استاندارد، پل اتصال نیکوکاری و CSR

به گزارش تجارت نیوز، به مناسبت روز جهانی استاندارد، روز سه‌شنبه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۴ رویداد «هم‌افزایی یک پیوند» را با هدف بررسی نقش استاندارد در هم‌گرایی میان مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها (CSR) و نیکوکاری پایدار از سوی موسسه افرا برگزار شد. این رویداد میزبان بیش از ۱۱۰ مدیر از کسب‌وکارها و موسسه‌های نیکوکاری بود.

در این نشست، چهار ارائه تخصصی و یک پنل گفت‌وگو با حضور چهره‌های برجسته بخش خصوصی و جامعه نیکوکاری کشور برگزار شد. رویداد همچنین دارای مترجم زبان اشاره برای شرکت‌کنندگان ناشنوا یا کم‌شنوا بود و محل برگزاری نیز برای تردد کاربران ویلچر مناسب‌سازی شده بود.

خلق ارزش مشترک؛ نسخه به‌روزرسانی‌شده نیت نیکوکارانه در شرکت‌ها

در نخستین ارائه رویداد «هم‌افزایی یک پیوند»، آراسب احمدیان، عضو هیئت‌مدیره افرا، با موضوع «رویکرد استراتژیک در مسئولیت اجتماعی شرکتی» به مسیر تکامل CSR پرداخت. او با اشاره به تفاوت دیدگاه‌های سنتی و استراتژیک، CSR را فراتر از نیکوکاری صرف و بخشی از استراتژی کلان کسب‌وکار دانست و تاکید کرد که اقدامات اجتماعی شرکت‌ها باید یا ارزش زنجیره کسب‌وکار را افزایش دهد یا توان رقابتی آنها را تقویت کند.

احمدیان با تشریح سه سبک تکامل CSR، داشتن یک رویکرد استراتژیک را در CSR ممکن دانست؛ نیکوکاری شرکتی، مدیریت ریسک و خلق ارزش. او بیان داشت که نیکوکاری شرکتی به لحاظ بلوغ ابتدایی‌ترین شکل از فعالیت CSR است که بیش از هر چیزی بر نیت نیکوکارانه متکی است. بعدتر شرکت‌ها در مواجهه با مدیریت بحران‌هایی که خودشان به وجود می‌آوردند، از مسئولیت اجتماعی شرکتی به عنوان ابزاری برای مدیریت بحران استفاده کردند. در آخر، این سیر تحول کامل شد و شرکت‌ها متوجه شدند که برای رسیدن به بیشترین میزان اثرگذاری در CSR، باید از آن برای خلق ارزش مشترک استفاده کرد.

وی در پایان به اهمیت استاندارد به عنوان زبان مشترک میان شرکت‌ها و موسسه‌های مردم‌نهاد اشاره کرد و استاندارد هفتگانه افرا را به عنوان تسهیل‌گری برای ایجاد ارتباط معنادار بین بنگاه‌های اقتصادی و فعالان جامعه مدنی خواند.

تلاشی برای رسیدن به نیکوکاری پایدار

در دومین ارائه، سجاد ابوالحسنی، مدیرعامل موسسه افرا، با محوریت «مسیر نیکوکاری پایدار» سخنرانی کرد. او گفت: «برای رسیدن به نیکوکاری پایدار، هم حامیان و هم موسسه‌های مردم‌نهاد با چالش‌هایی مواجه‌اند. نبود زیرساخت مدیریتی، تمرکز بیش از حد بر جمع‌آوری منابع و دشواری در سنجش اثر واقعی، از مهم‌ترین این چالش‌هاست. در چنین وضعیتی نیاز به یک راه‌حل برای ایجاد ارتباط میان این دو بخش است.»

او تاکید کرد که افرا برای پاسخ به همین چالش‌ها شکل گرفته و افزود: «سوال ما این بود که چگونه می‌توان سهم اقتصاد نیکوکاری را از ظرف کلیت اقتصاد جامعه افزایش داد و اثربخشی و پایداری آن را بیشتر کرد.» ابوالحسنی در ادامه از خدمات رایگان افرا شامل ارزیابی، خودارزیابی و آموزش برای موسسه‌های نیکوکاری سخن گفت و اعلام کرد تاکنون بیش از ۲۶۰۰ خودارزیابی توسط ۴۲۴ موسسه نیکوکاری در بستر موسسه افرا ثبت شده است.

در ادامه، دانیال آل‌بویه، مدیرعامل موسسه خیریه التیام گفت: «فعالیت ما از یک کانون داوطلبی دانشجویی آغاز شد، اما با رشد فعالیت‌ها، نیاز به ساختار هدفمندتر را احساس کردیم. در این مسیر، خدمات افرا مسیر ما را تغییر داد و بهینه کرد. استانداردسازی کمک کرد که به الگویی قابل اتکا برای ماندگاری ماموریت خود برسیم.»

مدیرعامل موسسه خیریه التیام در ادامه نتایج پیاده‌سازی استاندارد برشمرد: «استانداردسازی به ما در تمامی بخش‌ها من‌جمله بهبود تجربه حامی و ذی‌نفع، مستندسازی تجربه اعضا، شفافیت مالی، ایجاد الگوهای جامع میان خیرین و تدوین شیوه‌نامه رفتاری سازمان در بحران کمک کرد. پس از دیدن این نتایج، هدف ما به نهادینه کردن استاندارد در همه ارکان التیام تبدیل شد؛ چرا که استاندارد آغاز بلوغ سازمانی است.»

حمایت مقطعی جوابگو نیست!

چهارمین ارائه رویداد توسط محمد عزیزاللهی، مدیرعامل شرکت همکاران سیستم، با موضوع «نقش کسب‌وکار در حمایت از نیکوکاری پایدار» ارائه شد. او گفت: «در فلسفه همکاران سیستم، مسئولیت اجتماعی صرفا یک کمک مقطعی نیست. مامی‌خواهیم بر توانمندسازی و ظرفیت‌سازی عمیق تمرکز کنیم. کمک‌های مقطعی، بهینه و در راستای توسعه نیستند.»

وی با اشاره به فعالیت‌های متعدد همکاران سیستم در سال‌های اخیر در راستای CSR گفت: «ما از این فعالیت‌های CSR به دنبال یک هدف پایدار بودیم: استفاده از فناوری به عنوان یک خدمت در راستای رشد پایدار جامعه. باور ما به توسعه و پایداری و حرکت به سمت ظرفیت‌سازی عمیق باعث شد راه‌حل را در نیکوکاری پایدار جست‌وجو کنیم.»

او ارائه خود را اینگونه به پایان رساند: «حرکت به سمت نیکوکاری پایدار، نیازمند دانش تخصصی و سازوکار سنجش اثربخشی است؛ مسیری که ما با همراهی افرا در آن گام گذاشتیم و به دنبال اجرای یک کمپین مشترک برای حمایت از سازمان‌های شفاف و اثربخش با همراهی شرکت‌ها هستیم.»

پنل: تضاد منافع یا همکاری بُرد-بُرد؟

در بخش پایانی رویداد، پنلی با عنوان «هم‌گرایی در مسیر مسئولیت اجتماعی و نیکوکاری پایدار» شکل گرفت. حاضران در پنل شامل حامد قنادپور (عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران و مدیرعامل تارا)، ناصر نوربخش (مدیرعامل بنیاد توسعه فرهنگی سپهر)، مصطفی شعبان‌پور (مدیر مسئولیت اجتماعی دیجی‌کالا) و معین کامرانی (مدیرعامل موسسه ارفک) بودند.

در پنل رویداد، مدیرعامل تارا تاکید کرد: «شرکت‌هایی که دارای فلسفه بنیادین هستند در CSR موفق‌تر عمل می‌کنند و مسئولیت اجتماعی برایشان امتداد طبیعی کسب‌وکار است، نه یک شوآف تبلیغاتی.» او هشدار داد که نسل Z به سرعت CSR واقعی و نمایشی را تشخیص می‌دهد و پیشنهاد داد یک استاندارد مشترک برای همکاری شرکت‌ها و NGOها شکل گیرد تا سوءتفاهم و شکست رخ ندهد.

معین کامرانی نگرانی اخلاقی خود را در این مبحث برجسته کرد: «برخی شرکت‌ها از CSR به عنوان اهرم فروش استفاده می‌کنند و NGOها را از اصالت‌شان دور می‌کنند؛ همکاری باید هم‌سطح و محترمانه باشد تا ارزش واقعی اجتماعی تولید شود.» در ادامه کامرانی از لزوم «خلاقیت در طراحی پروژه‌های اجتماعی» گفت و بر لزوم و اهمیت حمایت‌های نقدی در کنار حمایت‌های غیرنقدی از موسسه‌های نیکوکاری و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز تاکید کرد.

مصطفی شعبان‌پور نیز در نقد شکل همکاری‌های بین موسسه‌های نیکوکاری و مردم‌نهاد با بخش خصوصی اشاره کرد که بسیاری از NGOها هنوز با منطق B2B وارد همکاری نمی‌شوند و از همان ابتدا با درخواست پول مرتکب اشتباه می‌شوند؛ چرا که فرایند اعتمادسازی بین این دو بخش زمان‌بر است و باید برای آن تلاش کرد.

مدیر مسئولیت اجتماعی دیجی‌کالا همچنین تاکید داشت که اعتماد بلندمدت میان کسب‌وکارها و NGOها و گزارش‌دهی شفاف NGOها در حوزه تغییر اجتماعی، اولویت اصلی برای شکل‌گیری همکاری‌های بُرد-بُرد است؛ به شکلی که هیچ‌کدام از طرفین همکاری احساس سرخوردگی از همکاری نگیرد.

ناصر نوربخش نیز در این بخش بر آداب حرفه‌ای و توان معرفی محصول اجتماعی برای هر دو طرف تأکید کرد و گفت: «اگر NGO مقید به رعایت آداب است، کسب‌وکارها و شرکت‌ها هم باید آن آداب را رعایت کنند.».

وی در انتهای صحبت خود از «نشان اعتماد افرا» به عنوان ابزاری برای اعتبار اولیه و زبان مشترک میان NGOها و شرکت‌ها یاد کرد.

مدیرعامل موسسه سپهر در بخش دوم این پنل بیان داشت علاوه بر موسسه‌های نیکوکاری، کسب‌وکارها نیز نیاز دارند تا در حوزه مسئولیت اجتماعی خودشان به استانداردها نیز رجوع کنند. او همچنین با اشاره به تجربه سازمان خودش در استانداردسازی بیان کرد که  که توجه به استاندارد افرا در موسسه‌های نیکوکاری عملکرد مثبتی را به همراه دارد.

عمده مباحث مطرح‌شده در این پنل به این نکته اشاره داشت که مسئولیت اجتماعی پایدار، نیازمند استانداردسازی روابط، زیرساخت مدیریتی، سنجش اثرگذاری و مدیریت انتظارات است. شرکت‌ها باید دارایی‌های غیرنقدی خود را نیز وارد همکاری کنند و NGOها در کنار درخواست حمایت نقدی، به تعریف محصول اجتماعی قابل اندازه‌گیری نیز برسند. معیارهایی مانند گواهی اعتماد افرا می‌توانند همکاری‌ها را از کمپین‌های احساسی به قراردادهای هوشمند و بلندمدت ارتقا دهند.