رئیس اتحادیه کشوری فروشگاههای زنجیره‌ای گفت: بر اساس گردش مالی فروشگاههای زنجیره‌ای عضو اتحادیه که ۱۵ هزار میلیارد تومان است، می‌توان نتیجه گرفت فروشگاههای زنجیره‌ای سهمی کمتر از ۱۰ درصد در نظام توزیع دارند.
اگرچه وجود فروشگاههای زنجیره‌ای در ایران پدیده نو و تازه‌ای به شمار نمی‌رود و تأسیس اولین فروشگاه زنجیره‌ای در کشورمان به دهه 40 خورشیدی برمی‌گردد، اما پس از چند دهه فعالیت، عملکرد این فروشگاه‌ها در نظام توزیع کشور کمرنگ شد و حتی شاهد تعطیلی کامل برخی از برندهای معروف فروشگاههای زنجیره‌ای در اواخر دهه 70 بودیم.
با گذشت مدتی از تعطیلی کامل فروشگاههای زنجیره‌ای به مرور و آرام آرام، به خصوص در اواخر دهه 80 فروشگاههای زنجیره‌ای در قالب‌های جدیدتری دوباره شکل گرفت و بخشی از نظام توزیع کشور را در دست گرفته است.
امروزه و در دو سه سال گذشته رشد فروشگاههای زنجیره‌ای با برندهای مختلف سرعت قابل توجهی یافته است، به طوری که می‌توان گفت کشور در مرحله گذر از نظام توزیع سنتی به نظام توزیع مدرن است.
اگرچه وجود فروشگاههای زنجیره‌ای در نظام توزیع و اقتصاد کشورهای پیشرفته دنیا امری کاملا پذیرفته شده است، اما از آنجا که در کشورمان در مقطعی از زمان، فعالیت این فروشگاه‌ها بطور کامل قطع شد، بنابراین زمان حال یعنی آغاز به کار مجدد فروشگاههای زنجیره‌ای در بین دست‌اندرکاران نظام توزیع موافقان و مخالفانی دارد.
یکی از انتقادات جدی که نسبت به فروشگاههای زنجیره‌ای مطرح می‌شود، این است که احداث هر فروشگاه زنجیره‌ای در منطقه یا محله‌ای باعث تعطیلی خرده‌فروشی‌ها و سوپرمارکت‌ها و در نتیجه از بین رفتن چند شغل می‌شود.
به هرحال آنچه که مسلم است، با توجه به اینکه وجود فروشگاههای زنجیره‌ای در جهت کاهش هزینه مبادله در صورتی که درست مدیریت شوند، نقش بسیار مؤثری دارند، نمی‌توان از نقش مؤثر آنها در کاهش هزینه‌های چشم‌پوشی کرد و باید به دنبال راهی بود که کمترین ضربه به نظام خرده‌فروشی کشور وارد شود.
در این ارتباط سعید درخشان رئیس اتحادیه دارندگان سوپرمارکت‌ها و مواد پروتئینی می‌گوید: با توجه به اینکه احداث فروشگاههای زنجیره‌ای منجر به تعطیلی واحدهای صنفی خرده‌فروشی و بیکاری تعدادی از دارندگان واحدهای صنفی می‌شود، بنابراین باید طرحی ارائه شود که واحدهای صنفی کوچک را در محلی جمع کرده و بتواند خدمات خوبی به مردم ارائه کند.
وی می‌افزاید: اگر برای احداث این فروشگاه‌ها نقشه راهی تهیه و این فروشگاه‌ها به صورت هدفمند احداث می‌شد می‌توانست بسیار مفید بوده، زیرا بسیاری از مناطق تهران به این فروشگاه‌ها نیاز دارند.
محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت هم به این در مورد احداث و توسعه فروشگاههای زنجیره‌ای می‌گوید: فروشگاههای زنجیره‌ای در جهت کاهش هزینه مبادله به وجود آمده‌اند و بسیاری از کارشناسان بر این اعتقاد هستند که می‌توان کالاها را حدود 10 درصد ارزان‌تر در این فروشگاه‌ها عرضه کرد.
وی می‌افزاید: براین اساس اگر این عملکرد از سوی فروشگاههای زنجیره‌ای کشور محتمل باشد، قطعا باید از این مجموعه حمایت کرد.
نعمت‌زاده بیان می‌کند: اگرچه خیلی‌ها در مسیر ایجاد فروشگاههای زنجیره‌ای کشور به ما بد و بیراه گفتند و ما بسیار زیاد سوال و جواب پس دادیم، اما به واقع ما باید به این سمت حرکت کنیم.
امیر خسرو فخریان در پاسخ به این پرسش که فروشگاههای زنجیره‌ای چه نقشی در اصلاح نظام توزیع ایفا می‌کنند و آیا توانسته‌اند به اهداف طرح تحول اقتصادی در این زمینه دست یابند،گفت:نظام توزیع، یکی از مباحث مهم دنیاست و توسعه فروشگاههای زنجیره‌ای در کشورهای پیشرفته دنیا هم بیشتر است، اما این سهم در ایران بسیار اندک است.
وی افزود:این سهم در ایران در سال 94 کمتر از 5 درصد بود، اما در سال 95 با جهش در توسعه فروشگاههای زنجیره‌ای سهم فروشگاههای زنجیره‌ای در نظام توزیع بیشتر شده که با توجه به اینکه آمار دقیقی از سهم خرده‌فروشی‌ها در نظام توزیع در اختیار نداریم، به طور دقیق نمی‌توان سهم فروشگاههای زنجیره‌ای در نظام توزیع را بیان کرد.
رئیس اتحادیه کشوری فروشگاههای زنجیره ای با بیان اینکه براساس گردش مالی فروشگاههای زنجیره‌ای عضو اتحادیه که 15 هزار میلیارد تومان است می‌توان نتیجه گرفت فروشگاههای زنجیره‌ای سهمی کمتر از 10 درصد در نظام توزیع دارند،اطهار داشت:5 هزار میلیارد تومان در فروشگاههای زنجیره‌ای سرمایه‌گذاری شده است، سهم توزیع کالا از طریق فروشگاههای زنجیره‌ای در ژاپن 90 درصد، کشورهای اروپایی 70 تا 80 درصد و ترکیه 55 تا 60 درصد است.
وی نقش فروشگاههای زنجیره‌ای در حذف واسطه‌ها را اینطور بیان می کند که شرکت‌های پخش و نمایندگی‌ها کالا را بنکداران انتقال می‌دهند و بنکداران هم به خرده‌فروشان، بنابراین از تولید تا مصرف 3 مرحله کالا جابه‌جا می‌شود، اما فروشگاههای زنجیره‌ای مستقیم کالای خود را از تولید‌کننده تهیه و آن را به مصرف‌کننده عرضه می‌کند که به این ترتیب 2 واسط در این مسیر حذف می‌شود.
به گفته فخریان علاوه بر حذف واسط، از آنجا که فروشگاههای زنجیره‌ای در حجم بالایی کالا خریداری می‌کنند، بنابراین از قدرت مذاکره با تولید‌کنندگان برای عرضه کالا با قیمت مناسب‌تر وجود دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که با حذف واسطه‌ها و رایزنی با تولید‌کنندگان، چقدر کالاها ارزان‌تر به مصرف‌کننده می‌رسد،تصریح کرد:با توجه به حذف هزینه‌های بازاریابی و واسطه‌ها، به طور میانگین بین 10 تا 20 درصد بهای کالا کاهش می‌یابد، اما در کالاهایی مثل تخم‌مرغ و برنج با توجه به سود اندک، کاهش بهای تمام شده کمتر از رقم مذکور است.
وی ادامه داد:همچنین توزیع کالا از طریق فروشگاههای زنجیره این امکان را برای تولید‌کنندگانی که قصد اعمال تخفیف در کالای تولیدی خود را دارند، فراهم می‌کند و به این ترتیب آنها از اینکه کالایشان با تخفیف مورد نظر به مصرف کننده برسد، مطمئن می‌شوند.
به گفته فخریان کاهش بهای خرید منجر به افزایش توان خرید و افزایش توان خرید هم منجر به رونق تولید و اشتغال می‌شودو در این ارتباطفروشگاه‌های زنجیره‌ای نقش 15 تا 20 درصدی در کاهش هزینه خانوار دارند.
وی گفت:با توجه به وجود 3 میلیون بنگاه صنفی و همچنین تعداد 24 میلیون خانوارهای کشور تعداد مراجعات به هر واحد صنفی روزانه کمتر از 30 مورد است، اما در فروشگاههای زنجیره‌ای تعداد مراجعات بسیار بیشتر و بطور متوسط بین 500 تا 600 مورد است.
فخریان با اشاره به اینکه اگرچه تعداد فروشگاههای زنجیره‌ای در سراسر کشور زیاد نیست، اما پراکندگی آن متناسب نیست،اطهار داشت:به نظر می‌رسد بیشتر فروشگاههای زنجیره‌ای در شهرهای بزرگ متمرکز شده‌اند و در شهرهای بزرگ هم پراکندگی متناسب نیست و در برخی خیابان‌ها کوچک هم چند فروشگاههای زنجیره‌ای محلی به چشم می‌خورد، چرا پراکندگی متناسب نیست؟
رئیس اتحادیه فروشگاههای زنجیره ای تعداد فروشگاههای زنجیره‌ای در کشور را 2500 فروشگاه در 60 برند و با مساحتی حدود یک میلیون متر مربعاعلام کرد و گفت:
30 تا 35 درصد در تهران و بقیه در شهرستان‌ها قرار دارد، ضمن اینکه در شهرستان‌ها و شهرهای کوچک کسانی که منافعشان به خطر می‌افتد، مانع بزرگی برای توسعه این فروشگاه‌ها هستند.
به گزارش فارس،وی ادامه داد:تعداد شغلی که به ازای احداث هر فروشگاه زنجیره‌ای ایجاد می‌شود، از تعداد شغلی که به ازای یک بنگاه صنفی ایجاد می‌شود، بیشتر است، زیرا به ازای یک فروشگاه 200 متری حداقل 10 کارگر مشغول به کار می‌شوند و این فروشگاه‌ها به صورت دو شیفت کار می‌کنند، ضمن اینکه تمامی کارگران در فروشگاههای مذکور بیمه هستند.
