اصلاحات اقتصادی در ایران دو رکن اساسی دارد. رکن اول اصلاح ساختار اقتصادی در درون کشور و رکن دوم بهبود و اصلاح روابط خارجی است. حال با شرایط فعلی که اصلاحات درونی به دلیل ذینفعان متعدد سخت و چشمانداز اصلاح روابط بینالملل با توجه به تنشها در غزه تیره و تار است، آیا میتوانیم در اصلاحات موفق باشیم؟
یک اقتصاددان معتقد است: حوزههای دشوار و حتی بحرانی در این شرایط بسیار زیاد است. رقمهای کسری بودجه هم از آنچه اعلام میشود، بزرگتر است. این مسائل حوزههایی است که به نظر من، هر دولتی را میتواند از پای درآورد و به هر حال ما در شرایط فعلی با اینها مواجه هستیم و دخل و خرج دولت با هم نمیخواند.
یک اقتصاددان گفت: چالشهای اقتصاد ایران آنقدر زیاد است که میتواند هر دولتی را از پای بیندازد و این در حالی است که اقتصاد ایران بهسرعت به اصلاحات نیاز دارد.
بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که اگر اصلاحات ساختاری در اقتصاد انجام نشود خطر فروپاشی اقتصادی جدی میشود و این موضوع میتواند به فروپاشی جامعه مدنی منجر شود.
یک اقتصاددان معتقد است: اقتصاد ایران با بحرانهای زندگی عجین شده است اما به عقیده کارشناسان هنوز به نقطه بدون بازگشت نرسیدیم و اگر وضعیت را اصلاح نکنیم ممکن است تمامیت ارضی ایران دچار مشکل شود.
یک اقتصاددان معتقد است: اگرچه همواره بر سر توسعه ایران بحث بوده و ما بعد از انقلاب هفت برنامه توسعه تدوین کردیم اما نتوانستیم به توسعه دست پیدا کنیم. حال بیم آن میرود که اگر در 10 سال آینده به سمت توسعه حرکت نکنیم، دیگر نتوانیم توسعه پیدا کنیم.
استاد دانشگاه تهران گفت: ورود عمده مردم به بازارهای مالی برای حفظ سرمایه و زندگی از تیغ تیز تورم اگرچه به نفع شخصی منجر میشود اما در نهایت به زیان جامعه است. حال مردم چگونه باید در عین حفظ سرمایه خود، به فکر آینده جامعه ایران باشند؟
تقی آزاد ارمکی، جامعهشناس، در گفتوگو با برنامه مقتصاد گفت: یک نفهمی تمامعیار در حوزه سیاستگذاری اجتماعی و توسعه اقتصادی ایران وجود دارد. آدمهایی که بلد نیستند و این سرزمین را نمیشناسند روی کار هستند. شناخت این سرزمین معرفت میخواهد.
فعال و کنشگر محیط زیست گفت: استان خوزستان که یکسوم منابع آب را دارد در برخی از سکونتگاهها مردم آب ندارند. در شادگان و آبادان کیفیت آب اصلاً خوب نیست.
استاد دانشگاه تهران معتقد است: شما فکر میکنید رئیس بانک مرکزی امروز آدم بدی است؟ یا رئیسجمهور آدم فاسدی است؟ یا فکر میکنید وزیر نفت آدم فاسدی است؟ خیر اینگونه نیست. ساختار فسادانگیز است.
استاد دانشگاه تهران گفت: تولید ملی به این معنا که ما در همه کالاها تولید انبوه داشته باشیم غلط است. فکر میکنیم میتوانیم این کار را بکنیم اما نمیتوانیم.