زهرا بارانی 
ارزیابی پویا ناظران از پیشنهاد جدید نحوه پرداخت سود بانکی:
هشدار نسبت به وقوع فساد در شبکه بانکی / خطر سلب اعتماد از بانک‌ها / آیا مردم به خرید ارز و طلا روی می‌آورند؟
پویا ناظران، اقتصاددان در تحلیلی نسبت به اقدام احتمالی بانک‌ها در نحوه پرداخت سود سپرده‌های خود هشدار داده است که اگر بانک‌ها برخی تعهداتشان نسبت به سپرده‌های ریالی را نقدا ایفا نکنند، اعتماد عمومی به سپرده‌های ریالی هم کم می‌شود و از آن جایی که ارزش پول با تورم کم می‌شود، پس مردم به نگهداری دارایی‌هایی چون ارز و طلا رو خواهند آورد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، پویا ناظران، اقتصاددان در جدیدترین تحلیل خود که در کانال تلگرامی‌اش منتشر کرده نسبت به اقدام احتمالی بانک‌ها در آینده برای جلوگیری از خلق نقدینگی هشدار داده است.
وی در ابتدای تحلیل خود نقل کرده است: هفته پیش شنیدم که پیشنهاد شده برای کاهش نقدینگی، بانک‌ها، چه دولتی و چه خصوصی، در طول یکی دو سال آینده، سود سپرده‌گذاران کلان را به‌جای پرداخت نقدی، با «املاک مازاد» و «سهام شرکت‌های تابعه» تهاتر کنند. اینگونه از خلق نقدینگی جدید بابت پرداخت سود سپرده‌ها اجتناب می‌شود.
وی در ادامه نوشته است: علاوه بر این، پیشنهاد شده بانک‌هایی که از دولت طلبکار هستند، سود سپرده‌ها را از محل «دارایی‌های مازاد دولت» تهاتر کنند، تا عملا هم طلبشان از دولت را صاف کرده باشند و هم سود سپرده‌گذاران را بدون خلق نقدینگی جدید پرداخته باشند. البته تاکید شده که این تهاتر فقط در مورد سود سپرده است نه اصل آن و فقط در مورد سپرده‌گذاران کلان است.
وی برای اشاره به تبعات این پیشنهاد به علت عدم اعتماد مردم به سپرده‌های ارزی اشاره کرده و نوشته است: براساس آن بالا رفتن نرخ دلار تا ۱۹ هزار تومان دلایل متعددی داشت. یکی از این دلایل، عدم اعتماد مردم در سپرده‌گذاری ارزی نزد بانک‌ها بود. این بی‌اعتمادی به این دلیل بود که چند سال قبل‌تر، در طول جهش ارزی سال ۹۱، بانک‌ها سپرده‌های ارزی مردم را پس نمی‌دادند. لذا امروز دیگر کسی برای سپرده‌گذاری ارزی به بانک‌ها اعتماد نمی‌کند.
وی در خصوص سپرده‌های ریالی این موضوع را عنوان کرده است: کسی نگران سپرده‌گذاری ریالی نیست چرا که تا به امروز، به قیمت اضافه برداشت از بانک مرکزی هم که شده، بانک‌ها تعهداتشان نسبت به سپرده‌های ریالی را ایفا کردند و باور اکثریت نیز این است که از این پس این چنین خواهد بود.
انتقال دارایی‌ها به بازار طلا و ارز
ناظران سپس هشدار داده که اگر بانک‌ها برخی تعهداتشان نسبت به سپرده‌های ریالی را نقدا ایفا نکنند، اعتماد عمومی به سپرده‌های ریالی هم کم می‌شود. اسکناس هم که نمی‌شود در گاوصندوق نگه داشت؛ چون هم جا گیر است و هم ارزشش با تورم کم می‌شود. پس مردم به نگهداری دارایی‌هایی چون ارز و طلا رو خواهند آورد.
وی معتقد است: اجرایی شدن این پیشنهاد موجب کاهش بیش از پیش ارزش پول ملی منجر خواهد شد.
ناظران در ادامه ضمن مطرح کردن این سوال که «املاک مازاد»، «سهام شرکت‌های تابعه»، و «دارایی‌های مازاد دولت» قرار است چطور ارزش‌گذاری شوند؟ چه کسی کی این املاک را ارزیابی و قیمت‌گذاری می‌کند؟ به این موضوع اشاره کرده که بدیهی است قیمت‌گذاری این دارایی‌ها روندی فاسدتر از خصوصی‌سازی‌های خواهد داشت.
وی در این تحلیل ذکر کرده است که در این شرایط سپرده‌گذارهای خودی، دارایی‌هایی به مراتب با ارزش‌تر از سود سپردها دریافت خواهند کرد و سپرده‌گذارهای غیرخودی دارایی‌های کم‌ارزش را می‌گیرند. چه کسی می‌خواهد ثابت کند ارزش واقعی آن دارایی‌ها چقدر است؟
راه‌حل چیست؟
ناظران در ادامه پیشنهاد می‌کند که اگر بانک‌ها و دولت دارایی‌های با ارزش دارند، در یک حراج رقابتی و شفاف، دارایی‌ها را به بالاترین قیمت بفروشند و بعد با پول آن سود سپرده‌گذارها را پرداخت کنند؛ با این کار نه بانک‌ها بدعهد می‌شوند و نه فرصتی برای توزیع رانت فراهم می‌شود.
به اعتقاد ناظران حتی اگر به طور معجزه‌آسایی این دارایی‌ها بدون فساد قیمت‌گذاری شود، سپرده‌گذارها هم راضی باشند و بی‌اعتمادی نسبت به بانک‌ها ایجاد نشود؛ مشکل نقدینگی حل نمی‌شود. نتیجه این عملیات، کاهش یکباره در میزان نقدینگی است، اما در بلندمدت، سرعت رشد نقدینگی را تغییر نمی‌دهد.
این اقتصاددان در ادامه نوشته است: کاهش یکباره نقدینگی، تورم ناگهانی منفی ایجاد می‌کند، که البته رکودزاست و ارزش خانه و ماشین مردم را که پس‌اندازشان است را کاهش می‌دهد. اما بعد از تموم شدن این دارایی‌های مازاد، دوباره نقدینگی با سرعت 25 درصدی رشد می‌کند تا دوباره تورم‌های بیست تا سی درصدی به وجود آید بنابراین چه فایده‌ای دارد.
وی اعتقاد دارد: در شرایط فعلی مشکل در میزان نقدینگی نیست بلکه در سرعت رشد آن است.
وی در این خصوص افزود: دو سال پیش، میزان نقدینگی هم مشکل بود؛ چرا که چند سال تورم سرکوب شده بود، نگران شکستن سد نقدینگی و سیل تورمی بعد از آن بودیم. آن سیل آمد، تخریب کرد و رفت. الان سطح قیمت‌ها با نقدینگی متناسب شده است، پس تغییر ناگهانی در میزان نقدینگی، ثبات قیمتی نسبی این ماه‌ها را به هم می‌زند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر چه خلاقیت خوب است اما نظام بانکی جای خرج کردن خلاقیت نیست. اشتباه در سیاستگذاری پولی تبعات وحشتناکی دارد، لذا باید خیلی محافظه‌کار بود. بحران سال ۹۷ و همه تخریب‌هایی که در یک سال و نیم اخیر در اقتصاد به بار آمد، نتیجه سیاستگذاری پولی غلط بود. راه اصلاح نظام بانکی نیاز به مطالعه و آشنایی با تجربه دنیا لازم دارد.
نظرات