گلستان در بحران کم‌آبی/ ضرورت انتقال آب از جنوب به شمال استان

به گزارش تجارت نیوز، ایرج حیدریان روز چهارشنبه در نشست خبری که در سد نرماب برگزار شد اظهار کرد: ساخت سدها در جنوب استان با رعایت استانداردهای محیط‌زیست و منابع طبیعی، چالشی پیچیده است که با دقت مدیریت می‌شود.

وی ادامه داد: سد نرماب، بزرگ‌ترین سد خاکی همگن گلستان، نتیجه مطالعات جامع از سال ۱۳۵۰ توسط مشاوران ایرانی و خارجی است که با ظرفیت مخزن ۱۰۰ میلیون مترمکعب، اهدافی چندگانه را دنبال می‌کند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان افزود: تامین آب برای شبکه آبیاری ۱۰ هزار هکتاری، مدیریت ۴۰ درصد از آورد سه رودخانه اصلی گرگان‌رود، خرمارود و نرماب برای کنترل سیلاب و آبرسانی به ۱۳۰ روستا و بیش از ۵۳۵ هزار نفر،معادل بیش از یک‌چهارم جمعیت استان از جمله این اهداف است.

حیدریان ادامه داد: این پروژه همزمان با جابجایی روستاها، احداث جاده‌های جایگزین و استملاک اراضی پیش می‌رود که کاری عظیم و چندوجهی است.

فاینانس داخلی؛ پیروزی در برابر تحریم‌ها

وی گفت: سد نرماب به‌عنوان اولین پروژه کشور که از فاینانس داخلی ماده ۵۶ بهره‌مند شده، نمادی از موفقیت در شرایط تحریم است.

حیدریان با مقایسه این پروژه با سد مشابهی در بوشهر که تنها ۵۲ درصد پیشرفت داشته، اعلام کرد: بدنه سد نرماب به‌طور کامل تکمیل شده و این دستاورد مرهون همکاری قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و استفاده از منابع غیرعمومی است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به سابقه استفاده از تسهیلات بانک توسعه اسلامی در پروژه‌هایی مانند سد دانشمند و شبکه گلستان، خاطرنشان کرد: ایران به‌عنوان سومین سهام‌دار این بانک، از تسهیلات با کارمزد ۲ درصد بهره‌مند است و شبکه آبیاری گلستان نیز از این منابع تأمین مالی می‌شود که نقش مهمی در پیشبرد پروژه‌های زیرساختی دارد.

وی گفت: از مجموع هزار و ۱۰ هکتار اراضی مورد نیاز، تاکنون ۶۶۰ هکتار استملاک شده و ۳۵۰ هکتار باقی‌مانده است که برای فاز اول آبگیری، ۲۸۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی خریداری خواهد شد.

حیدریان بیان کرد: همچنین، جابجایی روستاهای جنگلده پایین و جنگلده بالا با ساخت ۲ هزار و ۶۰ واحد مسکونی در حال انجام است و اگر منابع مالی تا شهریور تامین شود، فاز اول آبگیری تا پایان سال جاری محقق خواهد شد.

مولدسازی اموال دولت، راهکار مالی نوین

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به برنامه تأمین مالی پروژه از طریق مولدسازی اموال مازاد دولت گفت: با مجوز قبلی وزارت اقتصاد، اموال دولت در سطح ملی برای تسویه مطالبات قرارگاه خاتم‌الانبیا و تکمیل پروژه‌هایی نظیر شبکه نرماب و سد شصت‌کلاته استفاده خواهد شد.

وی بیان کرد: نیاز مالی فاز اول سد نرماب ۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده که با تأمین به‌موقع، آبگیری سد در نیمه دوم سال آغاز می‌شود.

حیدریان با قدردانی از قرارگاه خاتم‌الانبیا، اظهار کرد: اجرای این پروژه با منابع عمومی دولت بیش از ۵۲ سال طول می‌کشید اما با فاینانس داخلی و مولدسازی، این زمان به‌طور چشمگیری کاهش یافته است.

وی از پیگیری جلسات با سازمان خصوصی‌سازی، وزارت اقتصاد و وزارت نیرو برای نهایی‌سازی فروش اموال خبر داد و پیشنهاد کرد که اسکان مجدد روستاها نیز در قرارداد قرارگاه گنجانده شود تا سرعت اجرا افزایش یابد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان با هشدار درباره پیامدهای کشت شالی، این نوع کشت را بزرگ‌ترین تهدید برای منابع آبی و خاکی استان دانست و بر ضرورت تغییر الگوی کشت تأکید کرد.

حیدریان اظهار کرد: سالانه ۷۰ هزار هکتار شالی در گلستان کشت می‌شود که هر هکتار آن حداقل ۱۵ هزار مترمکعب آب نیاز دارد. این میزان معادل نیمی از ظرفیت منابع آبی استان در بخش آشامیدنی است.

وی افزود: در گذشته، گلستان به‌عنوان سرزمین طلای سفید (پنبه) شناخته می‌شد که هر هکتار آن تنها سه هزار مترمکعب آب مصرف می‌کند و زنجیره تولید آن اشتغال‌زایی بالایی دارد.

حیدریان با تأکید بر جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر که معیشت کشاورزان را تأمین کند، گفت: سرانه مصرف آب شرب در گلستان سالانه هزار و ۲۵۰ مترمکعب به ازای هر نفر است که در مقایسه با مازندران (۲ هزار مترمکعب)، خراسان شمالی (هزار و ۹۰۰ مترمکعب) و سمنان (هزار و ۶۰۰ مترمکعب) پایین‌تر است.

وی با اشاره به تنش آبی در برخی شهرها و روستاهای گلستان به دلیل کم‌بارشی‌های اخیر، از طرح‌هایی مانند سدسازی (نرماب چهل‌چای، آقدکش، بهارستان رامیان)، علاج‌بخشی سد وشمگیر و شیرین‌سازی آب دریا برای تأمین منابع آبی جدید خبر داد.

حیدریان افزود: مجوز خرید تضمینی ۱۵ هزار مترمکعب آب از شیرین‌سازی دریا و ۹۹.۲ میلیون دلار اعتبار از بانک توسعه تعاون برای شبکه آبیاری و زهکشی سد قره‌سو زرین‌گل اخذ شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان همچنین از حفر ۳۵ حلقه چاه با ظرفیت ۲۰ میلیون مترمکعب، ساخت ۲۲ هزار مترمکعب مخزن ذخیره آب و برنامه‌ریزی برای ساخت همین میزان مخزن دیگر خبر داد و افزود: تامین آب مورد نیاز صنعت از دریا و تصفیه فاضلاب گرگان نیز مصوبه وزارت نیرو را دریافت کرده است.

حیدریان با اشاره به وجود ۱۹ هزار و ۹۴۵ حلقه چاه مجاز در گلستان (17 هزار و ۶۴۳ کشاورزی، هزار و ۴۱۹ صنعتی و ۸۸۳ آشامیدنی) گفت: از این تعداد، پنج هزار و ۲۲۱ چاه برقی و مابقی دیزلی هستند.

وی تاکید کرد: تجهیز چاه‌ها به کنتور هوشمند می‌تواند برداشت آب زیرزمینی را مدیریت کند. همچنین، از ۲۱ هزار و ۶۵ چاه بدون پروانه، ۱۰ هزار و ۵۵۵ چاه تعیین تکلیف شده و مابقی در حال بررسی است.

وی بر مدیریت مصرف آب در کشاورزی و رعایت الگوی کشت تاکید کرد و خواستار تسریع در زهکشی ۱۲۰ هزار هکتار اراضی شیب‌دار برای جلوگیری از رسوب‌گذاری در مخازن سدها و رودخانه‌ها شد.

به گزارش ایرنا، ساخت سد نرماب چهل چای مینودشت در سال ۱۳۹۰ با اعتبار اولیه سه هزار و ۷۳۰ میلیارد ریال در قالب ۸۵ درصد فاینانس داخلی و سهم قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و ۱۵ درصد سهم دولت بر روی رودخانه نرماب این شهرستان آغاز شده است.

این سد که ظرفیت ذخیره ۱۲۵ میلیون مترمکعب آب و قابلیت تنظیم حدود ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب را در سال دارد، علاوه بر تامین آب آشامیدنی پایدار افزون بر ۵۵۰ هزار نفر جمعیت شرق استان گلستان، تامین آب بخشی از زمین‌های کشاورزی منطقه، کنترل و ذخیره سیلاب‌های فصلی، تقویت سفره‌های آب زیرزمینی، تولید پنج مگاوات برق آبی، توسعه گردشگری، ایجاد چند هزار فرصت شغلی را برعهده خواهد داشت.

شهرستان مینودشت باحدود ۸۰ هزار نفر جمعیت درشرق استان گلستان واقع است.

منبع: ایرنا