به گزارش تجارت نیوز، آندری راجولینا، رئیسجمهور ماداگاسکار، اوایل این ماه، قبل از اینکه ژنرالها کنترل این کشور جزیرهای را به دست بگیرند، از کشور فرار کرد و نتوانست پرچمی را که توسط معترضان با نماد جمجمه و استخوانهای ضربدری و کلاه حصیری در دست گرفته بودند را ببیند. معترضان نسل Z، که رهبران نپال و اندونزی تا مراکش، پرو و اکنون ماداگاسکار را به لرزه درآوردهاند، تحت همان تصویر، برگرفته از مانگای ژاپنی «وانپیس»، تجمع کردهاند. خواه آنها را نسل تیک تاک، نسل Z (متولدین بین سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲) یا صرفاً معترضان دانشجو بنامید، جوانان در سراسر جهان خواستار تغییرات سیاسی هستند.
این واقعیت را از شیخ حسینه، نخستوزیر سابق بنگلادش، بپرسید که سال گذشته توسط اعتراضات دانشجویی از سمت خود برکنار شد. اعتراضات نسل زد (Gen Z) به ویژه در کشورهایی که میانگین سنی پایین است، مانند ماداگاسکار که نیمی از جمعیت آن زیر ۱۹ سال سن دارند، قابل توجه است. در این کشورها، اعتراضات با قطعی برق و آب شعلهور شد، اما مانند سایر بازیگران، کمبود شغل و انزجار از نخبگانی که ثروت خود را به رخ میکشند، دلایل عمیقتری بود که جوانان را به خیابانها کشاند.
پاشنه آشیل نسل زد
در آفریقا، جایی که میانگین سنی ۱۹ سال است و ایجاد فرصتهای شغلی چالشساز، جوانان نیرویی به طور فزایندهای قدرتمند، هر چند غیرقابل پیشبینی، به حساب میآیند. پیشتر جوانان آشنا به فناوری در سودان به موجی از اعتراضات که دیکتاتوری ۳۰ ساله عمر البشیر را در سال ۲۰۱۹ سرنگون کرد، کمک کردند. سال گذشته نیز در کنیا، معترضانی که صریحاً خود را نسل زد معرفی میکردند، رئیسجمهور ویلیام روتو را مجبور کردند تا افزایش مالیات پیشنهادی را لغو و کابینه خود را برکنار کند.
ماه جاری در مراکش، معترضانی که خود را نسل Z 212 (با الهام از کد تلفن) مینامیدند، به خیابانهای رباط، کازابلانکا و طنجه آمدند تا چشماندازهای بهتری را مطالبه کنند و هزینههای جام جهانی 2030 را که مراکش میزبان مشترکش است، محکوم کنند. اعتراضات نسل زد – که در فضای رسانههای اجتماعی سازماندهی میشوند – فاقد رهبران مشخص است. این یک نقطه قوت است و باعث میشود که آنها در کشورهای مختلف از کنیا تا نپال، علیرغم سرکوب مرگبار دولتی، همچنان به خیابان بیایند و مقاومت کنند؛ گزارهای که سرکوبشان را دشوارتر میکند. اما ماهیت نامنظم اعتراضات نسل زد همچنین یک نقطه ضعف است. آنها اغلب فاقد ابزارهایی برای تبدیل خشم مشروع به سیاستهای منسجم یا ساختارهای سیاسی جایگزین هستند و همین امر آنها را در معرض ارائه راهحلهای فوری توسط مردان قدرتمند کاریزماتیک قرار میدهد.
نسلی که صدایش خاموش نمیشود!
وضعیت فرقهای کاپیتان ابراهیم ترائوره، انقلابی خودخوانده ضد امپریالیست بورکینافاسو و استاد تیکتاک، نمونهای از این موارد است. شاید دور از ذهن نباشد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، که او نیز به سرعت به کاربرد سیاسی تیکتاک پی برد، به عنوان یکی از ذینفعان کنش جوانانی که به دنبال فروپاشی سیاست به صورت عادی هستند، دیده شود.
نسل زد میتواند منبع بیثباتی سیاسی باشد. در سودان، یک جنبش مدنی آرمانگرا شاهد بود که قدرتش توسط ژنرالهایی که کشور را به یک جنگ داخلی خونین فرو بردند، ربوده شد. در ماداگاسکار، خود راجوئلینا، که در آن زمان یک دیجی ۳۴ ساله بود، در سال ۲۰۰۹ در عصر اعتراضات جوانان به قدرت رسید، اما توسط نسل بعدی و چند ژنرال از قدرت کنار گذاشته شد. اعتراضات جوانان همچنین طعمه آسانی برای کمپینهای اطلاعات نادرست است که میتوانند نارضایتیهای مشروع را به اهداف شوم، از جمله حمایت از مزدوران روسی یا کودتاهای داخلی، تبدیل کنند.
با این حال، معترضان نسل Z میتوانند نیرویی برای تحقق خیر باشند و به نخبگان ریشهدار هشدار دهند که سیاست یک قرارداد اجتماعی است، نه مجوزی برای غارت. بسیاری از رهبران محاسبه میکنند که بهترین شانس بقای آنها سرکوب اعتراضات است. اما آنها باید آگاه باشند که جنبشهای جوانان خاموش نمیماند بلکه باز میگردد. راه بهتر برای بقا، ایجاد محیطی مساعد برای مشاغل، خدمات و امنیت است. رهبرانی که نمیتوانند چنین اولویتهایی را فراهم کنند، میتوانند انتظار داشته باشند که به زودی پرچمی با طرح جمجمه و استخوان ضربدری را در خیابانی در نزدیکی خود ببینند.
