به گزارش تجارت نیوز، این جزیره به وسعت ۳۲ کیلومتر مربع توسط پرتقالی‌ها در ۱۵۱۲ کشف شد. بعد به فرانسه رسید. قلمرو بریتانیا است و فعلا در اجاره آمریکا. از ۱۹۷۳ سکنه نظامی داره و در کلیه جنگ‌های خاورمیانه نقش یک ناوهواپیمابر غرق نشدنی رو اجرا کرده است.

جزیره دیگو گارسیا (Diego Garcia) یکی از جزایر مرجانی استراتژیک در اقیانوس هند است که بخشی از قلمرو بریتانیایی جزایر چاگوس (British Indian Ocean Territory) محسوب میشود. این جزیره به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد و اهمیت نظامیاش، نقش کلیدی در سیاستهای جهانی ایفا میکند. در ادامه، به تاریخچه، جغرافیا، اهمیت نظامی، مسائل حقوقی و انسانی مرتبط با این جزیره میپردازیم.

دیگو گارسیا بزرگترین جزیره در مجمعالجزایر چاگوس است و در مرکز اقیانوس هند، بین آفریقا و اندونزی، قرار دارد. این جزیره مرجانی حلقوی (آتول) مساحتی حدود ۳۰ کیلومتر مربع دارد و به شکل یک نعل اسب است که یک تالاب بزرگ را احاطه کرده است. نزدیکترین خشکیهای مهم به آن، کشورهای مالدیو، سریلانکا و هند هستند.

آبوهوای دیگو گارسیا گرمسیری است و پوشش گیاهی آن شامل نخلهای کوکوس و جنگلهای استوایی متراکم میشود. همچنین، این جزیره میزبان گونههای متنوعی از پرندگان و آبزیان است.

تاریخچه

۱. دوره استعمار: دیگو گارسیا در قرن ۱۶ توسط دریانوردان پرتغالی کشف شد و نام آن از یک ملوان پرتغالی به نام دیگو گارسیا گرفته شده است. در قرن ۱۸، فرانسه کنترل جزیره را در دست گرفت و آن را به مستعمره موریس پیوند زد. پس از جنگهای ناپلئونی، بریتانیا در سال ۱۸۱۴ این جزیره را تصرف کرد.

۲. جنگ سرد و اهمیت نظامی: در دهه ۱۹۶۰، آمریکا و بریتانیا به دلیل موقعیت استراتژیک دیگو گارسیا، تصمیم به ایجاد یک پایگاه نظامی مشترک گرفتند. بریتانیا در سال ۱۹۶۵ جزایر چاگوس را از مستعمره موریس جدا کرد و موریس در سال ۱۹۶۸ استقلال یافت.

۳. تخلیه اجباری ساکنان: بین سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۳، بریتانیا ساکنان بومی چاگوسی (معروف به ایلوا) را به زور به موریس و سیشل تبعید کرد تا پایگاه نظامی ایجاد شود. این اقدام تا امروز یکی از بحثبرانگیزترین مسائل حقوق بشری است.

اهمیت نظامی و نقش جهانی

دیگو گارسیا یکی از مهمترین پایگاههای نظامی آمریکا در خارج از خاک این کشور است. این پایگاه یکی از مجهزترین تأسیسات نظامی آمریکا در جهان است و شامل بخشهای زیر میشود:

الف) پایگاه هوایی باند فرود ۳۶۵۸ متری: توانایی فرود بمبافکنهای استراتژیک مانند B-52, B-1B Lancer و حتی B-2 Spirit (مخفیکار).

انبارهای تسلیحاتی: ذخیرهسازی بمبها، موشکها و مهمات برای عملیاتهای طولانی.

سیستمهای نظارتی: رادارهای پیشرفته و ایستگاههای شنود الکترونیک (از جمله سیستم ECHELON برای رهگیری ارتباطات).

ب) پایگاه دریایی: اسکله‌های عمیق: قابلیت پهلوگیری ناوهای هواپیمابر (مانند USS نیمیتز) و زیردریاییهای هستهای.

مرکز سوخت‌رسانی: پشتیبانی از ناوگان دریایی آمریکا در اقیانوس هند.

تأسیسات تعمیراتی: توانایی تعمیر شناورهای بزرگ نظامی.

ج) مراکز فرماندهی و ارتباطات: مرکز فرماندهی نیروی دریایی (NAVCOMM): هماهنگی بین ناوگان پنجم آمریکا (خلیج فارس) و ناوگان هفتم (اقیانوس آرام).

ایستگاه فضایی: ردیابی ماهوارهها و پشتیبانی از سیستمهای ناوبری نظامی.

دیگو گارسیا در چند دهه اخیر نقش کلیدی در جنگهای آمریکا داشته است:

الف) جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱ و ۲۰۰۳): پروازهای شناسایی و بمباران عراق از این پایگاه انجام شد. انبار مهمات برای حملات هوایی به بغداد.

ب) جنگ افغانستان (۲۰۰۱): B-52های مستقر در دیگو گارسیا، بمبباران طالبان و القاعده را انجام دادند. مرکز لجستیکی برای انتقال نیروها و تجهیزات به منطقه.

ج) مقابله با دزدان دریایی سومالی: ناوهای جنگی آمریکا از این پایگاه برای گشتزنی در دریای عرب استفاده کردند.

د) نظارت بر چین و پاکستان: رادارهای این پایگاه تحرکات نظامی چین در اقیانوس هند و آزمایشهای موشکی پاکستان را زیر نظر دارند.