سواد سلامت مادران؛ تضمین بهداشت خانواده

به گزارش تجارت نیوز، «سواد سلامت مادر، جوانی جمعیت و نسل توانمند»، شعار سومین روز از هفته سلامت است؛ هفته‌ای که توجه به موضوعات مختلف بهداشتی و درمانی در اولویت قرار دارد. سواد سلامت زنان (Women’s Health Literacy) به معنای توانایی زنان در دسترسی، درک، ارزیابی و استفاده از اطلاعات سلامت برای تصمیم‌گیری مناسب درباره سلامت خود و خانواده‌شان است. این مفهوم شامل آگاهی از مسائل بهداشتی، پیشگیری از بیماری‌ها، مراقبت‌های پزشکی و توانایی تعامل مؤثر با سیستم سلامت است.

سواد سلامت دارای ابعاد مختلف از جمله پیشگیری و مراقبت، حقوق سلامت، تغذیه و سبک زندگی سالم، سلامت روان، سلامت جنسی و باروری است و یکی از کلیدی‌ترین عوامل در تضمین سلامت خانواده و جامعه است، مادران با سواد سلامت بالا می‌توانند مراقبت‌های دوران بارداری را به درستی انجام دهند، تغذیه مناسب برای خود و فرزندان را تأمین کنند، از خدمات بهداشتی به موقع استفاده کنند و نشانه‌های خطر بیماری‌ها را تشخیص دهند.

مادران با دارا بودن سواد سلامت، می‌توانند در پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر نقش فعالی ایفا کنند و با این شیوه علاوه بر افزایش ضریب سلامت خانواده در ارتقای سلامت جامعه نیز تاثیر زیادی خواهند داشت.

مادر بارداری که دارای سواد سلامت است، به راحتی از جنین خود محافظت می‌کند و می‌تواند فرزندی توانمند به دنیا آورد و جامعه از مواهب یک انسان سالم و قوی بهره‌مند شود؛ آنطور که مشخص است سلامت مادران و دانش آنان در دستیابی جامعه به اهداف جوانی جمعیت موثر است و داشتن نسل توانمند، سرمایه‌گذاری برای آینده کشور محسوب می‌شود.

ترکیب سواد سلامت مادران، مدیریت هوشمندانه جوانی جمعیت و سرمایه‌گذاری روی نسل جوان می‌تواند جامعه‌ای پویا، سالم و پیشرو ایجاد کند؛ این مثلث توسعه، نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و مشارکت تمام بخش‌های جامعه است.

لیلا برزین کارشناس خانواده معتقد است داشتن سواد سلامت یک شبه حاصل نمی‌شود و کودک باید از دوران نوزادی در کانون خانواده با موضوعات مربوط به سلامت آشنا شود و تضمینی برای بنیانگذاری جامعه ای سالم و پویا باشد.

وی در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا به نقش نهاد آموزش و پرورش اشاره کرد و افزود: اگر آموزش و پرورش کارایی لازم را داشته باشد، فرزندان بعد از تحصیل در چندین مقطع آموزشی باید بسیاری از مهارت‌های سلامت و سواد سلامت را بدانند اما به نظر می‌رسد آموزش و پرورش با جایگاه واقعی خود فاصله بسیاری دارد.

کارشناس خانواده تاکید کرد: سرفصل درس‌ها باید به گونه‌ای باشد که فرزندان ایران بعد از دوران تحصیل در مدارس و قبل از حضور دانشگاه علم و سواد سلامت را یاد گرفته باشند.

برزین با اشاره به چالش‌های سواد سلامت زنان، تاکید کرد: موضوعاتی از جمله دسترسی محدود به اطلاعات، موانع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سواد عمومی موضوعاتی است که در حوزه سواد سلامت زنان باید به آن توجه کرد.

وی یادآور شد: به نظر می‌رسد در کشور ما چالش اقتصاد و سواد عمومی در کاهش سواد سلامت موثرتر است؛ آنطور که در بین مراجعان مشاهده می‌کنیم، مادرانی که در وضعیت اقتصادی بهتری هستند، از نظر سطح سواد عمومی وضعیت مناسب‌تری دارند.

به گفته این کارشناس خانواده، سطح پایین تحصیلات و فقر می‌تواند بر درک زنان از مسائل سلامت تأثیر بگذارد و خانواده‌ها از نظر دسترسی به اطلاعات در سطح پائینی بمانند.

به نظر می‌رسد تلاش‌ها برای ارتقای سواد سلامت در کشور به راه افتاده است؛ در این راستا، پژوهشگاه غدد و متابولیسم به راه اندازی سامانه‌ای با عنوان فصل بالندگی برای نوجوانان پرداخته است. سامانه‌ای که پاسخگوی سوالات دختران و پسران در سن بلوغ است.

عطاء الله پور عباسی رئیس مرکز ایده پروری و نوآوری پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم در خصوص اهمیت سلامت نسل آینده گفت: سلامت نسل آینده در گرو سلامت نوجوانان امروز است.

وی تأکید کرد: سامانه فصل بالندگی ابزار مناسبی برای دسترسی آسان و امن به دانش معتبر برای نوجوانان دختر و پسر است که بر روی گوشی و رایانه نوجوانان و خانواده‌ها قابل دریافت است.

به گفته پور عباسی، این سامانه بیشتر برای مسئولیت اجتماعی ایجاد شده و به دنبال دریافت اطلاعات شخصی افراد نیست و استفاده از مطالب سامانه منوط به ارائه اطلاعات شخصی افراد نیست.

مشخص است پاسخ به سوالات دختران در حوزه سلامت زمینه را برای سواد سلامت این قشر فراهم می‌کند؛ قشری که مادران آینده هستند و با دانش و سواد خود جامعه‌ای را به سمت توسعه سلامت سوق می‌دهند.

منبع: ایرنا