بحران کمبود و فرسودگی اتوبوس‌ها در ایران/ اتوبوس‌های ۴ شهر بالای ۶۰ درصد فرسوده است

به گزارش تجارت‌نیوز ، فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل محدود به تهران نیست. شهرهای دیگر هم کم و بیش با اتوبوس و تاکسی‌های فرسوده مواجه هستند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که به تازگی منتشر کرده به وضعیت ناوگان حمل و نقل عمومی و فرسودگی اتوبوس‌های کلانشهرها پرداخته است.

برای بسیاری از شهروندان سوار شدن در اتوبوس یا تاکسی فرسوده ماجرای عجیب و جدیدی نیست. گاهی حتی در میانه راه اتوبوس‌ها از نفس می‌افتند و مسافران را پیاده می‌کنند تا اتوبوس‌های بعدی به داد مسافران برسند.

فارغ از خرابی‌های گاه و بیگاه و متعددی که ناوگان حمل و نقل عمومی کشور دارند و مسافران را در جای جای شهرها معطل می‌کنند، نقش آنها در آلودگی هوا هم پررنگ است.

بحران کمبود و فرسودگی اتوبوس‌ها

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به نظام تامین مالی و بودجه‌ریزی حمل‌ونقل شهری پرداخت. در بخشی از این گزارش آمده که بررسی وضعیت فرسوده ناوگان اتوبوسرانی بیانگر وضعیت وخیم این شاخص برای بسیاری از کلانشهرهاست. این موضوع می‌تواند به عنوان یکی از عوامل موثر بر سهم کم این شیوه از حمل‌ونقل عمومی کلان‌شهرها به حساب می‌آیند.

بنابر این گزارش نسبت منابع در نظر گرفته شده برای حمل‌ونقل عمومی ریلی به غیرریلی به طور متوسط برابر 3/7 است. در حالی‌که اغلب کلانشهرها با بحران کمبود و فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی مواجه‌اند. علاوه بر آن بررسی سفرها با حمل‌ونقل عمومی و غیرریلی نشان‌دهنده فاصله قابل توجه آن با هدفگذاری قانون توسعه حمل‌ونقل (40 درصد) است.

فرسودگی اتوبوس‌های 4 شهر بالای 60 درصد

آنطور که داده‌های این گزارش نشان می‌دهد، میزان فرسودگی اتوبوسرانی در شهرهای کرج، اصفهان، قم و تبریز بالاتر از 60 درصد است. فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی کشور در سال 99، در شهر کرج، 93 درصد، اصفهان 64 درصد، تبریز 60 درصد و شهر قم 41 درصد بود. همچنین فرسودگی اتوبوس‌های شهرهای مشهد، تهران، شیراز و اهواز نیز به ترتیب 53، 52، 42 و 29 درصد بود.

در بخش دیگر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به سهم انواع سفرها در کلانشهرهای کشور پرداخته شده است. سهم استفاده از سواری شخصی در سفرهای روزانه شهروندان تهران، مشهد، اصفهان و شیراز بالای 50 درصد است.

پیش از این جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران به تجارت‌نیوز درباره وضعیت ناوگان اتوبوسرانی تهران به تجارت‌نیوز گفت وضعیت اسفباری در حمل‌ونقل عمومی شهر تهران داریم. شهرداری طی 2 سال اخیر فقط حدود 320 اتوبوس به مجموعه اتوبوس‌های شهر تهران اضافه کرده است که قابل قبول نیست.

سهم انواع سفرها در کلانشهرها

بالاترین سهم سفر با مترو متعلق به شهر تهران و کمتر از 10 درصد سفرهای روزانه است. در واقع سهم حمل‌ونقل عمومی که در مقایسه با حمل‌ونقل خصوصی تا حدود زیادی اهداف پایدار حمل‌ونقل را تامین می‌کند، در شهرهای کشور پایین است.

بنا بر این گزارش در پایتخت سهم سفر با سواری شخصی و موتور 56 درصد، تاکسی و ون حدود 17 درصد و اتوبوس و مینی‌بوس حدود 22 درصد است.

همچنین در مشهد سهم سفر با خودروی سواری حدود 58 درصد، اتوبوس و مینی‌بوس حدود 17 درصد و تاکسی و ون حدود 21 درصد است. در کلانشهر اصفهان نیز سهم سفر با خودروی سواری و موتور 56 درصد، تاکسی و ون حدود 12 درصد و اتوبوس و مینی‌بوس حدود 16 درصد است.

بنا بر داده‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بیشترین سهم سفر با مینی‌بوس به ترتیب مربوط به شهرهای تبریز و اهواز با سهم حدود 25 درصد و حدود 19 درصد است.

بیشترین سهم سفر با تاکسی و ون در کلانشهرها به ترتیب مربوط به شهرهای تبریز، اهواز و مشهد با سهم 33 درصد، 23 درصد و حدود 21 درصد است.

راهکار مرکز پژوهش‌های مجلس برای مدیریت ناوگان حمل‌ونقل بازنگری در پروژه‌های ریلی کشور است. در بخشی از گزارش این مرکز آمده که با توجه به سهم ناچیز مسافران حمل‌ونقل عمومی ریلی از کل سفرهای روزانه در شهرهای دارای این شیوه (به جز تهران)، ضروری است که شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور نسبت به بازنگری در تعریف پروژه‌های جدید حمل و نقل ریلی کلانشهرها اقدام کند و تنها در صورت توجیه تعداد مسافر به هزینه و توان تامین مالی شهر مورد نظر، مجوز اجرای پروژه‌های جدید حمل‌ونقل ریلی صادر شود.