به گزارش تجارت نیوز، «جمهوری اسلامی ایران قطعاً توقعات آن‌ها را نخواهد پذیرفت.» این بخشی از صحبت‌های رهبر انقلاب در دیدار رمضانی با مسئولان نظام است که دقیقاً یک روز پس از مصاحبه دونالد ترامپ با شبکه «فاکس بیزینس» در رابطه با ارسال نامه‌ای برای آیت‌الله خامنه‌ای نسبت به تمایل آمریکا برای ادامه مذاکرات هسته‌ای بیان شد.
ایشان در این دیدار همچنین اظهار داشته‌اند: «اصرار برخی از دولت‌های قلدر برای مذاکره، به منظور حل مسائل نیست، بلکه برای تحکّم و تحمیل توقعات خودشان است.»
رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه خود با رسانه نزدیک به جمهوری‌خواهان آمریکایی مدعی شده بود: «دو راه می‌توان با ایران برخورد کرد: نظامی یا شما معامله کنید.» و افزوده بود که گزینه دوم را ترجیح می‌دهد.
رئیس‌جمهور آمریکا از همان روز‌های تبلیغات انتخاباتی نیز در اظهارنظر‌های مختلف مدعی شده بود: «اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد تا منجر به ترس از رویارویی نظامی می‌شود، چرا که تهران اورانیوم را در سطوح نزدیک به تسلیحات غنی می‌کند – خلوصی که تنها کشور‌های دارای سلاح اتمی به دنبال آن هستند.»
او در اشاره‌ای گذرا از آنچه در نامه اخیر خود با رهبر انقلاب مطرح کرده است نیز اظهار می‌دارد: «من نامه‌ای برای آن‌ها نوشتم و در آن نوشتم: امیدوارم شما بخواهید مذاکره کنید، زیرا اگر ما مجبور به ورود نظامی شویم، چیز وحشتناکی خواهد بود.» ترامپ پیش از آن نیز گفته بود «من ترجیح می‌دهم برای یک معامله مذاکره کنم. من مطمئن نیستم که همه با من موافق باشند، اما ما می‌توانیم معامله‌ای ببندیم که به همان خوبی باشد که اگر شما از نظر نظامی برنده شوید. قرار است چیزی به این صورت اتفاق بیفتد.»
ترامپ هیچ جزئیاتی در مورد آنچه که در این نامه به طور خاص به ایران پیشنهاد شده است، ارائه نکرد اما به فاکس بیزینس گفت که در خطاب به رهبر ایران آورده است: «امیدوارم شما بخواهید مذاکره کنید، زیرا برای ایران بسیار بهتر خواهد بود.»
او می‌گوید:« فکر می‌کنم آن‌ها (ایرانی‌ها) می‌خواهند این نامه را دریافت کنند و جایگزین دیگر این است که ما باید کاری انجام دهیم زیرا نمی‌توانیم به آن‌ها اجازه دهیم سلاح هسته‌ای داشته باشند.»
آمریکایی‌ها و راه‌اندازی مجدد سیاست چماق و هویج
ترامپ که با سیاست چماق و هویج، برخورد نظامی یا مذاکره نامه خود را راهی ایران کرده است ماه گذشته میلادی سندی را با هدف بازگرداندن فشار حداکثری بر ایران از جمله تحریم‌های شدیدتر امضا کرد. او مدعی شده است که از تهران می‌خواهد تا وارد گفت‌وگو شود و آمادگی خود را برای مذاکره درباره توافقی که به اقتصاد ایران کمک کند، ابراز می‌کند.
این در حالی است که رئیس‌جمهور آمریکا در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه، از توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های بزرگ جهان که تحت عنوان «برجام» شناخته می‌شود، خارج شد؛ بر اساس معاهده ۲۰۱۵ یا برجام، ایران برنامه هسته‌ای خود را در ازای لغو تحریم‌ها محدود می‌کرد.
حالا با گذشت نزدیک به 7 سال از این خروج (اردیبهشت 1397)، دونالد ترامپ می‌گوید نامه‌ای را به ایران ارسال کرده که هنوز به دست مقامات تهران نرسیده است؛ نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل متحد و اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کردند که هنوز نامه رئیس‌جمهور آمریکا را دریافت نکرده‌اند.
نامه‌ای که گفته می‌شود به دنبال مذاکره بر سر یک توافق جدید با تهران برای مهار برنامه هسته‌ای است که به سرعت در حال پیشرفت است. موضوعی که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، آن را پیشنهادی در شرایط نادرست می‌داند و تأکید می‌کند: «در صورتی که تهران تحت تحریم‌های شدید واشنگتن باقی بماند، مذاکره نمی‌کند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی کشور در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه تصریح می‌کند: «تا زمانی که آمریکا به سیاست فشار حداکثری و تهدیدات خود ادامه دهد، وارد مذاکره مستقیم با آمریکا نخواهیم شد.» از زمان روی کار آمدن ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵، دولت ترامپ تحریم‌هایی را علیه ایران – از جمله شبکه نفتی کشور – به عنوان بخشی از استراتژی «فشار حداکثری» خود وضع کرده است.
سابقه نامه‌نگاری مقامات آمریکایی
ارسال نامه از سوی مقامات آمریکائی برای رهبر ایران امری مسبوق به سابقه است. باراک اوباما، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا نیز، نامه‌هایی را پیش از شروع مذاکراتی که منجر به «برجام» شد، برای رهبر ایران نوشت. نامه‌های اوباما به آیت‌الله خامنه‌ای، نامه‌هایی مستقیم و محرمانه تلقی می‌شدند که مقامات وقت آمریکا ادعا می‌کنند برای دعوت ایران نسبت به نشستن پای میز مذاکره ارسال شده‌اند. نامه‌هایی که در اردیبهشت و شهریور ۸۸، دی ماه ۹۰ و آبان ۹۳ تسلیم مقامات تهران شده‌اند.
علی شمخانی نماینده رهبر و دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی ایران ۲۱ آبان ۱۳۹۳ تأیید کرد آقای خامنه‌ای به بعضی از نامه‌های باراک اوباما به رهبر ایران که عمدتاً بر مسأله برنامه اتمی ایران متمرکز بوده پاسخ داده است. ۲۵ بهمن ۱۳۹۳ روزنامه وال استریت ژورنال نیز از ارسال نامه‌ای از سوی رهبر ایران، به باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا خبر داد. این روزنامه آمریکایی به نقل از یک دیپلمات ایرانی نوشت، این نامه در بهمن ۹۳ نوشته شده و در پاسخ به نامه‌ای است که باراک اوباما در مهرماه همان سال به آیت‌الله خامنه‌ای نوشته و در آن در مورد امکان همکاری آمریکا و ایران در جنگ با داعش در صورت حصول توافق هسته‌ای میان دو کشور صحبت کرده بود. این دیپلمات گفته است که نامه رهبر انقلاب «محترمانه» بوده اما هیچگونه تعهد و قولی در بر نداشته است.
مخالفت با مذاکرات در دولت وفاق
اما آنچه در ماه‌های اخیر و پس از روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان در مخالفت با امر مذاکره میان ایران و آمریکا شکل گرفته است برای نخستین بار در مردادماه سال جاری انجام شد که رهبر انقلاب گفت تعامل با «دشمن» ضرورتی ندارد.
این اتفاق پس از آن رخ داد که در تیرماه ۱۴۰۳ مسعود پزشکیان، چهره میانه‌رو با گرایش‌های اصلاح‌طلبانه به عنوان رئیس‌جمهور جدید ایران انتخاب شد و یکی از وعده‌های او برای دستیابی به آرای طرفدارانش هم این بود که به یک توافق جدید با قدرت‌های جهانی، مشابه برجام دست پیدا کند. وعده‌ای که حتی به نشستن پای میز مذاکره هم منتهی نشد.
در حال حاضر تنش‌های ایران با آمریکا، اسرائیل و حتی اروپا در سطح بسیار بالایی در جریان است. علاوه بر تهدیدات نظامی ایالات متحده و نتانیاهو، کشور‌های اروپایی نیز موکدا ایران را تهدید به عملیاتی کردن سیستم «اسنپ بک» که منجر به بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل می‌شود، می‌کنند. (مسیر اجرای اسنپ‌بک از طریق مکانیزم حل اختلاف مندرج در برجام است. اگر عضوی از اعضای این توافق به این نتیجه برسد که عضو دیگری از توافق به تعهدات‌اش ذیل برجام پایبند نیست، می‌تواند این موضوع را در کمیسیون مشترک برجام مطرح کند. سپس اگر بعد از ۳۵ روز این موضوع در کمیسیون مشترک برجام حل نشد، مسأله به شورای امنیت ارجاع خواهد شد.)
موضوعی که در بیانات روز شنبه 18 اسفند 1403 رهبر انقلاب در جمع کارگزارن نظام نیز به آن اشاره و خطاب به اروپایی‌ها اینگونه گفتند: «حالا آن سه کشور اروپایی هم اعلامیه می‌دهند اعلام می‌کنند که ایران به تعهدات هسته‌ای خودش در برجام عمل نکرده! از این طرف یکی از آن‌ها سؤال کند شما عمل کردید؟! شما می‌گویید ایران به تعهدات خودش در برجام عمل نکرده، خیلی خب شما به تعهدات خودتان در برجام عمل کردید؟ شما از روز اول عمل نکردید! بعد که آمریکا خارج شد، قول دادید که یک جوری جبران کنید، زیرا قولتان زدید، باز یک چیز دیگر گفتید، زیر قول دوم هم زدید.»
آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه بیان کردند: «بالاخره بی‌چشم‌ورویی هم حدی دارد! آدم خودش عمل نکند به تعهد، بعد به طرف بگوید چرا به تعهد عمل نمی‌کنی! دولت، دولت وقت یک سال تحمل کرد بعد مجلس شورای اسلامی وارد میدان شد، خب، دید مصوبه‌ای گذراندند، جز این راهی وجود ندارد. الان هم همینجور است، الان هم در مقابل حرف زور، در مقابل زورگویی راهی وجود ندارد.»
زورگویی که رهبر ایران به آن اشاره می‌کند در اظهارنظر‌های مقامات غربی بار‌ها و بار‌ها بیان شده است. از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید، دولت او نیز، همواره مدعی شده است که باید از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری شود. البته سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده اخیراً در گزارش‌های خود این ادعا را مطرح کرده‌اند که ایران هنوز برنامه تسلیحاتی خود را آغاز نکرده است، اما «فعالیت‌هایی را انجام داده است که در صورت تمایل، این کشور را برای تولید یک دستگاه هسته‌ای بهتر قرار می‌دهد.»
