قراردادهای مشتقه جدید زعفران در بورس کالا راه‌اندازی می‌شود

معاملات ذرت در بورس کالای ایران در حالی چند روزی است که در چارچوب اوراق سپرده کالایی آغاز شده است و نخستین عرضه این محصول از یکی از انبارهای استان کرمانشاه به‌روی تابلوی بورس کالا نشسته است و مورد معامله قرار گرفته اوراق گواهی سپرده کالایی ذرت دانه‌ای با تقاضای خریداران مواجه شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز، همچنین اولین عرضه ذرت در قالب اوراق سپرده کالایی و در چارچوب ماده 33 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی بوده است و پیش‌بینی می‌شود از این پس معاملات بیشتری در این بازار برای ذرت و سایر محصولات کشاورزی رقم بخورد.

در این زمینه معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران با اشاره به آغاز به کار معاملات گواهی سپرده ذرت به خبرنگار تسنیم گفت: معامله ذرت در چارچوب ماده 33 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی از روز پنجم آذرماه آغاز شده و در اولین روز معاملاتی، ذرت موجود در یک انبار در استان کرمانشاه در چارچوب اوراق سپرده کالایی مورد معامله قرار گرفت.

بورس کالا، ضدضربه در برابر زلزله

علیرضا ناصرپور افزود: این در حالی بود که زلزله اخیر در این استان تاثیری بر روند معاملات به‌جا نگذاشت و هیچ تأثیر مهمی بر کیفیت کالاها، شرایط معامله و تحویل یا ویژگی‌های انبارداری هم ثبت نشد.

وی اضافه کرد: این ویژگی مهم به این معنی است که انبارهای مورد پذیرش بورس کالای ایران همگی از استانداردهای کیفی لازم برخوردار هستند و معامله‌گران می‌توانند از امنیت دارایی‌های خود و کیفیت محصولات تحویلی مطمئن باشند.

ناصرپور ادامه داد: از سوی دیگر این مطلب به‌معنی سختگیری‌ها در فرآیند پذیرش انبارهایی است که از بورس کالا مجوز می‌گیرند. البته در روزهای پیش‌ِرو تعداد انبارهایی که در معاملات ذرت مشارکت می‌کنند افزایش خواهد یافت.

وی اذعان داشت: قیمت‌های تضمینی محصولات کشاورزی به‌جز گندم، امسال زیر قیمت بازار است؛ یعنی ناخودآگاه جذابیت عرضه در بورس کالا یا فروش با این نرخ محدود خواهد شد، ولی تاکنون شاهد عرضه ذرت در قالب معاملات ماده 33 هستیم.

ناصرپور همچنین گفت: به‌عنوان یک نمونه مشخص، قیمت تضمینی ذرت برای سال زراعی جاری نزدیک به هزار و 56 تومان است ولی نرخ کشف‌شده روز گذشته در معاملات اوراق سپرده کالایی نزدیک به یک‌هزار و 385 تومان بود. در همین معامله قیمت عرضه نزدیک به یک‌هزار و 200 تومان بود ولی در نهایت همان 1385 تومان معامله شد.

بورس کالا، گزینه نخست تولیدکنندگان

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا گفت: همین نکته که با وجود قیمت‌های بالا در بازار آزاد و جذابیت واسطه‌گری و حضور دلال‌ها باز هم عرضه‌کنندگان مایل هستند کالای خود را در بورس کالای ایران معامله کنند خود جای بررسی دقیق‌تری دارد.

وی اظهار داشت: از سوی دیگر کف قیمت‌ها در بازار داخلی به‌موازات معاملات بورس کالا تشخیص داده می‌شود؛ یعنی کمترین قیمت ممکن در بازار با فرض تضمین ویژگی‌های کیفی و شرایط تحویل در بورس کالا شناسایی می‌شود. این مطلب به‌معنی ایجاد یک بازار رسمی منسجم و دقیق‌ برای کشف قیمت‌ها است و تجربه نشان داده که کشاورزان معامله در بورس کالا را یک اولویت برای خود به‌شمار می‌آورند.

کشاورزان در بورس کالا ساده‌تر به پول خود می‌رسند

ناصرپور گفت: در معامله در بورس کالا ریسک اعتباری تقریبا وجود ندارد و کشاورزان ساده‌تر به پول خود می‌رسند، ضمن این‌که پرداخت مدت‌دار هم در این شیوه معامله وجود ندارد و در فاصله کوتاهی وجه حاصل از معاملات به حساب فروشنده واریز می‌شود.

3 عرضه ذرت تا پایان سال

وی در ادامه با بیان این مطلب که "هنوز هم شاهد پیگیری‌های وزارت جهادکشاورزی در مسیر رونق و توسعه این بازار هستیم و برای سال جاری عرضه ذرت 3 استان خوزستان، فارس و کرمانشاه از مسیر اوراق سپرده کالایی در بورس کالا انجام می‌شود"، اذعان داشت: البته در این شیوه شرکت پشتیبانی امور دام به‌عنوان مباشر طرح وارد عمل شده است و به‌عنوان مباشر فروشندگان بخشی از عملیات عرضه در بورس کالا را انجام می‌دهد.

این مقام مسئول اضافه کرد: سال گذشته نزدیک به 650 هزار تن ذرت در بورس کالای ایران مورد معامله قرار گرفت که از این میزان 460 هزار تن آن در چارچوب اوراق سپرده کالایی بود، این در شرایطی است که برای سال جاری امکان کاهش حجم معاملات در بورس کالا وجود دارد، آن‌هم در شرایطی که خشکسالی سال گذشته و به‌ویژه رشد جدی قیمت‌ها در بازار آزاد به کاهش جذابیت معامله در بورس منجر می‌شود.

تجربه مطلوب معامله محصولات در بورس

ناصرپور همچنین به سختگیری‌های انبارداری و دریافت کالا کنار تسویه وجوه سریع و امکان رقابت قیمتی و استانداردها و تضمین‌های مختلف در بورس کالا اشاره کرد و افزود: این موضوعات موجب شده تا تجربه مطلوبی از معامله در بورس فراهم شود که تمایل به تداوم این شیوه معاملاتی را ایجاد کرده است. البته خشکسالی‌ سال گذشته تأثیر چندانی بر وضعیت تولید و معاملات نداشت و مخصوصاً بارش‌های اخیر به تقویت تولید ذرت نیز منجر شد.

وی افزود: برای امسال احتمال عرضه و معامله 400 هزار تنی ذرت در بورس کالا وجود دارد، ضمن این که اگرچه این رقم به‌نسبت کارنامه معاملاتی سال گذشته اندکی تضعیف شده است، ولی حتی در سال قبل هم برآوردها با کارنامه معاملاتی تفاوت داشت و برای امسال هم نمی‌توان گفت که دقیقا چه‌رقمی از ذرت در بورس کالای ایران مورد معامله قرار می‌گیرد.

تضمین منافع کشاورز با اجرای قیمت تضمینی

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا در مورد معاملات جو در بورس کالا نیز گفت: امسال ماده 33 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی اجرا نشد که دلیل آن بالابودن قیمت جو در بازار داخلی بود؛ این موضوع به‌معنی عدم‌نیاز به اجرای این شیوه معاملاتی در بورس کالا است.

وی با اشاره به طرح قیمت تضمینی اذعان داشت: در فرآیند قیمت تضمینی دولت فاصله بین قیمت تضمین‌شده و نرخ مورد معامله را پرداخت می‌کند، ولی هم‌اکنون قیمت‌های مورد معامله در بازار آزاد بسیار بالاتر از قیمت‌های تضمینی است و نیازی به مداخله دولت در این زمینه وجود ندارد، بنابراین به‌صورت دقیق‌تر باید گفت جو چندانی برای تحویل در بورس کالا و معاملات آن وجود نداشت و این رویکرد معاملاتی هم اجرایی نشد.

این مقام مسئول ادامه داد: البته گندم نیز همین سرنوشت را دارد و در ابلاغیه امسال هیأت وزیران به آن اشاره نشده است، ضمن این‌که در سال جاری معاملات قیمت تضمینی در بورس کالا انجام نمی‌گیرد و باز هم معاملات با همان فرآیند کلی خرید تضمینی اجرایی خواهد شد.

وی گفت: البته این به‌معنی عدم عرضه گندم در بورس کالا نخواهد بود و گندم به‌صورت معمول در بازار فیزیکی مورد دادوستد قرار خواهد گرفت، بنابراین دولت خود گندم را عرضه خواهد کرد و خریداران اصلی با نرخ‌های مرسوم نسبت به خرید گندم اقدام خواهند کرد.

زمان برداشت و عرضه زیاد، دلیل افت قیمت زعفران

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا همچنین در خصوص شرایط فعلی حاکم بر بازار زعفران اظهار داشت: با توجه به این‌که این روزها زمان برداشت زعفران است، عرضه این محصول به‌مرور افزایش می‌یابد؛ بنابراین افت قیمت‌ها چندان هم غیرمنطقی نیست.

وی افزود: این در حالی است که زمانی شاهد معاملات نوبرانه زعفران بودیم که خود به‌معنی رشد قیمت‌ها قلمداد می‌شود؛ ولی هم‌اکنون بازار در حال بازیابی خود است و با واقعیت‌های موجود همخوانی بیشتری پیدا می‌کند.

سه‌گانه‌های اثرگذار بر بازار زعفران

ناصرپور با اشاره به این‌که در حال حاضر سه رخداد مهم در بازار زعفران در حال خودنمایی است که تأثیرگذار خود را بر قیمت این محصول گذاشته است، تصریح کرد: نخست این‌که در فصل برداشت زعفران قرار داریم و افزایش عرضه زعفران در بازار منطقی است.

همچنین پیمان‌سپاری ارزی هم خود به‌معنی سرعت‌گیر مهمی در مسیر صادرات رعفران ایفای نقش کرده است و به تکانه قیمتی منفی و مهمی منجر شده است. از طرف دیگر در هفته‌ها و ماه‌های اخیر نیز نوسان قیمت دلار هم کاهشی بوده و همین سیگنال هم به عقب‌گرد بهای زعفران در بازارهای نقدی، سپرده کالایی و آتی زعفران منجر شده است.

سالِ خوب زعفران

این مقام مسئول با اشاره به این‌که برای سال جاری دورنمای بازار محصولات کشاورزی مطلوب ارزیابی می‌شود و با توجه به بارش‌های فعلی این امیدواری‌ها حتی تقویت شده است، افزود: برای بازار زعفران نیز سال خوبی پشت سر گذاشته شد و وضعیت این بازار به‌معنی تحول در حوزه معاملات محصولات کشاورزی بر پایه ابزارهای مالی در بورس کالا بود.

قراردادهای مشتقه جدید در انتظار زعفران

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا همچنین در مورد فعالیت‌های در دست اقدام در فاز توسعه بازارها اظهار داشت: هم برای زعفران نگین و هم زعفران سرگل در حال برنامه‌ریزی‌ برای راه‌اندازی قراردادهای مشتقه جدیدی هستیم و در آینده اجرایی خواهد شد.

پذیرش انبارهای جدید زعفران در دست بررسی است

وی با اعلام این مطلب که در حال بررسی برای پذیرش انبارهای جدید در حوزه معاملات زعفران نیز هستیم، گفت: هر انباری که تقاضای پذیرش داشته باشد و از لحاظ کیفی مورد تایید باشد برای ما قابل قبول است و از این مسیر محدودیتی در بورس کالا وجود ندارد، اگرچه تاکنون درخواست‌ها بیشتر از منطقه خراسان به‌ویژه استان خراسان رضوی بود.

ناصرپور با ابراز این‌که پذیرش انبار در سایر استان‌ها به‌ویژه برای زعفران شاید بتواند به رونق مضاعف این بازار کمک کند و خریداران بیشتری را به این سمت جذب کند، اظهار کرد: از سوی دیگر و از لحاظ مقررات بورس انباردار موظف است کالا را در انبار تحویل دهد، ولی بر پایه توافقات شخصی این پتانسیل وجود دارد که اشخاص در هر نقطه‌ای بتوانند این کالا را تحویل بگیرند.

وی همچنین در خصوص زمان سررسید گواهی سپرده کالایی در انبارها نیز گفت: در این زمان خریدار موظف است کالای خریداری‌شده خود را در موعد مقرر تحویل بگیرد. البته پس از این زمان و پس از تحویل فیزیکی خارج از سیستم گواهی سپرده کالایی در بورس، امکان نگهداری کالا به‌صورت امانی توسط انباردار وجود دارد.

منبع: تسنیم