ایرانیان در تور افغان‌های بلگراد
«میسکالیشته» نخستین ایستگاه اعلام پناهندگی در صربستان در بلگراد است که تا همین چند وقت پیش هتل ها و آپارتمانهایش پر بود از توریست‌هایی که تنها با انگیزه پناهندگی با مهاجرت راهی بلگراد شده بودند.
به گزارش تجارت‌نیوز،«میسکالیشته»نخستین ایستگاه اعلام پناهندگی در صربستان در بلگرد است که تا همین چند وقت پیش هتل ها و آپارتمانهایش پر بود از توریست‌هایی که تنها با انگیزه پناهندگی با مهاجرت راهی بلگرد شده بودند؛ توریست‌هایی از ایران، سوریه و افغانستان .شهریور 96 بود که دولت صربستان برای توسعه گردشگری و تسهیل سفر سرمایه‌گذاران بالقوه تصمیم گرفت روادید را برای توریست‌های ایران حذف کند؛ تصمیمی که پیشتر کشورهای گرجستان، عمان، اندونزی، مصر و مالزی آن را اجرا کرده بودند.
اجرایی شدن لغو روادید برای ایرانیان مصادف شد با افزایش بی‌سابقه تقاضای مسافران به صربستان تا جایی که در اسفند 96 شرکت هواپیمایی «ایران‌ایر» نخستین پرواز مستقیم تهران_بلگرد را برقرار کرد و خیلی زود تا تیرماه 97 همه پروازها رزرو شد تا جایی که شرکت‌های هواپیمایی دیگرهم برقراری پرواز مستقیم تهران به بلگرد را در برنامه‌هایشان قرار دادند.
ماجرا اما به اینجا ختم نشد و گروهی مسیر بالکان را در پیش گرفتند، تا خود را به آلمان یا فرانسه برسانند یا درهمان صربستان درخواست پناهندگی دادند، تا صربستان با مشکل افزایش مهاجران روبرو شود؛ مشکلی که برای نخستین‌بار گوردان پانوویچ از سازمان «اینفو پارک»_سازمانی برای کمک به پناهجوبان_به دولت صربستان گوشزد کرد و در نهایت منجربه برگشت شرط ویزا برای مسافران ایران شد.
«پارک افغان»؛محلی که وجود خارجی نداشت.
«احمد»و همسرش با لغو روادید،صربستان را به‌عنوان مقصد بعدی سفرشان انتخاب کردند،تا بلگرد را هم در فهرست بلند بالای شهرهایی که به آنها سفر کرده‌اند،قرار بدهند.نخستین نکته ای که احمد در مورد سفرشان به صربستان تعریف می‌کند،حضور تعداد زیاد توریست‌های ایرانی است:«در این سفر ایرانیان زیادی را دیدیم که مجردی یا با خانواده راهی این کشور شده بودند و دیگر به برگشت فکر نمی‌کردند. این کشور در مرکز شینگن قرار دارد،به همین علت برداشتن ویزای این کشور بهترین فرصت را برای کسانی که قصد مهاجرت داشتند،فراهم کرد.»
احمد درمورد توریست‌های پناهنده می‌گوید:«درصربستان با تعدادی از خانواده‌های ایرانی آشنا شدم که همه اموالشان را فروخته و راهی صربستان شده بودند؛حانواده‌هایی که بعضی از آنها ساکن صربستان شده بودند و قصد سفر به کشورهای دیگر را نداشتند،البته عده‌ای هم بعد از چند وقت گشتن در صربستان و یاد گرفتن چم‌وخم مهاجرت، یکی‌از کشورها را به‌عنوان مقصد انتخاب می‌کردند یا سوار قطار یا هواپیما می‌شدند و به سمت کشور مقصد می‌رفتند.»
البته او معتقد است که توریست هایی از این دست کمتر دچار مشکل می‌شدند و به راحتی می‌توانستند به مقصد مورد نظرشان برسند:«به ندرت این افراد برگشت می‌خورند و بیشترشان پناهنده می‌شدند.بیشتر این افراد با تور سفر نمی‌کردند و به شخصه بلیت هواپیما تهیه می‌کردند و برای اینکه باعث شک کسی نشوند،در صربستان هتل هم رزرو می‌کردند ،تا پابت کننند برای سفر توریستی آمده‌اند.»احمد در کنار ایرانیان توریست‌هایی از سوریه و افغانستان را هم دیده که به قصد پناهندگی راهی بلگرد شده بودند:«هرمسافر بدون ویزا می‌تواند30روز درصربستان بماند.
در میان مسافران سوریه ای‌ها و افغان‌ها هم به چشم می‌خورند،اما چهره ایرانی‌ها مشخص است و بیشترشان را جوانان تشکیل می‌دهند؛جوانانی که با رویای زندگی بهتر پناهندگی را به جان می‌خرند.»
«فاطمه»هم یکی از مسافران صربستان بود که با داشتن ویزای صربستان به این کشور سفر کرد و مدتی از فضای زیبای این کشور بهره برد:«همسفرهایی داشتیم که به قصد ماندن راهی صربستان شدند،البته مسیر سخت و پرریسکی را انتخاب کرده بودند،چون هرکسی که بخواهد از صربستان برای پناهندگی اقدام کند ،بیشتر باید میسر زمینی که عبور از جنگل ها و مسیرهای پرخطر استرا پشت سر بگذارد،تا به اتریش برسد.
فاطمه در جست و جوی مکان های گردشگری بلگرد نام «پارک افغان‌ها»را شنیده،درحالی که پارکی به این نام وجود ندارد:«بیشتر پناهندگان را افغانستانی هایی که در پارک‌ها رفت و آمد داشتند،از مرز عبور می‌دادند و بقیه مسیر را پناهنده باید تنها می‌رفت بیشتر توریست های ایرنی با دیدن هرایرانی سراغ پارک افغان هارا می‌گرفتند! البته بعضی از توریست هاحتی به این فکر نمی‌کردند که راهی کشورهای اروپایی شوند و درهمان صربستان به فکر ماندن می‌افتادند، زیرا کشور خوبی است و مردمان مهربانی دارد که راحت زندگی می‌کنند و قدر خوشی ها را می‌دانند ، البته امکانات ایران را ندارد و برای خود من سوال است که چرا باید چنین کشوری را برای پناهندگی انتخاب کرد.»
بیش از یک چهارم پناهجویان ایرانی بودند
مسافران ایرانی تنها حدود یک سال توانستند از لغو وارید صربستان بهره ببرند و حالا با برگشت شرط ویزا دوباره سفر به این کشور اروپای شرقی سخت شده است و دراین میان یکی از دلایل اصلی تعداد بالای پناهجویان است،به‌طوری که براساس آمار بیش از یک چهارم کل پناهجویان را اتباع ایرانی تشکیل می‌دهند.ازابتدای سال 2018 میلادی حدود یک هزار و 100 ایرانی به صورت رسمی در صربستان درخواست پناهندگی داده‌اند.این افراد به مراکز نگهداری پناهجویان منتقل شده اند.از آسیا و منطقه خاورمیانه به این کشور پناهنده شده‌اند.
تعداد پناهجویانی که از شروع سال 2018 از آسیا و منطقه خاورمیانه به این کشور پناهنده شده اند به چهارهزارنفررسیده است . راشین طباطبایی،تورلید صربستان به«شهروند»می‌گوید:«آماری از پناهجویان نداریم،اماتعداد پناهجویان نداریم اما اواخرسفر به صربستان پنج تا شش درصد مسافران از صربستان برنمی‌گشتند .واقعیت این است که از سال پیش،رایزنی دولت های ایران و صربستان موجبات لغو ویزا برای مسافران را فراهم کرد و به‌همین منظور آژانس‌ها تور صربستان را قوی‌ترازگذشته راه اندازی کردند و استقبال مسافران خیلی خوب بود.
در حقیقت باید بگویم استقبال بی‌سابقه بود.»بلافاصله پس از این تصمیم،نخستین گروه ها از ایران با پاسپورت های جعلی درحالی راهی این کشور شدند که انگیزه‌ای غیراز گردشگری داشتند و سفرشان همزمان با اجرای لغو روادید در این کشور،دردسرهایی را برای ایران درست کرد که هنوز پس لرزه‌های آن دامنگیر گردشگران واقعی ایرانی است
طباطبایی ادامه می‌دهد:«نکته قابل تأمل این بود که در ابتدای سفر ایرانیان به صربستان، شاهد فرار مسافر نبودیم.تا اوایل تابستان امسال یعنی 20 خرداد به بعد با بالا و پایین شدن ارز و دادن ارز دولتی به مسافران تورها،با حجم وحشتناک مسافران صربستان مواجه بودیم که درمیان آنها متاسفانه گروهی با این انگیزه که هبچ گاه به ایران برنگردند،راهی صربستان می‌شدند.درمیان این گروه جوانان،افراد مجرد و متاهل و حتی خانواده هایی که فرزند کوچک داشتند دیده می‌شد.
بعضی از این توریست‌ها به محض رسیدن به صربستان در هتل‌ها اتاق تحویل نمی‌گرفتند و در پاسخ دلیل این کار می‌گفتند ما نمی‌مانیم.البته بعضی ها هم روز اول را می‌ماندند و از روز دوم دیگر در هتل دیده نمی‌شدند.»بیشتر تورلیدهایی که به صربستان مسافر می‌بردند نام پارک افغان‌ها را شنیده اند:«بیشتر مسافران ایرانی را افغانستانی‌ها از مرز رد می‌کردند و نام پارک افغان‌ها درمیان کسانی که به قصد پناهندگی راهی صربستان شده بودند،شنیده می‌شد
بعضی از توریست‌های ایرانی حتی برای اینکه پناهنده شوند پاس‌شان را پاره یا اعلام می‌کردند پاس‌شان گم شده است،بدون اینکه به این که توجه کنند که درصورت پاره شدن پاس،اگر کشوری پناهندگی را قبول کند،مسأله منتفی است، درغیر این صورت مشکلات متعددی پیش خواهد آمد.»
طباطبایی لغو روادید و موقعیت جغرافیایی صربستان را درکنار قانون پس دادن پاسپورت به مسافران را عواملی برای سهولت پناهجویی دامن می زد، این بود که بعد از تابستان به هتل‌ها اعلام شده بود از پاسپورت‌ها اسکن گرفته و اصل پاسپورت را عودت بدهند و اصرار ما هم نتیجه ای نداشت، چون نگه‌داشتن پاسپورت جرم شناخته می‌شد. درمیان مسافران ایرانی که به قصد مهاجرت راهی صربستان شده بودند، عده‌ای قصد برگشت داشتند و حتی با تور تماس می‌گرفتند و می‌گفتند پشت مرز کرواسی مانده‌اند و نمی‌دانند چه کار کنند و تنها راهنمایی ای که ما می‌توانستیم داشته باشیم این بود که به سفارت ایران مراجعه کنند.»
«فاطمه لطیفی»،راهنمای گردشگری در این باره به «شهروند»می‌گوید:«بیشتر متقاضیان صربستان،توریست بودند و می‌خواستند با تور سفر کننند و به ندرت متقاضی تک ویزا داشتیم. من در این بخش ویزا فعالیت می‌کردم و بیشتر افرادی که درمورد نحوه سفر به صربستان پرس و جو می‌کردند،جوانان بودند و خانواده‌ها بیشتر به عنوان توریست به این کشور سفر می‌کردند،البته دادن ارز مسافرتی هم در بالا رفتن متقاضیان تأثیر داشت و با برگشت شرط ویزا ،مقاصد سفر متقاضیان به سایر کشورها تغییر کرده است.»
تعداد بالای پناهجویان تا جایی پیش رفت که بحث های بسیاری را برانگیخت تا جایی که حرمت الله رفیعی ،رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هم موجی از سفرهای بدون بازگشت که به صربستان راه افتاده را تأیید کرده و گفته است:«این موج یک تب موقت است که بنا به تجربه،پیش‌بینی می‌کنیم پایدار نباشد،چون این افراد وقتی به صربستان بروند و ببینند نمی‌توانند در آن جا اقامت داشته باشند یا از این راه به کشورهای اروپای غربی مهاجرت کنند،دیگر سودای سفر به صربستان را نخواهند داشت و این تب هم فروکش می‌کند.»
یکی از موادری که در مورد آن حاشیه های بسیاری به وجود آمد، سرگردانی مسافران ایرانی در فرودگاه صربستان بود که «ایرنا»با استناد به منبع آگاه در این مورد این طور گزارش داده است:«تنها تعدادی از اتباع ایرانی به دلیل نقص مدارک مانند همراه نداشتن بلیط برگشت،نداشتن رزرو هتل و داشتن گذرنامه جعلی ازسوی پلیس از ورودشان جلوگیری شد و با اولین پرواز به ترکیه بازگردانده شدند.»
منبع:روزنامه‌ی شهروند
نظرات