به گزارش تجارت نیوز، این روزها بیش از هر خبر دیگری پیگیری پرونده قتل دانشجوی دانشگاه تهران در صدر اخبار قرار گرفته است. اتفاقی تلخ که زنگ خطر آسیب های اجتماعی را بیش از هر زمان دیگری در جامعه به صدا در آورده و باعث شده تا هم مردم هم مسوولان به این فکر بیفتند که پایان ماجرا به کجا ختم خواهد شد.

به عقیده بسیاری از کارشناسان حوزه اجتماعی بیشتر آسیب هایی که در جامعه شاهد آن هستیم از یک مساله نشات می گیرد و آن هم ناپایداری معیشت و افزایش فقر است. در واقع فقر به راحتی می تواند امنیت اجتماعی، روانی و حتی جانی افراد را به خطر بیاندازد. وقتی از فقر حرف می زنیم از نبود امکانات اولیه در زندگی فردی می گوییم. نکته غم انگیز ایجاست که به واسطه همین آمارهای رسمی در حال حاضر بیش از 60 درصد افراد جامعه گرفتار فقر هستند. اما آیا فقر می تواند توجیه مناسبی برای بروز آسیب هایی همچون سرقت و قتل باشد؟

فقر توجیه نیست یک دلیل است

امان الله قرایی، جامعه شناس در این باره به تجارت نیوز می گوید: فقر توجیه نیست اما یک دلیل مهم است. هیچ فردی حق ندارد به دلیل فقر و کمبودهایی که در زندگی دارد به حریم دیگران تجاوز کرده و جان و مال آنها را به خطر بیاندازد اما مساله اینجاست که وقتی فقر در جامعه افزایش پیدا می کند سقوط اخلاقی امری اجتناب ناپذیر می شود.

او می افزاید: مساله سرقت در تمامی جوامع وجود دارد اما این نگاه باعث خواهد شد تا ما نسبت به مسایل و مشکلاتی که در جامعه خودمان وجود دارد بی تفاوت باشیم. ما نمی توانیم با استدلال که در همه جا سرقت و خشونت هست نسبت به عوامل به وجود آورنده آن در جامعه بی تفاوت باشیم.

این جامعه شناس اظهار می دارد: توجه به ظرفیت و تاب آوری افراد اولین نکته ای است که باید در مورد بروز آسیب های اجتماعی در نظر گرفت. این که مسوولان ما همیشه به نوعی از تاب آوری افراد جامعه تعریف و تمجید می کنند باعث شده تا در برابر بسیاری از خواست های آنها بیش از آنکه به عمل گرایی خود وابسته باشند به تاب آوری مردم دلخوش کنند.

قرایی ادامه می دهد: تاب آوری در برابر فقر مساله ای نیست که بتوانیم از تمام افراد جامعه انتظار داشته باشیم. مساله معیشت یا همان به اصطلاح عامه شکم گرسنه دین و ایمان و اخلاق نمی شناسد. متاسفانه طی این سال هایی که مشکلات اقتصادی در کشور افزایش پیدا کرده ما با پدیده های تازه ای مانند «سرقت اولی»، «شاغلان فقیر» و … مواجه بوده ایم، پدیده هایی که هر کدام به تنهایی می تواند بنیان اجتماعی یک جامعه را دچار تزلزل کند.

افزایش آمار آسیب های رابطه مستقیم با فقر دارد

قرایی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر اینکه مساله معیشت در کشور ما امروز به یک معضل همه گیر تبدیل شده است می گوید: باید به این مهم توجه داشته باشیم که افزایش آمار آسیب های اجتماعی رابطه مستقیم با افزایش فقر در جامعه دارد. فقر اخلاقیات را از بین می برد. فقر باعث می شود تا افراد نسبت به هم احساس انتقام و دشمنی داشته باشند، فقر می تواند بنیان خانواده ها را متزلزل کرده و افراد را به فساد و فحشا سوق دهد.

او می افزاید: به معنای واقعی کلمه فقر می تواند مادر تمامی فسادها و آسیب ها و … در جامعه باشد. به همین دلیل است که عموما از سوی کارشناسان حوزه اجتماعی تاکید می شود که دولت ها باید قبل از هر اقدامی در جامعه به فکر تامین رفاه حداقلی برای حداکثر جامعه باشند.

مرگ یک دانشجو هشدار جدی تری است

این جامعه شناس و استاد دانشگاه با اشاره به قتل «امیرمحمد خالقی» دانشجوی دانشگاه تهران که به دلیل درگیری با سارقانی که قصد داشتند کامپیوتر شخصی او را به سرقت ببرند به قتل رسید بیان می کند: این اتفاق هشدار بسیار بزرگی برای مسوولان است. البته این اولین بار نیست که اتفاقاتی از این دست رخ می دهد، اما مساله ای که ذهن افراد را در این اتفاق بیش از همه درگیر کرده دلیل مقاومت این دانشجو در برابر سارقان است.

او می افزاید: در شبکه های اجتماعی همه در مورد این مساله حرف می زدند که این دانشجوی 19 ساله چون می دانسته جایگزین کردن آن کامپیوتر شخصی در شرایط اقتصادی کنونی کار غیر ممکنی است از جان خود گذشته تا بگذارد سارقان حاصل دسترنج سال ها کار کردنش را با خود ببرند.

قرایی اضافه می کند: این همان هشدار جدی است. یعنی هم فردی که مورد سرقت قرار گرفته دغدغه مسایل مالی را داشته و هم قطعا اصلی ترین دلیل سارقان هم برای دست زدن به چنین جنایتی مسایل مادی بوده است. در واقع اگر شرایط اقتصادی به گونه ای بود که آن دانشجو دغدغه چگونه تامین کردن دوباره آن وسیله را نداشت شاید الان زنده بود و نفس می کشید.

این استاد دانشگاه در پایان می گوید: از میان برداشتن مشکلات اقتصادی و معیشتی در حال حاضر باید بزرگترین اولویت مسوولان باشد و تنها دغدغه ای که برایشان از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. هر مساله غیر از بهبود این شرایط اقتصادی می تواند از درجه اهمیت در چنین شرایطی ساقط شود.