، فقر و سرکوب به کشورهای همسایه پناه برده‌اند. آمریکا و اروپا همچنین مدعی هستند که دولت ونزوئلا نقش مهمی در قاچاق بین‌المللی مواد مخدر ایفا می‌کند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که جهان چطور باید به مردم ونزوئلا کمک کند؟ آمریکا که همچنان بزرگ‌ترین شریک تجاری ونزوئلاست، به تازگی تحریم‌های بیشتری علیه این کشور وضع کرده است. این تحریم‌ها صادرات نفت و همچنین فروش نفت سبک برای استخراج نفت سنگین ونزوئلا را ممنوع می‌کند. واشینگتن همچنین تاکید کرده تا پول نفتی که از ونزوئلا خریداری می‌شود، در حساب‌های بانکی گوایدو به امانت نگهداری شود و تا زمانی که مادورو بر سر قدرت باشد، این پول‌ها به ونزوئلا بازگردانده نمی‌شوند.

نویسنده اما این تحریم‌ها را نقد می‌کند، چرا که این روند، بیش از آنکه به رژیم سوسیالیستی این کشور آسیب برساند، مردم را با فشارهای بیشتری مواجه می‌کند.

برخی کشورها استدلال می‌کنند که جهان باید ونزوئلا را به حال خود رها کند تا مشکلاتش را حل کند. برخی دیگر معتقدند، اینکه ایالات متحده گوایدو را به عنوان رئیس‌جمهور به رسمیت شناخته، یک کودتا محسوب می‌شود. از سوی دیگر روسیه خود 400 نیروی نظامی را برای حمایت از مادورو به کاراکاس اعزام کرده است.

با این حال، به عقیده نویسنده، شرایط کنونی در ونزوئلا را می‌توان یک آزمایش خطیر برای دولت آمریکا و تیم سیاست خارجی او دانست. چرا که روسیه که همواره به دلیل مداخله نظامی در اوکراین از سوی کشورهای غربی مورد انتقاد قرار گرفته، اکنون خود آمریکا را به دخالت در امور داخلی ونزوئلا متهم می‌کند.

در پایان نویسنده تاکید می‌کند که کمک به ونزوئلا باید به گونه‌ای باشد که اوضاع اقتصادی به سرعت بهبود یابد. اولویت‌ها برای ونزوئلا تامین مواد غذایی و مراقبت‌های بهداشتی است. سیاست کنترل قیمت‌ها باید از میان برود، ابرتورم مهار و صنعت نفت بار دیگر راه‌اندازی شود. در این میان نهادهای بین‌المللی نظیر صندوق بین‌المللی پول می‌توانند نقش کمک‌رسان داشته باشند.

ونزوئلا ، که دارای منابع طبیعی بسیاری از جمله نفت و زمین‌های حاصلخیز است، در گذشته از یک دولت کارآمد برخوردار بود و این روند می‌تواند بار دیگر تکرار شود.

جدیدترین مطالب این نشریه انگلیسی را می‌توانید در سلسله گزارش‌های اکونومیست ملاحظه کنید.