به گزارش تجارت نیوز، ماه آینده قصد دارم «چند هفته‌ای را در لندن بگذرانم.» چنین جمله‌ای در یک پرواز شلوغ از دهلی به پریاگراج شنیده شد. مسافران همراه او، با جواهرات طراحان مشهور و کیف‌های لویی ویتون، به سمت این شهر در ایالت شمالی اوتار پرادش می‌رفتند تا در ماها کومب ملا، گردهمایی عظیم هندوها، شرکت کنند و احتمالاً پس از آن به لندن سفر کنند.

این جشنواره که هر 12 سال یک بار با هم‌راستایی خاصی از سیارات برگزار می‌شود، شامل آیینی است که در آن مردم در محل تلاقی رودخانه‌های گنگا و یامونا غسل می‌کنند. باور بر این است که این غسل گناهان را می‌شوید و رستگاری به همراه دارد. این چشم‌انداز همیشه میلیون‌ها زائر را از سراسر هند جذب کرده است. اما آخرین دوره ماها کومب که در 26 فوریه به پایان رسید، به شیوه‌ای جدید و جالب توجه، مردم این کشور و کشورهای دیگر را جذب کرد.

از سنت فقرا تا مد نخبگان

سفری که به طور سنتی متعلق به فقیرترین اقشار هند تلقی می‌شد، اکنون توسط نخبگان و سطح بالای جامعه پذیرفته شده است. جایی که زمانی ممکن بود آن‌ها از غوطه‌ور شدن در آب‌های آلوده (که مقامات هندی گفته‌اند حاوی موادی مانند مدفوع است) و شلوغی جمعیت (که در 29 ژانویه باعث مرگ ده‌ها نفر در ازدحام شد)، وحشت کنند، این بار همگی از آن لذت بردند. بازیگران، کریکت‌بازان و مدیران برجسته همگی در این مراسم شرکت کردند. تورهای لوکس، بسته‌های توریستی ارائه دادند که وعده «ترکیبی بی‌نظیر از شکوه و غنای فرهنگی» را می‌دادند. ایمان و اعتقادات هرگز این‌قدر مد روز نبوده است.

ایمان و ثروت

بخشی از این روند نشان‌دهنده ترکیب باورهای پایدار با افزایش ثروت است. طبق یک نظرسنجی، حدود 80 درصد از هندی‌ها دین را بخش مهمی از زندگی روزمره خود می‌دانند؛ رقمی که حتی با مدرن شدن کشور تغییر چندانی نکرده است. در واقع، رشد اقتصادی راه‌های جدیدی را برای هندی‌ها فراهم کرده تا اعتقادات خود را ابراز کنند.

برای مثال، سفرهای مذهبی در سال‌های اخیر افزایش یافته است که بخشی از آن به دلیل رونق در حمل‌ونقل هوایی داخلی است. تمامی خطوط هوایی بزرگ هند پروازهای روزانه ویژه‌ای برای ماها کومب ارائه دادند. به همین ترتیب، افزایش مالکیت خودرو به هزاران نفر اجازه داد تا با خودرو به پریاگراج بروند. خبرنگار اکونومیست در قایقی که به سمت محل تلاقی می‌رفت، با خانواده‌ای از هشت نفر ملاقات کرد که با یک خودروی شاسی‌بلند از شهر غربی سورات، 1200 کیلومتر رانندگی کرده بودند تا در این مراسم شرکت کنند.

ترکیب سنت و مدرنیته

رشد اقتصادی به بزرگ‌تر شدن جشن‌های هندو کمک کرده است اما عوامل دیگری نیز این جشن‌ها را جذاب‌تر کرده‌اند. محل تلاقی در پریاگراج حال و هوای ترکیبی از معبد و پارک تفریحی داشت. برخی از زائران با احترام و خشوع غسل کردند، عده‌ای با شادی در آب شیرجه زدند و تقریباً همه این لحظه را با تلفن‌های همراه خود ثبت کردند. خانواده‌ای که از سورات آمده بودند گفتند که پس از دیدن تصاویر در شبکه‌های اجتماعی احساس کردند که باید در این زیارت شرکت کنند.

نقش رهبران سیاسی هند

تأثیرگذارترین افراد، رهبران سیاسی هند هستند. حزب حاکم بهاراتیا جاناتا (BJP) نقش متولی هندوئیسم را بر عهده گرفته است. ترویج اهداف هندو به یک اولویت در سیاست عمومی تبدیل شده است. در این دوران، بسیاری از هندی‌ها معتقدند که دینداری نه تنها نشانه ایمان بلکه نمادی از میهن‌پرستی و پیشرفت است. طبق نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو در سال 2021، تقریباً دو سوم هندوها که حدود 80 درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند، گفتند که هندو بودن بخشی از هویت واقعی یک هندی است.

برای حزبی که از ناسیونالیسم هندو حمایت می‌کند، «ماها کومب ملا» صحنه‌ای ایده‌آل برای نمایش قدرت بود. سیاستمداران همیشه از این جشنواره برای نشان دادن اعتقادات هندو خود به رأی‌دهندگان استفاده کرده‌اند، اما این بار حزب حاکم بهاراتیا جاناتا این رویداد را کاملاً به خود اختصاص داد. در سراسر پریاگراج و حتی هند، پوسترهایی که فضایل این جشنواره را ستایش می‌کردند، با تصاویر بزرگ نارندرا مودی، نخست‌وزیر و یوگی آدیتیانات، راهب-رهبر اوتار پرادش، پر شده بودند.

آمار و ارقام

دولت با افتخار اعلام کرد که حدود 400 میلیون نفر در این مراسم شرکت کرده‌اند؛ این رقم بعداً به 700 میلیون نفر افزایش یافت که به طرز غیرقابل باوری نشان می‌دهد نیمی از جمعیت هند در این زیارت شرکت کرده‌اند. با این حال، در موارد دیگر مربوط به کومب، شمارش‌ها محتاطانه‌تر بوده است. مقامات گفتند که در ازدحام ماه گذشته 30 نفر کشته شده‌اند؛ اما منابع دیگر تعداد واقعی را بسیار بیشتر گزارش کرده‌اند. جداسازی مناطق وسیع برای افراد خاص و نخبگان نیز به مدیریت جمعیت کمکی نکرد.

پیروزی حزب بهاراتیا جاناتا

با وجود این تراژدی، حزب حاکم بهاراتیا جاناتا این رویداد را به عنوان یک پیروزی تبلیغ می‌کند. پس از غسل کردن، همسفران در قایق می‌گفتند که بخشی از این شادی به دلیل تلاش‌های مودی و یوگی برای سازمان‌دهی چنین رویداد شگفت‌انگیزی است. برای حزب بهاراتیا جاناتا، شاید این همان چیزی است که رستگاری به نظر می‌رسد.