هدیه ترامپ به مادورو؛ پشت پرده عقب‌نشینی آمریکا در برابر صادرات نفتی ونزوئلا

به گزارش تجارت نیوز، ماه فوریه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا امتیازات نفتی اعطا شده از سوی جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، به رهبر ونزوئلا نیکولاس مادورو را لغو کرد. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که مادورو توافق پیشین خود مبنی بر برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه در سال ۲۰۲۴ را زیر پا گذاشت و همچنین از مساله مهاجرت به‌عنوان ابزاری علیه ایالات متحده استفاده کرد.

بازگشت به راهبرد بایدن

اکنون، تنها پنج ماه بعد، ترامپ به شرکت شورون اجازه داده فعالیت‌های خود را در ونزوئلا از سر گیرد؛ تصمیمی که بسیار شبیه به همان امتیازات اعطا شده در دوران ریاست بایدن است. صرف‌نظر از نحوه توجیه رویکرد ترامپ، اقدام دولت کنونی آمریکا بازگشتی است به همان تفکر شکست‌خورده دوران بایدن. به ادعای گروهی از ناظران تا زمانی که مادورو مردم یکه‌تاز است و در مرز جنوبی آمریکا دست به مانور قدرت می‌زند، هر گامی از جانب واشنگتن که زمینه را برای تثبیت وضعیت مالی این بازیگر هموار سازد، به زیان منافع بلندمدت ایالات متحده در آمریکای جنوبی تمام خواهد شد.

دولت ترامپ و حامیانش اکنون به‌طور جدی تلاش می‌کنند تا امتیازات اخیر را از امتیازات دوران بایدن متمایز نشان دهند. مقام‌های ارشد وزارت خارجه تاکید دارند که دولت «اجازه نخواهد داد مادورو از فروش نفت سود ببرد.» هم‌زمان آن‌گونه که نشنال اینترست نوشته، سه نماینده جمهوری‌خواه ایالت فلوریدا، که در فوریه پیشگام درخواست برای لغو مجوزها بودند، اکنون از چارچوب تازه حمایت کرده‌اند. آنها در بیانیه‌ای مشترک در شبکه اجتماعی ایکس نوشتند: «صرف‌نظر از ادعاهای دولت مادورو، هیچ منفعتی نصیب او نخواهد شد.»

برگ برنده مادورو

با این حال، صرف‌نظر از نحوه ارائه امتیازها به دولت ونزوئلا، تغییر موضع دولت ترامپ در عمل هدیه‌ای به مادورو محسوب می‌شود. افزون بر این ادعای غیرمنطقی که مادورو حاضر به توافقی بدون منفعت برای خود است، شواهد تاریخی نشان می‌دهد حتی اگر هیچ پرداخت نقدی مستقیمی برای دولت تحت رهبری‌اش انجام نشود، مبادلات نفتی به تنهایی سودآور خواهند بود. شرکت نفت دولتی ونزوئلا (PDVSA) این توان و پتانسیل را دارد تا از طریق دریافت هزینه‌های عملیاتی – مانند مجوزها – درآمد قابل‌توجهی به خود اختصاص دهد؛ پیش از آنکه شورون بتواند نفت را صادر کند. همچنین پرداخت نفتی به مادورو باعث صرفه‌جویی در منابعی می‌شود که در شرایطی متفاوت صرف واردات می‌شد و به رهبر ونزوئلا امکان می‌دهد منابع بیشتری برای تحکیم قدرت خود جمع‌آوری کند.

تمدید مجوزهای نفتی و تبادل زندانی‌ها

دولت ترامپ همچنین تأکید دارد که توافق اخیر تبادل زندانیان میان ایالات متحده و ونزوئلا هیچ ارتباطی با تمدید مجوزهای نفتی ندارد. بر اساس این توافق، ۱۰ زندانی آمریکایی و ۸۰ زندانی سیاسی ونزوئلایی آزاد شدند. در مقابل، مادورو پذیرفت ۲۵۲ ونزوئلایی را که دولت ترامپ در ماه مارس به السالوادور فرستاده بود – پس از آنکه کاراکاس از پذیرش آنان سر باز زد – بازگرداند. با توجه به سابقه مادورو در استفاده از مهاجرت غیرقانونی به‌عنوان اهرم فشار، باور اینکه تغییر موضع او هیچ ارتباطی با منافع احتمالی ناشی از توافق نفتی نداشته باشد، دشوار است.

با در نظر گرفتن زمان‌بندی توافق، به نظر می‌رسد دولت ترامپ برای تسهیل مذاکرات مهاجرتی – که اولویتی بالاتر دارد – در موضوع مجوزهای شورون امتیاز داده است. گفته می‌شود دولت حتی در ماه مه، زمانی که لغو مجوزهای دوران بایدن قطعی شد، بر سر این موضوع دچار اختلاف داخلی بود. ریچارد گرنل، نماینده ویژه، و مارکو روبیو، وزیر خارجه، درباره معامله با کاراکاس اختلاف نظر داشتند؛ چرا که روبیو معتقد بود هرگونه منفعت کوتاه‌مدت در حوزه انرژی یا مهاجرت، در بلندمدت زمینه را برای افزایش قدرت رهبر ونزوئلا هموار می‌کند.

روبیو در ماه مه مدعی شد که امتیازات نفتی دوران بایدن «به سود مادورو» است. حال به باور مخالفان ترامپ تاسف‌آور است که ترامپ اکنون از رویکرد پیشین خود فاصله گرفته است. اکنون روبیو باید سیاستی متناقض را مدیریت کند؛ سیاستی که در عمل شریان‌های حیاتی اقتصادی ونزوئلا را حفظ خواهد کرد.

پیامدهای عقب‌نشینی واشنگتن

چرخش دولت ترامپ در موضوع مجوزهای نفتی پیامی آشکار برای مادورو دارد: مهاجرت ابزاری کارآمد برای فشار بر ایالات متحده است. رویکرد «فشار حداکثری» که در دولت نخست ترامپ اتخاذ شد و به نظر می‌رسید در فوریه بازمی‌گردد، اکنون جای خود را به نوعی معامله‌گری کوتاه‌مدت داده است.

به‌جای گشودن مسیر همکاری‌های آینده، مادورو اکنون می‌داند دولت آمریکا در برابر سرسختی او عقب‌نشینی می‌کند؛ به‌ویژه با توجه به حساسیت موضوع مهاجرت برای پایگاه انتخاباتی ترامپ. آزادی تعداد اندکی از زندانیان سیاسی – در حالی که تا ۸۵۰ نفر همچنان در بند هستند – نیز امتیازی است که می‌تواند در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

لغو تصمیم قبلی و بازگشایی مجوزهای شورون نمونه‌ای آشکار از نگاهی است که بیش از آنکه به سود واشنگتن باشد، به نفع کاراکاس تمام می‌شود. سیاست دولت آمریکا در قبال ونزوئلا اکنون موجب تقویت دولت مادورو شده است؛ دولتی که پیش‌تر روابط خود را با دشمنان ایالات متحده تحکیم کرده است. در ماه فوریه، جریان‌های ضدونزوئلایی در دولت ترامپ او را درباره یک حقیقت اساسی متقاعد کردند: مادورو شریک قابل‌اعتمادی برای مذاکره نیست. برای امنیت و شکوفایی بلندمدت منطقه و ایالات متحده، دولت باید به همان رویکرد پیشین بازگردد.