به گزارش تجارت نیوز، ایران، بهار خشک و کم‌بارشی را سپری می‌کند؛ به گونه‌ای که بر اساس آخرین گزارش منتشرشده، بارندگی در هر 31 استان کشور کاهشی بوده است؛ در این میان، آمارها از میزان پرشدگی سدها نیز وضعیت نگران‌کننده‌ای را ترسیم می‌کند.
آخرین گزارش سازمان هواشناسی (تا لحظه تنظیم این گزارش) نشان می‌دهد حجم بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری تا روز دوم خرداد، 87.5 میلی‌متر، معادل 40.1 درصد کاهش پیدا کرده (سال آبی از ابتدای مهر 1403 آغاز شده است و تا 31 شهریور امسال ادامه دارد).
از سوی دیگر، وزارت نیرو امروز در گزارشی از کاهش ۲۲ درصدی پرشدگی سدها (تا تاریخ ۳۰ اردیبهشت) خبر داد.
این آمارها از احتمال تشدید تنش آبی در تابستان پیش رو حکایت می‌کنند.
استان‌هایی با بیشترین و کمترین کاهش بارندگی
زنجان تنها استانی محسوب می‌شد که در روزهای گذشته، بارندگی بیشتر از میانگین را تجربه کرده بود، اما در گزارش اخیر سازمان هواشناسی، بارش‌ها در همه استان‌های کشور روند نزولی پیدا کرده است.
در این میان، پنج استانی که بیشترین کاهش بارش‌ها را داشته‌اند عبارت‌اند از: هرمزگان، سیستان و بلوچستان، سمنان، کهگیلویه و بویراحمد، یزد.
فارس و تهران نیز پس از این استانها قرار دارند.
این در حالی است که در نقطه مقابل، پنج استان زنجان، مازندران، گیلان، اردبیل و کرمانشاه، کمترین کاهش بارندگی را در میان استان‌های کشور تجربه کرده‌اند.
همدان و کردستان، رتبه‌های بعدی را در اختیار دارند.
کاهش حجم پرشدگی سدها
روند نزولی بارش‌ها در کشور، بر حجم آب ورودی به مخازن و درصد پرشدگی سدها نیز موثر بوده است. گزارش اخیر وزارت نیرو، میزان ورودی و خروجی مخازن سدها را در کل کشور از ابتدای سال آبی تا ۳۰ اردیبهشت، به‌ترتیب 41 و 17 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد.
حجم آب موجود در مخازن نیز طی این بازه زمانی، ۲۲ درصد کاهش یافته و اکنون حجم پرشدگی سدها به حدود 51 درصد رسیده است.
23 سد با کمتر از 30 درصد پرشدگی
در این میان، درصد پرشدگی 23 سد کشور 30 درصد یا کمتر است که این رقم در مورد 13 سد، تنها به 20 درصد یا کمتر از آن می‌رسد.
حجم پرشدگی سدها در این استانها و حوزه‌ها در دسته دوم قرار می‌گیرد: تهران (لار)، خراسان رضوی (دوستی و طرق)، حوضه قمرود (پانزده خرداد)، هرمزگان (شمیل و تیان، استقلال و سوتی )، زنجان (تهم)، فارس (رودبال داراب)، کرمان (تنگوییه سیرجان و نسا)، گلستان (وشمگیر و گلستان و بوستان) و مرکزی (ساوه).
هشدارها در مورد تشدید تنش آبی در تابستان 1404
روند نزولی بارش‌ها و کاهش حجم پرشدگی سدها، نگرانی‌ها را در مورد تشدید تنش آبی در تابستان پیش رو افزایش داده است.
آمارهای رسمی می‌گویند اکنون ۲۲ استان و ۴۳ شهر تنش آبی دارند. در عین حال، فیروز قاسم‌زاده، مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور، اخیراً هشدار داده است که تنش آبی در ماه‌های آینده تشدید می‌شود.
آن‌گونه که ایرنا روز 30 اردیبهشت گزارش داده بود، او به وضعیت بحرانی سدهای بزرگ در استان‌های مختلف اشاره کرده و گفته بود، تداوم کم‌بارشی و افزایش بی‌سابقه دما در چند سال اخیر، آورد چشمه‌ها و رودخانه‌ها و در ادامه ورودی به منابع آب زیرزمینی را کاهش داده است.
وضعیت بحرانی سدها در در استان‌های مرکزی، جنوبی و شرقی
به گفته قاسم‌زاده، برخی از سدهای بزرگ در استان‌های مرکزی، جنوبی و شرقی در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند؛ برای مثال، سدهای استان تهران، اصفهان، خراسان رضوی، قم، هرمزگان، زنجان، کرمان و مرکزی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.
او محدودیت منابع آب را در سال آبی جاری بسیار جدی و مشهود دانسته و هشدار داده بود که اگر همه بخش‌های جامعه مدیریت مصرف را جدی نگیرند، آثار و دامنه تنش‌های آبی در ماه‌های پیش رو افزایش می‌یابد.
به گزارش تجارت‌نیوز، تداوم روند کاهش بارندگی و افزایش دما به روند نزولی حجم پرشدگی سدها منجر شده است. این موضوع به بحران آب در بسیاری از استان‌های کشور دامن زده که هشدارها در مورد برخی از آنها جدی‌تر است؛ از جمله می‌توان به هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد اشاره کرد.
کارشناسان با توجه به کاهش پرشدگی سدها و چالش‌ها در حوزه منابع آبی، بر اجرای سیاست‌هایی چون اصلاح الگوی کشت، خودداری از بارگذاری صنای آب‌بر در فلات مرکزی ایران، بارچرخانی آب، جلوگیری از هدررفت در شبکه توزیع، خودداری شهرداری‌های از آبیاری فضای سبز با آب شهری و اصلاح الگوی مصرف در بخش‌های صنعتی و خانگی تاکید می‌کنند.
برای اطلاعات بیشتر، مطالعه گزارش هشدارهای خشکسالی و تنش آبی در کدام استان ها جدی تر است؟ پیشنهاد می‌شود.
