جنگ تجاری ابرقدرت‌ها؛ عقاب و اژدها چشم در چشم هم

الهام میرمحمدی: دونالد ترامپ که در تبلیغات انتخاباتی‌اش وعده داده بود، قوانین سخت‌گیرانه‌ای را در تجارت با چین در پیش خواهد گرفت، پس از اینکه پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری شد، لحن خود را در قبال شی‌جین‎پینگ، رئیس‌جمهور چین تغییر داد.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از سی‌ان‌ان مانی، ترامپ پیش‌تر کشور چین را متهم به دستکاری نرخ ارز می‌کرد. با آغاز کار در کاخ سفید اما مذاکراتش برای بهبود روابط اقتصادی با چین را آغاز کرد. وی همچنین تحقیقات در رویکردهای تجاری این کشور را به تعویق انداخت.

به گفته اقتصاددانان، ترامپ علی‌رغم شعارهایش، اقدامات وعده داده‌شده برای محدود کردن واردات از چین را انجام نداد. اما همه چیز در سال 2018 تغییر خواهد کرد.

ترامپ امید داشت با کاهش فشار بر دولت چین، کره شمالی آزمایش‌های هسته‌ای خود را متوقف کند، اما این‌طور نشد. با توجه به این موضوع، به نظر می‌رسد صبر رئیس‌جمهور آمریکا به سر آمده باشد.

انتظار می‌رود در ماه‌های آینده دولت ترامپ و تیم تحقیقاتی‌اش، نتایج بررسی‌های خود در مورد مسائلی چون واردات فولاد چین و نقض مالکیت معنونی را اعلام کنند که این امر منجر به وضع تعرفه‌های سنگین برای کالاهای چینی خواهد شد.

اسکات کندی (Scott Kennedy)، تحلیل‌گر در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی می‌گوید: من انتظار وقوع جنگ تجاری میان دو کشور را در نیمه نخست سال آینده دارم که یک درگیری جدی را به دنبال خواهد داشت. از سوی دیگر این تنش، سایر عناصر این روابط را نیز تهدید می‌کند.

نخستین مذاکرات تجاری میان این دو اقتصاد بزرگ جهان در ماه آپریل و با دیدار رهبران چین و آمریکا در فلوریدا آغاز شد، اما بدون نتایج معناداری به پایان رسید.

بر اساس استراتژی تازه ترامپ اما چین و روسیه، به عنوان رقبای ایالات متحده آمریکا در تلاشند تا امنیت و رونق اقتصادی این کشور را تضعیف کنند. وی همچنین پکن را متهم به اقدامات تجاری غیرمنصفانه می‌کند.

تحلیل‌گران اقتصادی پیش‌بینی کرده‌اند که در ماه‌های آینده علی‌رغم رابطه عمیق اقتصادی چین و آمریکا، احتمال تشدید تنش‌های تجاری افزایش می‌یابد.

پکن روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای از دولت آمریکا خواست تا از تصمیمش مبنی بر آغاز یک جنگ سرد با این کشور منصرف شود و اهداف استراتژیک دولت چین را تحریف نکند.

دو اقتصاد بزرگ جهان در خطرند

دونالد ترامپ که به گفته خود نگران به خطر افتادن مشاغل آمریکایی‌هاست با یک چالش بزرگ مواجه است. او باید فعالیت‌های چین را که در حال تقویت صنایع داخلی کشور خود است، بدون شروع یک جنگ تجاری متوقف کند.

به گفته تحلیل‌گران با خروج از توافق ترنس‌پسیفیک، او یکی از ابزارهایش برای کاهش نفوذ چین را از دست داد.

توافقنامه ترنس‌پسیفیک -TPP- یک پیمان تجاری میان 12 کشور حاشیه اقیانوس آرام به جز چین است که هدفش استحکام مناسبات تجاری میان کشورهای عضو از طریق کاهش تعرفه‌ها و افزایش تجارت است.

این توافقنامه از سوی باراک اوباما و با هدف تقویت رهبری آمریکا در میان کشورهای آسیایی امضا شد.

کارشناسان اقتصادی می‌گویند، توافقنامه ترنس‌پسیفیک می‌توانست در نهایت چین را ناچار به ایجاد اصلاحات اقتصادی در تجارت خارجی‌اش کند. اما آمریکا با خروج از تی‌پی‌پی، این فرصت را از دست داده است. و حالا دولت در مورد انجام اقدامات شدید علیه چین صحبت می‌کند که به احتمال زیاد نه تنها منجر به تغییر رفتار چین نخواهد شد بلکه احتمال به خطر افتادن هر دو اقتصاد جهان وجود دارد.

از سوی دیگر، ترامپ سایر روش‌ها و رویکردهای چندملیتی برای تجارت با سایر کشورها را با بهانه بسته شدن دست دولت یا زیر سوال رفتن حاکمیت ملی آمریکا کنار گذاشته است. این در حالی است که این نگرش رئیس‌جمهور آمریکا، ایجاد فشار بر دولت چین را برای تجارت منصفانه دشوارتر می‌کند.

اسکات کندی همچنین معتقد است، تلاش‌های آمریکا برای تحت فشار قرار دادن چین یک‌سویه است و در حال حاضر هیچ کشور دیگری در کنار آمریکا نایستاده است.

پیش‌بینی‌ها در مورد وقوع جنگ تجاری در سال آینده میلادی اما متفاوت است.

به گفته یک مقام مسئول سابق در وزارت خزانه‌داری آمریکا، تهدیدهای فزاینده کاخ سفید الزاما منجر به اقدامات تهاجمی علیه کشور چین نخواهد شد.

چرا که به نظر می‌رسد کنگره و جامعه تجاری آمریکا در برابر چنین تصمیمی از خود مقاومت نشان دهند و مخالفت‌شان را اعلام کنند.

در ریشه‌یابی این مشکل، کارشناسان بسیاری معتقدند، بخش بزرگی از این مسئله به تمرکز بیش از حد ترامپ بر کسری تراز تجاری آمریکا با چین -مبلغی در حدود 309 میلیارد دلار- مربوط می‌شود. به گفته آنها برای حل این مسئله، رئیس‌جمهور آمریکا باید برنامه‌ریزی بیشتری برای ایجاد رابطه اقتصادی گسترده‌تر با این کشور داشته باشد.

به گفته اسکات کندی، عدم توازن تجاری کشور آمریکا با چین هیچ ارتباطی با تجارت غیرمنصفانه چین ندارد. در حقیقت اگر چین دسترسی خارجی به بازار مالی‌اش را محدود کند، ممکن است مازاد تجاری این کشور با آمریکا افزایش یابد.

اما به نظر می‌رسد، هدف ترامپ در این مقطع از زمان تنها کاهش کسری تراز تجاری این کشور با چین است که در نهایت منجر به درگیری خواهد شد. در این صورت، آمریکا با چالش بزرگ‌تری مواجه خواهد شد.