چرا عرضه‌های اولیه‌ به صندوق‌ها تخصیص داده می‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، بررسی روند عرضه‌های اولیه‌ در فرابورس، پاسخ به انتقادها در این حوزه، نگاهی به تجربه IPO Calendar، چرایی تخصیص عرضه‌های اولیه کوچک به صندوق‌ها و معیارهای ارزش‌گذاری شرکت‌های دانش‌بنیان برای حضور در بازار سرمایه، محور گفتگوی تجارت‌نیوز با مدیرعامل فرابورس بود. بخش نخست این گفتگو با عنوان بعضی قیمت‌گذاری‌های عرضه اولیه منصفانه نیست روز گذشته منتشر شد.

مدیرعامل فرابورس در بخش دیگری از این گفتگو به موضوع تخصیص برخی عرضه‌های اولیه‌ به صندوق‌ها اشاره کرد و گفت: این تصمیم هم به دلایل منطقی و بعد از بررسی‌های کارشناسی اجرایی شد، چراکه تا پیش‌ازاین عرضه‌های اولیه با عددهای بسیار کوچک مثلاً ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان در پرتفوی سهامدار خرد قرار می‌گرفت و گاها فراموش می‌شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر برخی موارد عرضه‌ اولیه پس از مجوز سازمان، توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری کشف قیمت می‌شود. سهامدار می‌تواند با قیمتی که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای کشف کرده‌اند، سهام را خریداری کنند.

مزیت‌های اختصاص موارد عرضه اولیه به صندوق‌ها

فدایی در خصوص مزیت‌های این موضوع گفت: با این اتفاق عرضه‌های خرد و کوچک در بازار با رشدهای ۲۰۰ درصدی نخواهیم داشت. از طرفی وقتی مدیران صندوق‌ها به‌عنوان کارشناسان خبره بازار می‌توانند کشف قیمتی واقعی از سهم داشته باشند، دیگر شبهه‌ای برای قیمت‌گذاری‌های غیرواقعی در عرضه‌های اولیه وجود نخواهد داشت.

وی همچنین به دستورالعمل مربوط به عرضه‌های اولیه‌ هم اشاره کرد و افزود: بر اساس این دستورالعمل، عرضه‌های اولیه کمتر از ۵۰۰ میلیارد تومان می‌توانند به صندوق‌ها اختصاص داده شوند. علت این تصمیم هم عددهای بسیار کوچک در تخصیص عرضه‌های اولیه به مردم عادی بود. به‌عنوان مثال در یک مورد عرضه‌ اولیه کوچک فرابورس اگر قرار بود سهام به همه کدهای حقیقی و حقوقی تعلق بگیرد سهم هر نفر از عرضه اولیه ۱۰ هزار تومان بود. نمادی که سهمی ۱۰ هزارتومانی در پرتفوی سرمایه‌گذار خرد داشته باشد، قطعا رها می‌شود و این موضوع تبعات منفی زیادی برای بازار داشت.

وی در خصوص تبعات منفی و آسیب‌های عرضه‌های اولیه کوچک به عموم توضیح داد: رها شدن این موارد عرضه‌ اولیه بسیار ناچیز در پرتفوی سهامداران خرد، گاهی باعث می‌شد حتی سرمایه‌گذار خرد فراموش کند آن سهم ناچیز را بفروشد. در نتیجه فضا برای پروژه شدن سهم توسط گروه‌ها یا افرادی فراهم می‌شد. در ادامه، شاهد رشدهای بی‌منطق و چند صددرصدی در این نمادها بودیم.

فدایی تأکید کرد: به زبان ساده‌تر مشکل این بود که در عرضه‌های بسیار کوچک، رقم آن‌قدر ناچیز می‌شود که مردم سهم را حتی برای فروش هم فراموش می‌کنند و این عدم عرضه و کوچکی سهم تبعات منفی را به دنبال خواهد داشت.

تلاش برای عدم ضربه به بورس با عرضه‌های اولیه

این مقام مسئول در فرابورس با تأکید بر اینکه برای همه مسئولان بازار سرمایه، ضربه نخوردن روند بازار در جریان عرضه‌های اولیه‌ و کنترل ریسک‌های بازار، اولویت اصلی است، گفت: بر همین اساس هم تصمیم بر آن شد تا عرضه‌های کوچک به صندوق‌ها تخصیص داده شود. این اتفاق مزیت دیگری هم دارد که منابع را از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خارج می‌کند. در واقع باعث نمی‌شود سهامدار خرد برای خرید یک سهم کوچک، بازار را درگیر فشار عرضه کند. به‌عنوان مثال برای یک عرضه اولیه ۱۰۰ میلیاردی از چند روز قبل بازار با فشار فروشی ۴۰۰ میلیارد تومانی مواجه می‌شود. درنهایت هم به هر کد مثلا ۵۰ هزار تومان سهام می‌رسد. چنین روندی دو الی سه روز بازار را منفی می‌کند.

مدیرعامل فرابورس در ادامه با اشاره به اینکه برخی از عرضه‌های اولیه‌ نیز به‌صورت نهادی است و ناشر نمی‌تواند سهم را کمتر از یک قیمت مشخصی عرضه کند، گفت: در عرضه اولیه به عموم مردم برای حفظ منافع سهامدار خرد، باید همه جوانب را در نظر گرفت و تضمین‌های مختلفی را از ناشر دریافت کرد. به‌عنوان مثال کف قیمت تضمین شود، آپشن برای سهم تعریف شود و موارد مشابه، اما گاهی برخی سرمایه‌گذاران نهادی امکان ارائه چنین تضمین‌هایی را ندارند.

مدیرعامل فرابورس: عرضه‌های اولیه برای حمایت از شرکت‌ها، بازار و سهامداران خرد به صندوق‌ها تخصیص داده می‌شود.

استارتاپ‌ها را با یک معیار قضاوت نکنید

مدیرعامل فرابورس در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به ورود تپسی به فرابورس به‌عنوان اولیه استارتاپ بازار سرمایه گفت: بررسی عملکرد این استارتاپ نشان می‌دهد که روندی رو به رشد دارد. بهبود صورت‌های مالی ۴ ماهه ابتدای امسال تپسی نسبت به سال گذشته، قابل‌قبول بوده است.

فدایی در بررسی جایگاه دیگر استارتاپ‌ها در بازارهای سرمایه دنیا گفت: بررسی کنید که شرکتی مثل آمازون چه زمانی به سودآوری رسید، چه زمانی در بازار سرمایه عرضه شد و قیمت آن چقدر بود.

وی با تأکید بر اینکه برای بررسی عملکرد شرکت‌های استارتاپی داخلی باید آن را با استارتاپی مشابه خودش مقایسه کرد، گفت: عمر فعالیت استارتاپ‌ها عموما کوتاه است. علاوه بر اینکه طی ۲ سال گذشته که دوران کرونا بوده برخی از این شرکت‌ها رشدهای بسیار خوبی داشتند. برخی نیز در محدودیت‌های پاندمی آسیب‌های جدی را تجربه کردند.

سودآوری استارتاپ‌ها زمان‌بر است

مدیرعامل فرابورس فاز توسعه‌ای شرکت‌های استارتاپی را مورد تأکید قرارداد و افزود: به همین دلیل هم ممکن است هزینه‌های مارکتینگ و نیروی انسانی‌ این شرکت‌ها بالا باشد. اما این شرکت‌ها بعد از رسیدن به نقطه مطلوب، سودآوری خواهند داشت. در بسیاری مواقع هم به دلیل جنس شرکت‌های دانش‌بنیان، آنها هزینه‌های بالایی برای تجهیز و توسعه زیرساخت‌ها دارند.

به گفته وی به دلیل همین موارد است که نمی‌توان شرکت‌های استارتاپی را صرفا با بررسی صورت‌های مالی قضاوت کرد و حکم به خوب یا بد بودن آن‌ها داد. بحران پاندمی دو سال اخیر برای بسیاری از این شرکت‌ها به‌خصوص استارتاپ‌های حوزه گردشگری شرایط سختی را رقم زد. همه این موارد باید در ارزش‌گذاری این شرکت‌ها لحاظ شود. نباید بنگاه‌های دانش‌بنیان با تک معیاری مورد قضاوت قرار بگیرند.

آخرین اخبار بازار سرمایه را در صفحه بورس تجارت‌نیوز بخوانید.