خطیب‌زاده: بخش «بشر» حقوق‌بشر به‌شدت آسیب دیده است

به گزارش تجارت نیوز، «سعید خطیب‌زاده» معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، در مراسم اختتامیه سمپوزیوم روز جهانی حقوق بشر در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران سخنرانی کرد.

این سمپوزیوم با حضور جمعی از اساتید برجسته حقوق بین‌الملل از جمله دکتر محمدرضا ضیائی بیگدلی، دکتر قاسم زمانی، دکتر امیرساعد وکیل، دکتر حسین مهرپور، دکتر نسرین مصفا و دکتر جواد کاظمی (سفیر اسبق ایران در لاهه) برگزار شد.

خطیب‌زاده در سخنان خود با اشاره به تحولات شتابان جهانی گفت: «ما امروز در حال زیستن تاریخ هستیم. هرگز تصور نمی‌کردم شاهد چنین تغییرات بنیادین و سریعی در مفاهیم، جغرافیای قدرت، کانون‌های دانش و تکنولوژی و تعریف قدرت باشیم. انقلاب چهارم صنعتی، هوش مصنوعی و تحولات دیجیتال تنها بخشی از این دگرگونی عظیم است.»

وی با اشاره به اهمیت انسان در علوم انسانی افزود: «مرحوم علامه محمدرضا حکیمی می‌گفت تا زمانی که انسان برای ما اهمیت پیدا نکند، علوم مرتبط با او نیز اهمیت نخواهد یافت. امروز در برابر دوربین‌های جهان، ده‌ها هزار انسان بی‌گناه در غزه قتل‌عام می‌شوند و هیچ واکنش بازدارنده‌ای از سوی سازوکارهای بین‌المللی دیده نمی‌شود. بی‌مجازاتی به سطحی بی‌سابقه رسیده است. آنچه در غزه رخ می‌دهد ابعادی بسیار گسترده‌تر از سربرنیتسا دارد و در سکوت نسبی جامعه جهانی ادامه می‌یابد. بخش “بشر” حقوق بشر به‌شدت آسیب دیده است.»

این دیپلمات ارشد کشور در ادامه با اشاره به وضعیت حقوق بین‌الملل گفت: «در کنار این وضعیت، بخش “حقوق” نیز دستخوش تحول خطرناکی شده است. دستاورد بزرگ پس از دو جنگ جهانی، ایجاد نظم بین‌المللی مبتنی بر حقوق بود؛ نظمی که منشور ملل متحد نماد آن است. اما از آن آرمان فاصله گرفته‌ایم. قدرت هژمون از گفتمان قانون‌مندی به قاعده‌مندی مبتنی بر اراده خود و امروز به صلح از طریق قدرت و زور رسیده است. حقوق بین‌الملل ذاتاً محدودکننده قدرت است و قدرتی که نمی‌خواهد محدود شود، از این چارچوب خارج می‌شود.»

خطیب‌زاده با بیان اینکه امروز با «نقض سیستماتیک، عریان و بی‌پروای حقوق بین‌الملل» مواجهیم، افزود: «در گذشته ناقضان حداقل تلاش می‌کردند اقدام خود را توجیه کنند، اما امروز نماینده یک رژیم منشور سازمان ملل را در مجمع عمومی خرد می‌کند و بی‌تفاوت سالن را ترک می‌کند. به تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان حمله می‌شود بدون ارائه دلیل یا عذرخواهی. فرماندهان در خارج از میدان نبرد و در کنار خانواده‌هایشان ترور می‌شوند. هیچ شرم و هراسی از نقض آشکار وجود ندارد.»

وی تأکید کرد: «این وضعیت نشانه یک بحران عمیق اخلاقی و حقوقی در بنیان‌های نظام بین‌الملل است.»

معاون وزیر امور خارجه در پایان گفت: «با وجود این روند، آگاهی و مقاومت جهانی نیز در حال شکل‌گیری است. خواست عبور از دنیای زور و بازگشت به حقوق در میان کشورهای مستقل و ملت‌ها رو به افزایش است. دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران متعهد است برای بازگشت نظم بین‌الملل به چارچوب حقوق، از جمله حقوق بشر، تلاش کند. امیدوارم سال آینده در فضایی امیدوارکننده‌تر از پیشرفت در این مسیر سخن بگوییم.»

منبع: ایسنا