وقتی نقاب دیپلماسی افتاد؛ نفت روسیه پاشنه آشیل روابط هند و آمریکا

به گزارش تجارت نیوز، روز چهارم اوت، دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی خود، Truth Social، هند را هدف انتقادهای تندی قرار داد و نوشت که خریدهای عظیم نفتی هند، «ماشین جنگی روسیه» را تامین مالی می‌کند و به همین دلیل این کشور با تعرفه‌هایی بسیار سنگین‌تر از ۲۵ درصدی که هفته گذشته اعمال شده، مواجه خواهد شد.

ترکش‌های حمایت هند از پوتین

از یک منظر، حرف ترامپ چندان بی‌پایه نیست: پیش از جنگ اوکراین، روسیه تنها ۰.۲ درصد از واردات نفت هند را تامین می‌کرد؛ اما اکنون به بزرگ‌ترین تامین‌کننده هند تبدیل شده و بین ۳۵ تا ۴۰ درصد از واردات نفت این کشور را در اختیار دارد. با این حال، خشم ترامپ نشان‌دهنده تیرگی فزاینده روابط رئیس جمهوری امریکا با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند است.

مذاکرات چندماهه دو کشور برای دستیابی به «توافقی کوچک»، تنها یک درصد از تهدید اولیه تعرفه ۲۶ درصدی بر صادرات هند به آمریکا را کاهش داده است. این تعرفه‌ها که قرار است یک هفته پس از صدور فرمان اجرایی جنجالی ۳۱ ژوئیه اعمال شوند، هنوز شامل جریمه روسیه نیستند. ترامپ پیش‌تر از میزان تجارت دوجانبه ۱۹۰ میلیارد دلاری میان دو کشور شکایت کرده بود؛ رقمی که از دید هند، نشانه‌ای از تعمیق روابط تلقی می‌شد، اما در نگاه ترامپ نشانه‌ای است منفی. رئیس‌جمهوری ایالات متحده می‌گوید آمریکا با هند درگیر «کسری تجاری عظیم ۴۶ میلیارد دلاری!!!» است.

در هند، به‌نظر می‌رسد کسی تمایلی به مصالحه ندارد. مودی در سخنرانی عمومی خود در دوم اوت، بدون نام بردن مستقیم از رئیس‌جمهور آمریکا، بر لزوم خودکفایی اقتصادی در دوران بی‌ثباتی جهانی تاکید کرد. همزمان گروهی از مقام‌های هندی بدون آن که نامشان فاش شود به رسانه‌های بین‌المللی گفته‌اند که هند حق دارد از روسیه نفت خریداری کند.

در این میان هیات مذاکره‌کننده آمریکایی، طبق برنامه قبلی، قرار است از ۲۵ اوت برای دور ششم گفت‌وگوها وارد دهلی‌نو شود؛ با این حال، آجیت دوال، مشاور امنیت ملی هند، ظاهرا ۵ اوت به مسکو خواهد رفت و سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه نیز احتمالا تا پایان ماه به روسیه سفر خواهد داشت.

پشت پرده تنش میان متحدانی که دشمن شدند

این وضعیت تفاوت زیادی با دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ دارد، زمانی که رئیس‌جمهوری ایالات متحده و مودی از تگزاس تا گجرات استادیوم‌ها را پر کردند و از روابط گرم دو کشور سخن گفتند. در آن دوران، هند موفق شد قراردادهایی برای خرید تجهیزات نظامی و فناوری‌های اختصاصی ناتو منعقد کرده و معافیت‌هایی در قبال روابطش با روسیه بگیرد. نگرانی مشترک از رشد قدرت چین نیز به این روابط فوریت بخشید. به همین دلیل، هند از بازگشت ترامپ به قدرت استقبال کرد. بر اساس نظرسنجی سال ۲۰۲۴ شورای روابط خارجی اروپا، ۸۴ درصد از مردم هند باور داشتند ترامپ به نفع کشورشان عمل می‌کند؛ بالاترین میزان اعتماد در میان ۲۴ کشوری که آمارش بررسی شد.

اما علی‌رغم استقبال ظاهری مودی از سفرش به کاخ سفید، یکی از روزنامه‌نگاران مطلع مدعی است که دیپلمات‌های هندی از «بی‌احترامی پشت پرده» ترامپ نسبت به نخست‌وزیر هند شوکه شده‌اند. ترامپ از هند خواسته که سلاح‌های بیشتری از آمریکا خریداری کند. او حتی مهاجران غیرقانونی هندی را با هواپیمای نظامی و در حالی که دستبند به دست داشتند، به کشورشان بازگرداند. یکی از سفیران پیشین هند می‌گوید اختلافات تجاری بین دو کشور در دوره اول ترامپ «نخستین نشانه از دیوانگی‌هایی بود که عریان شد».

آرامش قبل از طوفان؟

ارزیابی‌های اقتصادی از تاثیر تعرفه‌های موسوم به MAGA Tariffs همچنان نامشخص است. بانک بارودای هند برآورد کرده که این تعرفه‌ها ممکن است ۰.۲ درصد از رشد اقتصادی سال ۲۰۲۶ بکاهند، هرچند اقتصاد همچنان با نرخ حدود ۶.۵ درصد رشد خواهد کرد. به‌گفته بانک Axis، صنایعی مانند جواهرات و نساجی آسیب‌پذیرتر خواهند بود، در حالی‌که معافیت‌های فعلی برای دارو و الکترونیک همچنان برقرار است. از آنجا که هند بزرگ‌ترین صادرکننده داروهای ژنریک در جهان است، این موضوع آرامش‌بخش خواهد بود. همچنین صادرات الکترونیکی هند در حال رونق است و تحلیل‌گران انتظار دارند اپل همچنان بیشتر آیفون‌های بازار آمریکا را در هند تولید کند. با این حال، ممکن است برخی شرکت‌ها جذب کشورهایی با تعرفه پایین‌تر شوند. رقبای اصلی هند مانند اندونزی، مالزی و ویتنام، با تعرفه‌هایی بین ۱۹ تا ۲۰ درصد مواجه شده‌اند.

در این میان معدود چهره‌های سرسخت حامی آمریکا در هند نیز اعتماد خود را از دست داده‌اند. جایشانکار، که سال‌ها تلاش کرد افکار عمومی هند را به‌سوی روابط نزدیک با آمریکا سوق دهد، اخیرا از ترامپ دفاع نکرده است. او ۴ اوت گفت: «ما در دورانی پیچیده و پرابهام زندگی می‌کنیم. خواست جمعی ما دستیابی به نظمی جهانی منصفانه و نماینده واقعی ملت‌هاست، نه نظمی که در انحصار چند قدرت باشد.»

یکی از تحلیل‌گران تندرو در حوزه سیاست خارجی اکنون از اصطلاحی استفاده می‌کند که معمولا برای چین به کار می‌رود: هند باید از آمریکا دوری کرده و بدین طریق ریسک‌ها را کاهش دهد. همچنین، اقتصاددانان لیبرال هند نیز دیگر از کاهش یک‌طرفه تعرفه‌ها دفاع نمی‌کنند. یکی از دست‌اندرکاران سیاست خارجی می‌گوید که در گذشته این دیدگاه حاکم بود که «نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد» و حالا به‌نظر می‌رسد هند دوباره به همان دیدگاه بازخواهد گشت.