فرونشست در دشت بادرود؛ فاجعه‌ای با نرخ سالانه 20 سانتی‌متر

به گزارش تجارت نیوز، موضوع فرونشست در منطقه شمال استان اصفهان یکی از موضوعات مهمی است که امروزه آثار سوء آن در نقاط مختلف این منطقه نمایان شده است و این موضوع در نوع خود یک هشدار محسوب می‌شود.

خبرگزاری تسنیم در سلسله گزارش‌های خود در مورد فرونشست گزارش‌های مختلفی را منتشر کرد و در این گزارش با سعید صالحیان، دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی به گفت‌وگو نشست و به سوالات خبرنگار تسنیم پاسخ داد.

تسنیم: چه تعریفی از فرونشست می‌توان ارائه کرد؟

صالحیان: ﻧﺸﺴﺖ ﯾﺎ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺘﻦ ﺯﻣﻴﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩﺍی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪﻥ آب ﺑﺎﻓﺖﻫﺎی ﻣﺘﺮﺍﮐﻢ ﻭ ﻻﯾﻪﻫﺎی ﺯﯾﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ آﻥ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺪﺭﯾﺠﯽ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻓﺮﻭ ﻣﯽﻧﺸﻴﻨﺪ.

اﯾﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺗﺮک ﻭ ﺷﮑﺎﻑﻫﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺭوی ﺍﻟﮕﻮی ﺟﺮﯾﺎﻥ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﻭ ﺳﻄﺤﯽ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﻴﻔﻴﺖ آبﻫﺎی ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﮑﻞ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺳﻴﻞ‌ﺧﻴﺰی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﯽﺷﻮﺩ؛ ﺧﻄﺮ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻭﻗﺘﯽ ﺩﺭ ﺷﻬﺮی ﺯﻣﻴﻦﻟﺮﺯﻩ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯی ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﺷﻬﺮی ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻭﺩ ﻭ آﺑﺨﻮﺍﻧﺶ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮﺩ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﺍﻧﺮژی ﻭ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‌ﮔﺬﺍﺭی ﺑﺎﺯﺳﺎﺯی ﻧﻤﯽﺷﻮﺩ.

تسنیم: عوامل ایجاد و تشدید فرونشست چیست؟

صالحیان: ﺣﻔﺮ ﺑﯽﺭﻭﯾﻪ ﻏﻴﺮﺍﺻﻮﻟﯽ ﻭ ﻏﻴﺮﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﯽ ﭼﺎﻩﻫﺎی آب ﻭ ﭘﻤﭙﺎژﻫﺎی ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺩﺭ ﺩﻫﻪﻫﺎی ﺍﺧﻴﺮ ﺻﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ آبﻫﺎی ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺻﻠﯽ آب ﮐﺸﻮﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺩﺷﺖ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ، ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﮐﺎﺷﺎﻥ، ﻧﻄﻨﺰ، ﺍﺭﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺷﺖ ﮐﻮﯾﺮ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎل‌های ﺍﺧﻴﺮ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ آﺭﺍﻡ ﺩﺭ آﻥ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﺛﺮﺍﺕ آﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻣﺮﻭﺯ ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ 20 ﺳﺎﻝ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺷﮑﺎﻑ ﻭ ﺗﺮکﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮ ﺳﻘﻒ ﻭ ﺩﯾﻮﺍﺭﺵ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ‌ﺍی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪﺍی ﻋﺎﺩی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﻩ، ﮔﻮﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﻋﻤﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺮک ﺧﻮﺭﺩﻩ ﯾﺎ ﺷﮑﺎﻑ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ!

تسنیم: علت پدیده فرونشست در منطقه چیست؟

صالحیان: ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﺭﯾﺸﻪﻫﺎی آﻥ ﭘﯽ ﺑﺒﺮﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮﺍﻍ آب ﺑﺮﻭﯾﻢ، ﻋﻠﺖ ﺍﺻﻠﯽ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭی ﺑﯽ‌ﺭﻭﯾﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﻭ ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﺳﻔﺮﻩ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺳﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮﻫﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻔﺮ ﯾﮑﯽ ﺩﻭ ﻣﺘﺮ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ آب ﻣﯽ‌رﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﯾﺎ ﺭﻭﺯﻫﺎی آﯾﻨﺪﻩ ﺍﺯ آب ﭘﺮ ﻣﻴﺸﺪﻩ ﻭﻟﯽ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﭼﺎﻩ‌ﻫﺎ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﺣﺪی ﺭﺳﻴﺪﻩ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ‌ﻫﺎی ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﺣﻔﺮ ﭼﻨﺪﺻﺪﻣﺘﺮی ﻫﻢ ﭼﺎﻩ ﺩﯾﮕﺮ آﺑﯽ ﻧﺪﺍﺭﺩ!

ﻃﺒﻖ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺑﺮ ﺭﻭی ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﻭ ﻃﺒﻖ آﻣﺎﺭﻫﺎ، ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 1350 تا 1360 ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ آﺑﺪﻫﯽ ﭼﺎﻩﻫﺎ ﺣﺪﻭﺩ 10- 30 ﻣﺘﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭﻟﯽ ﺍﯾﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻓﻘﻂ ﻃﯽ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺑﯽ‌ﺭﻭﯾﻪ آب، ﻋﻤﻖ ﭼﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪ 200،- 250 ﻣﺘﺮ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺑﯽ‌ﺭﻭﯾﻪ ﺍﺯ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﺣﻔﺮ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ‌ﺑﺮﺩﺍﺭی ﺍﺯ ﭼﺎﻩﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻭ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺠﺎﺯ ﻭ ﻏﻴﺮﻣﺠﺎﺯ، ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺳﻔﺮﻩ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻭﺝ ﺣﻔﺮ ﺍﯾﻦ ﭼﺎﻩﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ 1359-1361 ﻣﯽﺭﺳﺪ و ﺩﺭ ﺳﺎل‌هﺎی ﺍﺧﻴﺮ ﻋﻤﻖ آﺑﺪﻫﯽ ﭼﺎهﻫﺎ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻴ‌ﺪﻫﺪ؛ ﻭﻗﺘﯽ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻴ‌ﺸﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﺎﻓﺬ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﺨﺶ ﺯﯾﺮﯾﻦ ﺯﻣﻴﻦ، ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺸﺎﺀ ﻧﺸﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﯽﺷﻮﺩ.

ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺑﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ آب ﺍﺯ ﺳﻔﺮهﻫﺎ ﻭ ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪﻥ ﻓﻀﺎی ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻦ، ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺯﻣﻴﻦ ﻫﻢ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺑﯽ ﺭﻭﯾﻪ ﺍﺯ آﺑﺨﻮﺍﻥ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ 20 ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻫﻢ ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ‌ﺍی ﺟﺒﺮﺍﻥ‌ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺭﻗﻢ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺍﺳﺖ.

تسنیم: آثار سوء فرونشست در منطقه چیست؟

صالحیان: ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺘﯽ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺸﺴﺖ ﯾﮏ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮی ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﻌﯽ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ آﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭ ﻋﺪﺩﻫﺎی ﺷﮕﻔﺖ‌اﻧﮕﻴﺰی ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﻭﻟﯽ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮﺍی ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ آﻥ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﺟﺒﺮﺍﻥﻧﺎﭘﺬﯾﺮ آﻥ، ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﻓﻀﺎی ﻭﺭﻭﺩی آﺑ‌ﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻩ ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ، ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺑﺎﺭﺵ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ ﺍﯾﻦ آب ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺳﻔﺮﻩ ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ و ﺍﯾﻦ به معنی ﻣﺮگ ﺩﺷﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ آﺑﯽ ﺑﺮﺍی ﻫﻤﻴﺸﻪ است.

ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ‌ﻫﺎ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ نیستند و ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻭ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﮐﺴﺮی ﻣﺨﺰﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ، ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺍﻣﮑﺎﻥﭘﺬﯾﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺯﯾﺮﺍ ﭼﻴﺪﻣﺎﻥ ﺫﺭﺍﺕ آﺑﺨﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﯽﺧﻮﺭﺩ.

ﺫﺭﺍﺕ آﺑﺨﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺧﻮﺩ، آﺭﺍﯾﺶ ﺧﺎﺻﯽ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺍﯾﻦ ﭼﻴﺪﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﻫﻢ ﻣﯽﺯﻧﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﯽ ﻃﯽ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﻨﺪ، ﺷﮑﻞ ﺯﻣﻴﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﺬ آﻥ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻭﻝ ﺑﺎﺯﻧﮕﺸﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺟﻠﻮی ﻭﺭﻭﺩ آب ﺑﻪ آﺑﺨﻮﺍﻥ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.

ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﻓﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﺳﻄﺢ آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﮐﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﺩﻫﻪ‌ﻫﺎی ﺍﺧﻴﺮ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ آب‌ﻫﺎی ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﻧﺸﺴﺖ ﺯﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ‌ﻫﺎی ﺑﯽ ﺭﻭﯾﻪ ﻭ ﮐﺎﻫﺶ آب ﻭﺭﻭﺩی ﻭ ﺧﺮﻭﺟﯽ آﺑﺨﻮﺍﻥ، ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖﻫﺎی ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﻭ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮی ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﺳﻴﺐ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ «ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺧﺎﻣﻮﺵ»، «ﺳﺮﻃﺎﻥ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺯﻣﻴﻦ» ﻭ «ﺑﻤﺐ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﯽﺻﺪﺍ» ﺍﺯ آﻥ ﯾﺎﺩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ، ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎﻥ ﺍﻣﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ.

تسنیم: پیامدهای ناشی از فرونشست چیست؟

صالحیان: ﻧﺤﻮه ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﻭ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪﺍﺭی ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﺑه ﻄﻮﺭ ﺟﺪی ﺣﻴﺎﺕ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﯽ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ‌ﻫﺎی ﭘﯽ ﺩﺭ ﭘﯽ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺍﯾﻦ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻃﯽ ﺳﺎﻝﻫﺎی آﯾﻨﺪﻩ، ﺍﮔﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﺭﻫﺎﯾﯽ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻭﺭﺷﮑﺴﺘﮕﯽ آب ﺑﺎﺷﺪ ﺭﺍﻫﯽ ﺟﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.

ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺩﺷﺖﻫﺎی ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﻌﺪ ﻭﺭﻭﺩی آب ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ آﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪیﺍﺳﺖ و از این رو ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺩﺭ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩی ﭼﻮﻥ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺷﮑﺎﻑ ﻭ ﮔﻮﺩﺍﻝ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺯﻣﻴﻦ و آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻩﻫﺎی ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ اشاره کرد.

آسیب به ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ‌ﻫﺎ ﻭ ﺭﺍﻩﻫﺎ، ﺭﺍﻩ آﻫﻦ، ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ، ﻓﺮﻭﺭﻓﺘﮕﯽ، ﮐﺞ ﺷﺪﻥ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ‌ﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ، ﺑﺎﻻ آﻣﺪﺕ ﻟﻮﻟﻪ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻴﺐ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ‌ﻫﺎ ﻭ ﺟﺎﺩﻩﻫﺎ، ﺭﯾﺰﺵ ﺟﺪﺍﺭﻩ ﭼﺎﻩﻫﺎ، ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻴﺐ ﺯﻣﻴﻦ، ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺳﻴﻞﺧﻴﺰی، آﺳﻴﺐ ﺩﯾﺪﻥ ﺗﺎﺳﻴﺴﺎﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯی، ﺍﻧﻬﺪﺍﻡ ﻭ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﭘﻞﻫﺎ از دیگر آثار فرونشست است.

تسنیم: راهکارهای کاهش آثار سوء ناشی از فرونشست چیست؟

صالحیان: ﭘﺎﯾﺶ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎی آب ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻨﯽ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻌﮑﻮﺱ، ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻭ ﺗﻐﺬﯾﻪ آﺑﺨﻮﺍﻥﻫﺎ، ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ آﺑﺨﻮﺍﻥ، ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ آب، ﺍﺣﻴﺎ ﻭ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺴﻴﻞﻫﺎ، ﺣﻔﻆ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﯽ ﻭ ﺟﻨﮕﻠﯽ، ﺣﻔﻆ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻭ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﯽ، ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺭﻭﺳﺘﺎﯾﯽ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ ﺧﺎﻟﯽ ﺷﺪﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎ ﻭ آﻣﻮﺯﺵ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯی ﻣﺪﺭﻥ ﻭ آﺑﻴﺎﺭی ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ از جمله راهکارها است.

ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺩﺭﻭﺩ ﺑﺮﺍی ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ ﻓﺮﻭﻧﺸﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩی ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﻣﺠﻮﺯ ﻭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎﻩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﭘﻠﻤﭗ ﮐﺮﺩﻥ ﭼﺎﻩهای آب ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز و ﺍﺟﺮﺍی ﻃﺮﺡ ﺗﻌﺎﺩﻝﺑﺨﺸﯽ آب ﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮی ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺎﻋﺎﺕ ﺑﻬﺮﻩ‌ﺑﺮﺩﺍﺭی ﺍﺯ آب ﺩﺭ ﮐﻞ ﺩﺷﺖ از جمله راهکارها است.

ﻋﺪﻡ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺻﻨﺎﯾﻊ آبﺑﺮ ﺑه ﻮﯾﮋﻩ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻓﻮﻻﺩی ﮐﻪ آب ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ ﺭﺍ ﻣﯽ‌مکد، ﺍﯾﺠﺎﺩ ﭼﺎﻩﻫﺎی ﺗﻐﺬﯾﻪ آب ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎی ﺳﻴﻼبﻫﺎی ﻣﻮﻗﺖ و ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯی ﺑﻪ ﻭﯾﮋﻩ ﺑﺎﻏﺎﺕ ﺑﺮﺍی ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺍﺯ ﺍﮐﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ از دیگر راهکارها است.

منبع: تسنیم