یک نویسنده پاسخ داد:
چرا نویسندگان معمولا وضعیت مالی خوبی ندارند؟
یک نویسنده می‌گوید: زمانی می‌توان روی درآمد در حوزه نوشتن حساب کرد که قدمی به سوی مخاطبی برداشته شود و یکی از عواملی که در فروش کتاب موثر است ارتباط رودررو نویسنده با مخاطب است.
مژگان افروزی: نویسندگی با وجود تمام جذابیت‌هایش هنوز هم در ایران نتوانسته خود را به عنوان یک شغل به اثبات برساند. ضعف در تامین معاش همیشه یکی از مواردی بوده و هست که از موانع موفقیت این حرفه به عنوان یک شغل مطرح می‌شود. آیا واقعا نویسندگان وضعیت اقتصادی ضعیفی دارند؟ چرا تصورات بر این است که برخلاف ذهن پویا و پربار نویسندگان، جیبشان خالی است؟
به گزارش تجارت‌نیوز، یوسف علیخانی متولد ۱۳۵۴ نویسنده، پژوهشگر و مدیر نشر آموت است. وی سال ۱۳۷۷ از رشته زبان و ادبیات عرب دانشکده ادبیات دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد.
از یوسف علیخانی علاوه بر چند کتاب پژوهشی، پنج مجموعه داستان به نام‌های قدم‌بخیر مادربزرگ من بود، اژدهاکشان و عروس بید و همچنین دو رمان خاما و بیوه‌کشی منتشر شده‌است.
یوسف علیخانی مدیریت نشر آموت در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: پیش از هرعامل دیگری باید به این نکته اشاره کنم که نویسندگان تکلیفشان با خودشان روشن نیست.
وی افزود: من به عنوان یک نویسنده زمانی که قدم بخیر، عروسِ بید، اژدهاکشان را با رویکرد نگارش یک اثر فاخر شروع به نوشتن می‌کنم و اثر من مورد اقبال جمع‌های خاص نویسندگان و ناشران قرار می‌گیرد باید انتظار این را داشته باشم که اثرم پر فروش نباشد. پس باید کسب درآمد از کتابم را فراموش کنم. زمانی من می‌توانم روی درآمد در حوزه نوشتن حساب کنم که قدمی به سوی مخاطبی بردارم که اقدام به خرید کتاب می‌کند.
علیخانی تصریح کرد: در سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب آخرین کتاب من با اسم "خاما" به چاپ هفتم رسید و از مخاطبان درخواست کردیم برای تهیه کتاب به کتاب‌فروشی‌ها مراجعه کنند. خاما مورد توجه سلیقه افرادی است که به رمان‌های عاشقانه، وقایع سیاسی و ادبیات شاعرانه علاقه دارند.
وی بیان کرد: در نمایشگاه کتاب چهار کتاب من که هم جوایز مختلفی کسب کرده‌اند و مورد توجه منتقدان و ناشران بودند فروش چندانی نداشتند. حتی جزو لیست 35 کتاب پرفروش روزانه ما قرار نگرفتند. در حالی که خاما چند بار تجدید چاپ شد. یکی از عواملی که در فروش کتاب موثر است ارتباط رودررو نویسنده با مخاطب است.
علیخانی در ادامه افزود: پیشتر زمانی که کتاب‌هایم را ناشران دیگر به چاپ می‌رساندند همیشه از میزان فروش آنها گلایه داشتم. وقتی که فرصت گفتگو با مخاطب را فراهم می‌کنید در واقع با سلیقه و خواسته آنها آشنا می‌شوید.
وی خاطر نشان کرد: فارغ از خوانندگان حرفه‌ای کتاب، مخاطبان داستان خوان ما رمان را به دلیل علاقه به قصه دوست دارند. نویسنده باید به آن میزان از زیرکی برسد که بتواند با توجه به نگاه مخاطب رمانی بنویسد که مورد علاقه مخاطب قرار بگیرد و این امر در گفتمان با مخاطب به خوبی فراهم می‌شود.
علیخانی اشاره کرد: یکی از مواردی که نویسندگان باید در نظر داشته باشند این است که داستان‌های کوتاه حاصل یک فعالیت حرفه‌ای است و مخاطبان ما خوانندگان حرفه‌ای نیستند.
وی افزود: نویسندگان باید از خودشان بپرسند که نویسنده ایرانی چه قدمی برای مخاطبش برداشته است که انتظار دارد اثرش پر فروش بشود تا به این واسطه کسب درآمد کند؟ البته باید به این نکته هم توجه داشت که توانایی ناشران در معرفی آثار نویسندگان بر فروش کتاب‌ها تاثیرگذار است.
علیخانی تصریح کرد: به عنوان مثال برای رمان "خاما" بعد از انتشار 17 جلسه رونمایی در شهرهای مختلف برگزار شد. در عین حال این کتاب در دسترس روزنامه‌نگاران و منتقدان قرار گرفت و فرصت کافی و مناسب برای معرفی به مخاطب کسب کرد. در صورت معرفی درست، مخاطب می‌تواند تحلیلی از کتاب را در اختیار داشته باشد و تصمیم بگیرد که می‌تواند آن را دوست داشته باشد یا نه؟ یا دیگران را به خواندن آن تشویق کند؟
وی در ادامه افزود: ناشر با تجربه‌ای سال‌ها پیش در مورد یکی از کتاب‌هایم گفت که اثرم فروش نخواهد داشت. وقتی گفتم بیش از 100 مطلب در روزنامه‌ها در مورد این کتاب نوشته شده پس چطور ممکن است فروش نداشته باشد در پاسخ به گلایه‌ام گفت 100 مطلب را رها کن، آیا 10 نفر هستند که کتابت را دوست داشته باشند؟ در واقع وقتی 10 نفر کتاب نویسنده‌ای را دوست داشته باشند چون نفعی از کتاب شامل حالشان نمی‌شود آن را به دیگران هم معرفی می‌کنند. این روزها هم که فضای مجازی به ویژه اینستاگرام فضای خود سردبیری را برای افراد فراهم کرده است مردم فارغ از هر موضوعی به راحتی کتابی که دوست دارند را با دیگران به اشتراک می‌گذارند و به دیگران معرفی و پیشنهاد می‌کنند.
علیخانی بیان کرد: اگر خوانندگان کتابی را خواندند، در موردش نوشتند و به دیگران معرفی‌اش کردند آن کتاب مورد استقبال طیف وسیعتری از مخاطبان قرار می‌گیرد و نویسنده هم می‌تواند با تجدید چاپ هر اثر حق‌التالیف دریافت کرده و از پرفروشی اثرش کسب درآمد کند و به این ترتیب گذران زندگی‌اش شکل می‌گیرد.
این ناشر بیان کرد: نوشتن در صورتی با موفقیت همراه است که استمرار داشته باشد. نویسنده باید دغدغه نوشتن داشته باشد نه اینکه در طول یک سال چند روز را به نوشتن اختصاص دهد.انتشار کتاب با حجم کم و عدم استمرار در نوشتن خیانت است.
وی افزود: هزینه انتشار کتاب‌ها هم متفاوت است. به طور معمول از قیمت نهایی هر کتاب 36 تا 38 درصد آن مربوط به هزینه آماده‌سازی است که شامل بررسی، تایپ، نمونه‌خوانی، آماده‌سازی، ارسال به چاپخانه، کاغذ، فیلم زینک، صحافی و در نهایت انتشار و انبار داری می‌شود.
علیخانی عنوان کرد: 40 درصد پایین‌تر از قیمت کتاب را ناشر به متصدیان پخش اختصاص می‌دهد و مسوولان پخش 10 تا 15 درصد از بهای کتاب را برای خود برداشته و کتاب فروش بین 25 تا 30 درصد از فروش کتاب‌ها سود می‌کند و 10 درصد هم به مؤلف تعلق می‌گیرد و در نهایت 12 درصد برای ناشر باقی می‌ماند. البته این در شرایطی است که تمام چاپ یک کتاب به فروش برسد. کتاب‌های کم فروش برای ناشران ضرر بسیاری دارند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: پرسشی که اکثر افراد می‌پرسند این است که با وجود ضرر ناشی از کتاب‌های کم فروش چطور ناشر به فعالیت خود ادامه می‌دهد؟ در واقع ناشران با تکیه بر آثار پر فروش و سرمایه‌گذاری روی آنها از پس خسارت کتاب‌های کم فروش بر می‌آیند.
نظرات