چگونه صادر کنیم که اقتصادی باشیم؟

با توجه به نیاز داخلی به محصولات کشاورزی، استراتژی افزایش صادرات نباید در بخش کشاورزی حاکم باشد.

ناصر شاهنوشی - استاد دانشگاه فردوسی مشهد - اظهار کرد: بخش کشاورزی نباید تمرکز خود را به افزایش صادرات معطوف کند زیرا بخش زیادی از تولیدات همچون غلات به مصرف داخلی می‌رسد.

وی افزود: بخشی دیگر از تولیدات کشاورزی همچون صیفی‌جات، هندوانه، خربزه، سیب زمینی، پیاز و … را نیز به دلیل خاصیت آب‌بری این محصولات با توجه به محدودیت منابع آبی نیز نباید صادر کرد.

این کارشناس کشاورزی پتانسیل صادرات کشور را تنها در بعضی از محصولات باغی دانست و گفت: کشور ما تنها در برخی محصولات باغی از مزیت نسبی برای صادرات برخوردار است.

شاهنوشی با بیان این‌که نباید به صادرات خام محصولات پرداخت، ادامه داد: باید در یک شرایط فرآیندپذیری و پس از فرآوری، محصولات را صادر کرد.

وی درآمدزایی در بخش کشاورزی را تنها معطوف به صادرات ندانست و گفت: سال گذشته 16 میلیارد دلار واردات مواد غذایی داشتیم که اگر بخش کشاورزی توان خود را در تولید بالا ببرد، واردات کاهش می‌یابد، تولید رونق می‌گیرد و از خروج ارز جلوگیری خواهد شد.

این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: بازارهای صادرات کشاورزی معمولا بازارهای باثباتی نیستند. ممکن است در مقطعی، بازار یک محصول از دست برود اما به اقتضای شرایط اقلیمی، تولید دیگر کشورها و دیگر مسائل، بازارهای از دست رفته احیا شوند.

شاهنوشی از جمله مشکلات صادرات کشاورزی ایران را نبود ثبات در سیاست‌گذاری‌های تجاری دولت‌ها، توجه نکردن به ترجیحات مصرف‌کنندگان، نگاه مقطعی به صادرات و رعایت نکردن اصول استاندارد دانست.

وی ادامه داد: در سیاست‌گذاری تجاری دولت‌ها ثبات وجود ندارد. معمولا در یک برهه به دلیل افزایش قیمت یک محصول یا افزایش تقاضای داخلی، از صادرات محصولات جلوگیری می‌کنند که این به ضرر صادرکنندگان تمام می‌شود.

به گفته این کارشناس کشاورزی کشورهای عراق و افغانستان می‌توانند بازارهای بسیار مناسبی برای مصرف محصولات کشاورزی ایران باشند.

شاهنوشی محول شدن وظیفه تنظیم بازار به عهده وزارت کشاورزی در قالب طرح انتزاع را اتفاق مبارکی دانست و گفت: این تصمیم، دست‌اندرکاران بخش کشاورزی را امیدوار می‌کند تا جهاد کشاورزی از این فرصت برای ایجاد شرایط مطلوب و باثبات در بازار محصولات کشاورزی استفاده کند.