به گزارش تجارت نیوز، در یک بیابان خشک در شمال غربی پاتاگونیا، دستگاه حفاری عظیمی مشغول به کار است. پس از حفاری به عمق سه کیلومتری، مته دستگاه به صورت افقی تغییر مسیر می‌دهد و به همان اندازه در زیر زمین پیش می‌رود. در شهر نوکن (Neuquén)، نزدیک‌ترین شهر به این منطقه، متخصصان داده‌های حفاری را تحلیل می‌کنند و مته‌ها را روی لایه‌ای غنی از نفت شیل که فقط پنج متر ضخامت دارد، متمرکز نگه می‌دارند. نزدیک به 40 دستگاه حفاری در منطقه وکا موئرتا (به معنی گاو مرده)، یک میدان عظیم شیل در آرژانتین، فعال هستند. این میدان از رشته‌کوه‌های آند تا حومه نوکن امتداد دارد؛ جایی که لایه‌های تیره نفت از زیر شن و ماسه بیرون زده‌اند.
آرژانتین چهارمین ذخایر بزرگ نفت شیل و بیشترین ذخایر گاز شیل در جهان (پس از چین) را در اختیار دارد. آرژانتینی‌ها حدود یک دهه پیش استخراج از وکا موئرتا را آغاز کردند. تولید به‌طور پیوسته افزایش یافت و سپس در چند سال اخیر به شکلی انفجاری رشد کرد. در سال 2024، آرژانتین برای اولین بار در 14 سال گذشته انرژی بیشتری صادر کرد به نسبت اینکه وارد کند.
امسال، آرژانتین قرار است از کلمبیا پیشی بگیرد و به سومین تولیدکننده بزرگ نفت خام در آمریکای جنوبی تبدیل شود. تنها ونزوئلا (با تولید نزدیک به یک میلیون بشکه در روز) و برزیل (با بیش از سه میلیون بشکه در روز) تولید بیشتری دارند. خاویر میلی، رئیس‌جمهور لیبرتارین آرژانتین، وکا موئرتا را یک «پاناسه» (راه‌حل همه‌جانبه) می‌نامد و می‌خواهد صادرکنندگان انرژی کشورش رونق بگیرند. اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند تلاش‌های او برای معکوس کردن دهه‌ها رکود اقتصادی را تقویت کند.
چالش‌های صنعت شیل آرژانتین
صنعت شیل آرژانتین با موانع بزرگی روبه‌رو بوده است. حفاران از ویژگی‌های زمین‌شناختی وکا موئرتا تمجید می‌کنند و آن را با غنی‌ترین میادین ایالات متحده مقایسه می‌کنند؛ اما همان‌طور که وینیسیوس مورائس از شرکت مشاوره انرژی وود مکنزی توضیح می‌دهد، «آرژانتین یک موجود متفاوت است.»
کنترل قیمت نفت، مالیات‌های صادراتی و محدودیت‌های ارزی مدت‌ها انجام کسب‌وکار در این کشور را دشوار کرده بود. این سیاست‌ها، همراه با کاهش تولید چاه‌های سنتی، باعث شد تولید نفت در دهه 2000 کاهش یابد. تصمیم کریستینا فرناندز د کرشنر، رئیس‌جمهور وقت آرژانتین، برای ملی کردن شرکت انرژی YPF (که متعلق به شرکت اسپانیایی رپسول بود) در سال 2012، سرمایه‌گذاران را وحشت‌زده کرد.
با این حال، سرمایه کافی وارد آرژانتین شد تا یک صنعت شیل در حال رشد شکل بگیرد. میگل گالوسیو که از سال 2012 تا 2016 مدیریت YPF را بر عهده داشت، شرکت‌های خارجی از جمله شرکت بزرگ شورون را متقاعد کرد تا در پروژه‌های مشترک سرمایه‌گذاری کنند.
این موفقیت تا حدی به دلیل ویژگی‌های خاص حفاری شیل بود. همان‌طور که فرانسیسکو مونالدی از دانشگاه رایس در تگزاس اشاره می‌کند، تولید شیل در مقایسه با پروژه‌های بزرگ فراساحلی هزینه‌های اولیه پایینی دارد، اما برای حفظ رشد تولید نیاز به سرمایه‌گذاری مداوم دارد.
ملی کردن یک پروژه شیل برای یک دولت کم‌پول منطقی نیست. مونالدی می‌گوید: «این امر شبیه مصادره یک شرکت خودروسازی است. در ابتدا عالی به نظر می‌رسد، اما روز بعد باید بدانید چطور باید به ساخت خودرو ادامه دهید.»
به همین دلیل، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر حاضر شدند به تدریج سرمایه‌گذاری کنند. طی دهه گذشته، تولید نفت شیل از حدود 20 هزار بشکه در روز به نزدیک به 450 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. تولید گاز نیز به شدت افزایش یافته است. YPF، همراه با شرکت‌های حفاری محلی مانند ویستا انرژی (که اکنون توسط گالوسیو مدیریت می‌شود)، رشد اخیر را تسریع کرده است. دانیل دریزن، دبیر سابق برنامه‌ریزی انرژی، می‌گوید: «وقتی گفتیم وکا موئرتا می‌تواند تولید خود را طی پنج سال دو برابر کند، مردم فکر می‌کردند ما دیوانه‌ایم.» اکنون بیشتر تحلیلگران معتقدند که وکا موئرتا می‌تواند تا سال 2030 بیش از یک میلیون بشکه در روز تولید داشته باشد.
رونق اقتصادی در نوکن
رونق شیل شهر نوکن را متحول کرده است. وکا موئرتا از سال 1918 محل برخی حفاری‌های سنتی بود، اما تا اواسط دهه 2000 تولید کاهش یافته بود. شیل به کارگران قدیمی نفت در نوکن فرصت دوباره‌ای داد و هر هفته نیز کارگران جدیدی را به این شهر جذب می‌کند. گوستاوو مدل، وزیر انرژی استان نوکن، می‌گوید که یک راننده کامیون می‌تواند معادل هزار دلار در ماه درآمد داشته باشد (تقریباً دو برابر میانگین حقوق ماهانه ملی).
البته همه از این رونق خوشحال نیستند. برخی از ساکنان محلی نگران مصرف زیاد آب هستند که برای شکستن سازندهای فشرده شیل به کار می‌رود. یک نقاشی دیواری در مرکز شهر که یک دکل حفاری آتشین را در کنار یک رودخانه نشان می‌دهد، با مفهوم «آب ارزش بیشتری از نفت دارد» کشیده شده است.
چنین انتقاداتی مزایای شیل را کمتر از واقعیت نشان می‌دهند. این رونق می‌تواند اقتصاد آرژانتین را متحول کند.
شیر دوشیدن از «گاو مرده»
برآوردها نشان می‌دهند که صنعت شیل می‌تواند تا اوایل دهه 2030، بین 250 تا 500 هزار شغل ایجاد کند. افزایش مازاد تجاری کشور می‌تواند ذخایر ارزی اندک آن را تقویت کرده و به پرداخت بدهی‌هایش کمک کند. شرکت مشاوره Aleph Energy که اکنون توسط دریزن اداره می‌شود، تخمین می‌زند که صادرات هیدروکربن می‌تواند از سال 2030 هر سال بیش از 30 میلیارد دلار برای آرژانتین درآمد ایجاد کند. این رقم می‌تواند به طور قابل‌توجهی مازاد تجاری کشور را افزایش دهد. صادرات انرژی در سال 2024 به افزایش مازاد تجاری تا 19 میلیارد دلار کمک کرد که بالاترین رقم در سال‌های اخیر بود.
اصلاحات خاویر میلی
اصلاحات میلی از سال گذشته تجارت را آسان‌تر کرده است. از سال گذشته، شرکت‌ها دیگر مجبور نیستند سطح معینی از عرضه را برای پالایشگاه‌های داخلی ذخیره کنند تا بتوانند صادرات انجام دهند. دولت همچنین از مداخله در بازار نفت دست کشیده است و اجازه داده قیمت نفت داخلی به معیار جهانی قیمت نفت برنت، نزدیک‌تر شود. حفاران شیل خواهان لغو کنترل‌های ارزی آرژانتین هستند که واردات تجهیزات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی را آسان‌تر می‌کند؛ اما حذف این محدودیت‌ها روند بسیار کندی دارد.
چالش زیرساخت‌ها و نگاه به آینده
سرمایه خارجی به صادرکنندگان آرژانتینی کمک می‌کند تا بزرگ‌ترین مشکل خود یعنی زیرساخت‌ها را حل کنند. مازاد انرژی سال گذشته از طریق ارسال گاز به شیلی، استفاده از ظرفیت کامل خطوط لوله نفت و حمل بشکه‌های باقی‌مانده از وکا موئرتا با کامیون به دست آمد. یک خط لوله نفت اضافی که به زودی افتتاح می‌شود، ظرفیت بیشتری برای ارسال صادرات به شهر بندری پورتو روسالس فراهم خواهد کرد. صادرکنندگان همچنین در حال افزایش عرضه گاز به برزیل از طریق خطوط لوله قدیمی از بولیوی هستند. اما بازارهای کشورهای همسایه در مقایسه با آسیا و اروپا کوچک باقی مانده‌اند.
برای افزایش چشمگیر صادرات، آرژانتین نگاه خود را به بازارهای دورتر دوخته است. چندین پروژه با حمایت معافیت‌های مالیاتی و سایر مشوق‌هایی که میلی برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ زیرساختی در نظر گرفته، در دست اجرا هستند. YPF و شرکت‌های دیگر، در حال ساخت یک خط لوله نفت برای حمل 550 هزار بشکه در روز به پونتا کلورادا هستند. در آنجا که یک بندر آب عمیق است، تانکرهای بزرگ‌تری دریافت خواهند شد. این شرکت همچنین قصد دارد گاز طبیعی مایع (LNG) را به آسیا صادر کند، جایی که انتظار می‌رود تقاضا حداقل تا دهه 2040 افزایش یابد.
هزینه زیرساخت‌های لازم حدود 50 میلیارد دلار است؛ اما YPF که قراردادی برای توسعه این پروژه با شرکت بریتانیایی-هلندی شل امضا کرده، برای پیش بردن آن مصمم است. هوراسیو مارین، مدیر این شرکت، در حال سفر به آسیا برای سفارش‌گیری است. در 21 ژانویه، سه شرکت هندی اعلام کردند که علاقه‌مند به دریافت محموله هستند.
موانع پیش رو
دریزن هشدار می‌دهد که دو عامل می‌توانند پیشرفت آرژانتین را متوقف کنند.
موج تولید نفت و گاز در ایالات متحده ممکن است قیمت‌ها را کاهش دهد که به‌ویژه پروژه‌های LNG را کمتر سودآور می‌کند و رقابت را برای تولیدکنندگان آرژانتینی دشوارتر می‌سازد.
اگر کشور دوباره دچار بحران اقتصادی شود نیز، سرمایه‌گذاران خارجی ممکن است وحشت کنند. این امر گسترش زیرساخت‌های صادراتی کشور را دشوارتر خواهد کرد.
شیر دوشیدن از یک گاو مرده آسان نخواهد بود، اما این میدان در حال حاضر در حال تغییر آرژانتین است.
